توضیحات
متن نشریه 101
مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم
فصل بیست و چهارم ـ دستورالعمل‌های ایمنی و بهداشت حرفهای در کارهای راه‌سازی صفحه 740
شرکت در عملیات نجات هستند که آگاهی و تواناییهای لازم را داشته باشند و به وسایل حفاظت
فردی مناسب مجهز شوند.
ت: پیمانکار باید با استفاده از وسایل سنجش مناسب و افراد صلاحیتدار در شروع کار و در طول
اجرای عملیات میزان گردوغبار، گازها و بخارات خطرناک را اندازه‌گیری کند تا اطمینان یابد که
آلاینده‌ها پایین‌تر از حد مجاز قرار دارند. هرگاه مقدار اکسیژن هوا به کمتر از 19 درصد برسد
کارکنان در صورتی مجاز به ادامه کار هستند که به وسایل حفاظت تنفسی مناسب مجهز شوند.
ث: پیمانکار باید متناسب با تعداد و نوع فعالیت کارکنان، تعداد و نوع ماشین‌آلات و مقدار گازها و گرد و
غبار حاصل از عملیات آتشباری، حفاری و حمل مواد، سیستمهای تهویه مکانیکی مناسب را در
محل نصب نماید و از کار آیی آن‌ها اطمینان پیدا کند. کاربرد تجهیزات بنزینی در صورتی مجاز است
که تهویه کافی وجود داشته باشد.
-4 10-24 عملیات خاکی
قبل از شروع کار محل اجرای عملیات باید به‌طور کامل و دقیق مورد بازرسی قرار گیرد. در مسیر
حرکت ماشین‌آلات، وضعیت ترافیک، وجود گودال، گل‌ولای، گردوغبار زیاد و مه غلیظ، جنس خاک،
احتمال ریزش، نزدیکی به پرتگاه، خطوط لولۀ آب، فاضلاب و گاز، موانع، کابل‌های برق و تلفن در زیر
زمین و بالای سر و به‌طورکلی هر نوع شرایط غیر عادی و خطرناک احتمالی باید شناسایی شوند و
تمهیدات لازم برای تأمین ایمنی کارکنان فراهم گردد.
کلیه کارکنان در هنگام اجرای عملیات خاکی باید به وسایل حفاظت فردی مناسب مجهز شوند و به
وظایف خود آشنایی کافی داشته باشند و به‌طور غیر ضروری خود را در معرض عوامل زیان‌آور مانند
گردوغبار، صدا، گرما و پرتوهای خورشیدی و نیز عوامل مخاطرهآمیز مانند سقوط از ارتفاع، ریزش مواد
و برخورد با ماشین‌آلات قرار ندهند. در صورت لزوم برای تعیین موقعیتهای خطرناک و حفظ هوشیاری
کارکنان باید از علائم هشدار دهنده و برچسبهای ایمنی استفاده کرد.
متن نشریه 101
مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم
فصل بیست و چهارم ـ دستورالعمل‌های ایمنی و بهداشت حرفهای در کارهای راه‌سازی صفحه 741
در صورت نیاز برای جلوگیری از ریزشهای احتمالی دیوارۀ محل حفاری‌ها، ترانشهها و شیروانیها باید
با قراردادن و بستن حایلهای موقت محافظت شوند. در زمین‌های ریزشی، در مهاربندیها و به‌کارگیری
سپرها باید دقت بیشتر به عمل آید و قفل و بستهای مناسب تأمین شود.
در مواردی که قرار است کارکنان درون ترانشه یا محل حفاری کار کنند باید بازرسیهای زیر ازنظر
ریزش و اکسیژن موردنیاز انجام پذیرد و در صورت کاهش درصد اکسیژن هوا و خطر ریزش یا مشاهدۀ
ترک در جبهه خاک و یا سنگ، کار متوقف شود. برای شروع دوباره عملیات، تأمین نظر دستگاه نظارت
به لحاظ رعایت مقررات ایمنی ضروری است:
الف: حداقل روزی یک‌بار، درصورتی‌که کارکنان به‌طور مرتب درون ترانشه کار. می‌کنند
ب: پس از هر ریزش غیر منتظره مصالح به داخل ترانشه.
-5 10-24 کارهای بتنی
-5-1 10-24 قالببندی
قالببند و سایر کارکنان مرتبط با این کار در صورت لزوم باید بدون زحمت و پذیرش خطر به
قسمت‌های مختلف سازه دسترسی داشته باشند و در موقعیت مناسب قرار گیرند. جایگاه کار و تجهیزات
ایمنی مربوط به آن به‌عنوآن‌یکی از عناصر اصلی قالب باید شرایط ایمنی را برای کارکنان فراهم کند.
