توضیحات
متن نشریه 101
مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم
فصل بیست و چهارم ـ دستورالعمل‌های ایمنی و بهداشت حرفهای در کارهای راه‌سازی صفحه 750
الف: انفجار ناخواسته و برنامه‌ریزی نشده انجام نگیرد.
ب: در صورت وقوع انفجار ناخواسته و برنامه‌ریزی نشده پیامدهای زیان‌بار جانی و مالی آن به حداقل
برسد.
-2 13-24 مقررات ایمنی حمل، نگهداری و کاربرد مواد ناریه
این مقررات عمدتاً شامل موارد زیر است:
-2-1 13-24
تهیه، حمل، نگهداری و کاربرد مواد ناریه در کارهای عمرانی باید مطابق با آییننامه و مقررات
حفاظت و ایمنی در معادن وزارت کار و امور اجتماعی باشد.
-2-2 13-24
عملیات آتشباری باید توسط افراد صلاحیتدار انجام گیرد. آتشبار و افراد دیگری که با مواد ناریه در
ارتباط هستند با توجه به وظایفی که بر عهده دارند باید آموزش کافی دیده باشند. علاوه بر این کارکنانی
که در نزدیکی محل اجرای آتشباری کار می‌کنند باید آگاهی لازم از خطرات احتمالی و مقررات ایمنی
داشته باشند.
-2-3 13-24
نوع، مقدار و نحوۀ کاربرد مواد ناریه باید متناسب با شرایط کار و اهداف مورد انتظار باشد. استفاده از
باروت و مواد مشابه در داخل تونل و سایر فضاهای سرپوشیده به دلیل تولید و انتشار گازهای سمی و
خطرناک ممنوع است.
-2-4 13-24
روشن کردن سیگار، استفاده از چراغها و بخاریهای نفتی و منابع گرمازای دیگر، نگهداری مایعات
قابل اشتعال و سایر عواملی که احتمال آتش‌سوزی و انفجار را افزایش می‌دهند، در نزدیکی جایگاه موقت
متن نشریه 101
مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم
فصل بیست و چهارم ـ دستورالعمل‌های ایمنی و بهداشت حرفهای در کارهای راه‌سازی صفحه 751
نگهداری مواد ناریه ممنوع است. جایگاه موقت نباید در مسیر رفت‌وآمد قرار داشته باشد. این محل باید
به نحوی محافظت شود که افراد غیر مجاز به مواد ناریه دسترسی نداشته باشند.
-2-5 13-24
حمل چاشنی و فتیله همراه با مواد ناریه مجاز نیست. همچنین محل نگهداری موقت مواد ناریه باید
حداقل 15 متر با چاشنی و فتیله فاصله داشته باشد.
-2-6 13-24
قبل از آتشباری باید ناحیه خطر یا محدودهای که احتمال پرتاب سنگ وجود دارد با علائم
هشدار دهنده مشخص گردد. در این مورد با رعایت اصول ایمنی می‌توان از نیروی انسانی آموزش دیده
استفاده کرد.
-2-7 13-24
در هنگام آتشباری کلیه کارکنان و ماشین‌آلات باید به‌اندازه کافی از محدودۀ خطر دور شوند. برای
اطمینان از این امر علاوه بر بازرسی کامل اجرای عملیات باید زمان شروع و پایان آتشباری بوسیلۀ علائم
صوتی و نوری مناسب اعلام گردد.
-2-8 13-24
استفاده از منابع انرژی فرکانس رادیویی در فاصله 300 متری محل آتشباری به دلیل احتمال تولید
جرقه انفجاری در چاشنیهای الکتریکی مواد ناریه ممنوع است.
-2-9 13-24
در مواردی که آتشباری به‌وسیله فتیله اطمینان انجام می‌شود، انفجار بیش از 10 چال در یک نوبت
ممنوع است.
متن نشریه 101
مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم
فصل بیست و چهارم ـ دستورالعمل‌های ایمنی و بهداشت حرفهای در کارهای راه‌سازی صفحه 752
10 -2- 13-24
آتشبار باید بعد از اجرای عملیات و سپری شدن حداقل 15 دقیقه با رعایت دقت و احتیاط کامل محل
را ازنظر احتمال ریزش، انفجارهای ناخواسته، وجود گردوغبار و گازهای سمی و خطرات دیگر
بازدید کند و تنها درصورتی‌که ایمنی عملیات مورد تائید قرار گیرد اجازه ادامه کار صادر گردد.
11 -2- 13-24
بعد از آتشباری، هرگاه تعدادی از چالها منفجر نشوند باید ازنقطهای به فاصلۀ حداقل 40 سانتیمتر از
دهانه چال موردنظر و به‌موازات آن چال جدیدی حفر نمود و پس از خرجگذاری آن را منفجر کرد. خالی
کردن چال پرشده به هر علت مجاز نیست.