قالببند باید به وسایل حفاظت فردی مناسب مانند دستکش ایمنی، لباس کار، کلاه ایمنی و کفش ایمنی
مجهز شود.
برای اطمینان از پایداری و استحکام قالب باید قبل از بتنریزی کلیه اجزای آن را به‌دقت بازرسی
کرد. قالب‌های بزرگ باید دستگیره مناسبی داشته باشند تا به‌راحتی بتوان آن را برداشت و جا هب جا کرد. در
هنگام قالببرداری باید احتیاط‌های لازم در برابر خطر ریزش ناخواسته بتن و جدا شدن قالب انجام پذیرد.
مواد شیمیایی که به‌عنوان رهاساز در قالبها به کار می‌روند نباید حاوی ترکیبات سمی و قابل اشتعال
باشند یا به پوست. آسیب برسانند
متن نشریه 101
مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم
فصل بیست و چهارم ـ دستورالعمل‌های ایمنی و بهداشت حرفهای در کارهای راه‌سازی صفحه 742
-5-2 10-24 آرماتوربندی
محمولههای میلگرد که به محل کارگاه حمل می‌شوند باید به نحوی تخلیه شوند که ضمن آسیب
ندیدن میلگرد، به کارکنان نیز صدمهای وارد نشود. هنگام بریدن و خم کردن میلگرد استفاده از میز
آرماتوربندی و ابزار مناسب ضروری است. همچنین در حین آرماتوربندی برای کاهش حوادث و پیامدهای
زیان‌بار آن رعایت موارد زیر الزامی است:
الف: کارکنان باید به وسایل حفاظت فردی موردنیاز مجهز شوند.
ب: درصورتی‌که تردد کارکنان بر روی شبکه میلگرد ضروری است باید با قراردادن تعدادی تخته یا
صفحه فولادی شطرنجی روی میلگردها گذرگاهی به وجود آورد تا احتمال لغزیدن و سقوط
کارکنان کاهش یابد و شبکه آرماتور نیز آسیب نبیند.
پ: میلگردهای انتظار و امثال آن‌که از بتن بیرون زدهاند، در صورت سقوط کارگران می‌توانند موجب
صدمات جدی شوند به همین دلیل پوشاندن آن‌ها با تخته و یا وسایل مناسب دیگر ضروری است.
-5-3 10-24 بتن پاشی1
در شرایط اجرای کار با روش بتنپاشی متصدی دستگاه بتنپاش و تزریق سیمان باید از عینک ایمنی
استفاده کند. فشار هوای این دستگاه‌ها نباید از مقادیر مذکور در دستورالعملها بیشتر شود. برای حمل بتن
با لوله بخصوص در فواصل زیاد و هوای سرد نباید کسی در فاصلهای کمتر از 10 متر از خروجی لوله در
مسیر بتن قرار گیرد.
-6 10-24 کارهای فلزی
در نقشه‌های کارگاهی برای ساخت و نصب سازههای فلزی علاوه بر سرعت انجام کار و کاهش
هزینه عملیات باید ایمنی در حین اجرا نیز به‌طور جدی موردتوجه عوامل فنی ومسئولان پیمانکار در
کارگاه قرار گیرد و تدابیر لازم برای پیشگیری و کنترل حوادث و آسیب‌های شغلی انجام پذیرد.
1. Shotcrete
متن نشریه 101
مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم
فصل بیست و چهارم ـ دستورالعمل‌های ایمنی و بهداشت حرفهای در کارهای راه‌سازی صفحه 743
کلیه معابر، پلکانها، سطوح شیب‌دار، بازشوها و به‌طورکلی تمام نقاطی که احتمال سقوط افراد
وجود دارد باید به‌وسیله نرده و پوشش‌های مناسب حفاظت شوند. درصورتی‌که کارکنان در ارتفاع بیش
از سه متر کار می‌کنند و نصب وسایل حفاظتی امکان‌پذیر نیست باید به کمربند ایمنی و طناب نجات
مجهز شوند.
برای بالا بردن تیرآهنها باید از وسایل بالابر و کابلها و یا طنابهای استاندارد مطابق با آییننامه
وسایل و تجهیزات بالابر مصوب شورایعالی حفاظت فنی استفاده شود. کاربرد زنجیر در این مورد
مجاز نیست.
در مواردی که ستونهای آهن روی هم مینشینند نباید بیش از یک طبقه ستون بدون جوشکاری و
اتصالات لازم روی ستون زیرین قرارداده شوند. در موقع نصب ستونها، تیرها و سایر قطعات فلزی قبل
از جدا کردن نگهدارنده قطعات باید حداقل نصف تعداد پیچ و مهره‌ها بسته شده و یا جوشکاری شوند.
قبل از نصب یک تیر روی تیر آهن دیگر باید تیر زیرین صد درصد پیچ و مهره یا جوشکاری شده باشد.
هنگام بارندگی شدید، وزش بادهای سخت و یخبندان باید از نصب و برپا کردن اسکلت فلزی
خودداری. کرد
سطوحی که در فاصله 50 میلیمتری از محل هر جوش کارگاهی قرار میگیرند باید از موادی که به
جوشکاری لطمه می‌زنند یا در حین جوشکاری گازهای سمی و بیماریزا تولید می‌کنند کاملاً پاک شوند.
-7 10-24 کارهای آسفالتی
- کلیات7-1 10-24
هرگاه عملیات آسفالتی راه ضمن عبور وسایل نقلیه انجام پذیرد، علائم و تجهیزات ترافیکی مانند
علائم »جاده در دست تعمیر است«، »پرچمدار« و »جاده باریک می‌شود«، مخروطهای ایمنی و منابع
روشنایی باید مطابق با آییننامه علائم راه‌های کشور در محل نصب شود، لباس تمامی کارکنان از
قابلیت دید بالایی برخوردار باشد و هماهنگی لازم با پلیس راه صورت گیرد.
متن نشریه 101
مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم
فصل بیست و چهارم ـ دستورالعمل‌های ایمنی و بهداشت حرفهای در کارهای راه‌سازی صفحه 744
-7-2 10-24 آسفالت گرم و سرد
در هنگام اجرای عملیات آسفالت گرم و سرد و نیز قیرپاشی سطح راه، رعایت نکات زیر برحسب
مورد الزامی است:
الف: تابلوهای »جاده لغزنده است« همراه با سایر علائم ترافیکی به ترتیب در طولی از راه که قیرپاشی
شده یا خطر لغزندگی وجود دارد نصب شود.
ب: در ابتدا و انتهای محل اجرای عملیات دو نفر پرچمدار برای هدایت ایمن ترافیک مستقر شوند.
پ: قیر مازاد موضعی در سطح راه، کاغذهای آغشته به قیر در ابتدا و یا انتهای عملیات قیرپاشی و سایر
ضایعات قابل اشتعال و مخاطرهآمیز حاصل از اجرای پیمان باید در اولین فرصت جمع‌آوری شوند و
به محل امن انتقال یابند.
ت: درجه حرارت پخش برخی از انواع قیر بالاتر از حداقل نقطه اشتعال آن‌ها است بنابراین برای
گرمکردن قیر یا بازدید محتوای مخزن نباید از شعله مستقیم آتش یا چراغ یا کبریت استفاده کرد و
در حین اجرای عملیات باید تجهیزات کافی برای خاموش کردن حریق احتمالی در دسترس باشد.
ث: کارگر قیر پاش، سنگجمعکن، کارگر شنپاش و سایر کارکنان باید متناسب با عوامل زیان‌آور و
خطراتی که در حین انجام کار با آن روبرو هستند باید آموزش کافی را ببینند و به وسایل حفاظت
فردی مناسب مجهز شوند.
-7-3 10-24 دستگاه قیر پاش
الف: دستگاه قیر پاش باید بدون نقص باشد و علاوه بر وسایل گرم‌کننده مناسب و تجهیزات ایمنی مورد
نیاز به حرارت‌سنج استاندارد مجهز گردد تا دمای قیر را در هر زمان نشان دهد.
ب: در هنگام قیرپاشی در سطح راه باید جهت باد در نظر گرفته شود تا قیر به سمت دستگاه پاشیده
نشود و شاگرد قیر پاش نیز در معرض قیر داغ و گازها و بخارات خطرناک قرار نگیرد.
پ: کسی که قیر را گرم می‌کند باید از بدون آب بودن آن مطمئن شود چون اگر آب داشته باشد
محتوای قیر درون مخزن با فشار به بیرون تخلیه می‌شود و شرایط خطرناکی را به وجود. میآورد