14-24 ایمنی و بهداشت در فرآیند جوشکاری
-1 14-24 کلیات
جوشکاری فرآیندی است که در صورت رعایت نکردن اصول ایمنی گسترۀ وسیعی از عوامل زیان‌آور
محیط کار و عوامل مخاطرهآمیز و حادثهآفرین را در بر می‌گیرد. پیمانکار موظف است تدابیر ایمنی
ضروری را برای حفظ سلامتی جوشکار و سایر کارکنانی که در نزدیکی محل جوشکاری فعالیت می‌کنند
در نظر بگیرد. در این مورد نشریه ایمنی در جوشکاری معاونت هبرنام ریزی و نظارت راهبردی رییس
جمهور و آییننامه و مقررات حفاظت در ریختهگری، آهنگری و جوشکاری وزارت کار و امور اجتماعی در
رابطه با جوشکاری و برشکاری معتبر هستند.
-2 14-24 آموزش
برنامه آموزش افراد جوشکار و برشکار باید شامل موارد زیر باشد:
-2-1 14-24
اجرای روش‌های صحیح و ایمن در فرآیند جوشکاری و برشکاری.
متن نشریه 101
مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم
فصل بیست و چهارم ـ دستورالعمل‌های ایمنی و بهداشت حرفهای در کارهای راه‌سازی صفحه 753
-2-2 14-24
آشنایی با حوادث احتمالی نظیر برقگرفتگی، آتش‌سوزی، سقوط از ارتفاع و خطرات بهداشتی مانند
مواجهه با پرتوهای ماورای بنفش و مادون قرمز و تماس با دود و دمه جوشکاری.
-2-3 14-24
اهمیت معاینات پزشکی قبل از استخدام و دورهای برای جوشکار و برشکار.
-2-4 14-24
آشنایی با مقررات جوشکاری در ارتفاع و فضاهای محصور.
-2-5 14-24
آشنایی با اصول اطفای حریق و کمکهای اولیه.
-2-6 14-24
آشنایی با وسایل حفاظت فردی موردنیاز و روش صحیح استفاده از آن‌ها.
-3 14-24 وسایل حفاظت فردی
-3-1 14-24
پیمانکار باید اطمینان پیدا کند که کارکنان در حین اجرای عملیات جوشکاری و برشکاری با توجه به
شرایط کار به وسایل حفاظت فردی موردنیاز شامل عینک یا نقاب محافظ چشم و صورت، کلاه ایمنی،
دستکش حفاظتی، پیشبند، لباس کار، گوشی حفاظتی، کفش ایمنی و کمربند ایمنی مجهز هستند و به
درستی از آن‌ها استفاده. می‌کنند
متن نشریه 101
مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم
فصل بیست و چهارم ـ دستورالعمل‌های ایمنی و بهداشت حرفهای در کارهای راه‌سازی صفحه 754
-3-2 14-24
هرگاه جوشکاری در ارتفاع بیش از 5/1 متر انجام گیرد باید با استفاده از نردهکشی، کمربند ایمنی یا
امکانات دیگر از سقوط جوشکار جلوگیری به عمل آید.
-3-3 14-24
علاوه بر جوشکاران، حفاظت کارکنان دیگر و رهگذرها نیز باید موردتوجه قرار گیرد. در این رابطه تا
حد امکان با نصب علائم هشدار دهنده و تعیین مسیرهای ایمن برای تردد باید از ورود افراد بدون وسایل
ایمنی به محل انجام جوشکاری جلوگیری کرد. هرگاه این کار امکان‌پذیر نباشد باید برای محصور کردن
عملیات جوشکاری از وسایل ثابت یا متحرک مناسب استفاده کرد. ارتفاع این وسایل حداقل 2 متر خواهد
بود.
-4 14-24 تهویه
درصورتی‌که جوشکاری در داخل کارگاه و در یک محیط سرپوشیده انجام گیرد احتمال انباشته
شدن دود فلزی و گازهای سمی وجود دارد و ممکن است سلامتی کارکنان به خطر بیفتد. برای کاهش
تراکم آلاینده‌ها به پایین‌تر از حدود تماس مجاز علاوه بر جریان طبیعی هوا باید سیستمهای تهویه
مکانیکی شامل تهویه موضعی و تهویه عمومی در محل نصب شوند و کار آیی آن‌ها مورد تائید قرار گیرد.
-5 14-24 دستگاههای جوشکاری
-5-1 14-24
دستگاههای جوشکاری چه ازنظر مکانیکی و چه ازنظر الکتریکی باید در وضعیت مطلوبی نگهداری
شوند، کابل‌های دستگاه جوشکاری باید دارای روپوش عایق و بدون زدگی باشند، گیره الکترودها باید
به‌خوبی عایقپوش شوند و در هر کار نوع مناسب آن مورداستفاده قرار گیرد. همچنین نصب و تعمیر
تجهیزات و لوازم جوشکاری باید توسط یک نفر تکنیسین ورزیده انجام گیرد.
