توضیحات
متن نشریه 101
مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم
فصل بیست و چهارم ـ دستورالعمل‌های ایمنی و بهداشت حرفهای در کارهای راه‌سازی صفحه 720
-6-4 24 حفاظت سیستم شنوایی
هرگاه تدابیر پیشگیرانه و حفاظتی برای کاهش تراز صدا به حد مجاز مؤثر واقع نشود و احتمال افت
شنوایی و سایر عوارض و بیماریهای ناشی از تماس مداوم با صدای بیش‌ازحد وجود داشته باشد،
برحسب نیاز کلیه کارکنان باید مجهز به گوشی حفاظتی مناسب باشند. پیمانکار در هیچ شرایطی نباید از
سیستم شنوایی کارکنان برای تشخیص صدای غیر عادی و آگاهی از نقص دستگاه‌ها و ماشین‌آلات
استفاده کند به‌طوری‌که سلامتی آن‌ها به خطر بیفتد.
-6-5 24 حفاظت سیستم تنفسی
در شرایط اضطراری یا هنگامی‌که کنترل‌های مهندسی و مدیریتی برای پیشگیری از بروز ناراحتیهای
تنفسی در اثر مواجهه کارکنان با گردوغبار، گازها، بخارات و سایر عوامل زیان‌آور و بیماریزا کافی
نباشد کلیه کارکنان بنا بر ضرورت و با توجه به نوع کار، نوع آلاینده، میزان خطر، بیماریزایی آن و
فضای کار باید به وسایل و تجهیزات حفاظت تنفسی مناسب مجهز شوند.
-6-6 24 حفاظت دست و بازو
در هر نوع عملیات یا کار با وسایل و تجهیزاتی که ممکن است دست و بازو مجروح شود یا به‌طور
مداوم با مواد شیمیایی خطرناک در تماس باشد، تمامی کارکنان باید به دستکش و بازوبند حفاظتی
مناسب به شرح زیر مجهز شوند:
الف: کارکنانی که مواد و مصالح داغ مانند قیر و آسفالت حمل می‌کنند باید از دستکشهای حفاظتی
مقاوم در برابر حرارت استفاده کنند.
ب: کارکنانی که با اشیاء نوک تیز و برنده کار می‌کنند باید از دستکشهای مقاوم در برابر پارگی و
سوراخشدگی استفاده کنند.
پ: کارکنانی که با برق سروکار دارند باید از دستکشهای عایق با مشخصات استاندارد استفاده کنند
به‌طوری‌که مقاومت الکتریکی آن‌ها متناسب با حداکثر ولتاژ اسمی دستگاه باشد.
متن نشریه 101
مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم
فصل بیست و چهارم ـ دستورالعمل‌های ایمنی و بهداشت حرفهای در کارهای راه‌سازی صفحه 721
ت: کارکنانی که با روغن و سایر مواد شیمیایی سر و کار دارند باید از دستکشهای حفاظتی مقاوم
در برابر این مواد استفاده کنند.
ث: رانندههای ماشینهای راه‌سازی مانند لودر و بلدوزر برای جلوگیری از بروز ناراحتیهای پوستی باید از
دستکشهای مناسب استفاده کنند.
-6-7 24 حفاظت پا
هر نوع عملیات یا کار با ماشین که مستلزم راه رفتن بر روی سطح گرم مانند آسفالت گرم در عملیات
پخش آسفالت است، یا احتمال سقوط اشیا، قطعات و مصالح یا ریزش مواد داغ یا خورنده بر روی پا
وجود داشته باشد یا مستلزم راه رفتن بر روی سطوح لغزنده، نا هموار و گلآلود باشد و همچنین هرگاه
اجرای پیمان در آب‌وهوای بسیار گرم یا بسیار سرد صورت گیرد، یا خطر گزیدگی، نیش زدن و حمله
حشرات و حیوانات وجود داشته باشد تمامی کارکنان برحسب مورد باید به گتر، کفش و چکمه حفاظتی
مناسب مجهز شوند. کارکنانی که با وسایل و تجهیزات برقی در ارتباط هستند نباید از کفشهای پنجه
فولادی استفاده کنند. در مکانهایی که تولید جرقه خطر انفجار یا آتش‌سوزی را افزایش می‌دهد کفش
ایمنی نباید دارای میخ فلزی باشد.
-6-8 24 لباس کار
کارکنانی که در حین اجرای پیمان یا در معرض پرتاب اشیاء ریز و برادههای داغ، استنشاق گرد و
غبار و سایر ذرات معلق در هوا، پاشیدن اسید یا بخارات آن و تماس با مواد و مصالح گرم می‌باشند یا در
محیط خیلی گرم و یا خیلی سرد کار می‌کنند، یا با گازوئیل، روغن، گریس و همچنین رنگ و سایر مواد
شیمیایی سروکار دارند باید به وسایل حفاظت فردی ازجمله لباس کار مناسب مجهز شوند. کیفیت،
جنس، رنگ، طرح و اندازه لباس کار باید متناسب با شرایط محیطی، خطرات کار و اندازه کارکنان باشد
به‌نحوی‌که در آن احساس راحتی کنند و پوشیدن لباس کار خطر اضافی برای آن‌ها به وجود نیاورد.
لباس کار سرویسکار و سایر کارکنانی که با قسمت‌های متحرک ماشین سر و کار دارند نباید شل و آویزان
باشد و هیچ قسمت از لباس مانند کمربند نباید آزاد باشد. همچنین پیمانکار موظف است برای پرچمدار و
متن نشریه 101
مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم
فصل بیست و چهارم ـ دستورالعمل‌های ایمنی و بهداشت حرفهای در کارهای راه‌سازی صفحه 722
سایر کارکنانی که در عملیات اجرایی راهها و کنترل ترافیک فعالیت می‌کنند لباسی تهیه کند که از
قابلیت دید بالایی برخوردار باشد به‌طوری‌که از راه دور به‌خوبی قابل تشخیص باشد.
-6-9 24 کمربند ایمنی و طناب نجات1
در هر نوع فعالیتی که خطر سقوط کارکنان از بلندی وجود داشته باشد و ارتفاع محل استقرار افراد از
سطح زمین بیش از 3 متر است پیمانکار باید کمربند ایمنی و طناب نجات مناسب را در اختیار کارکنان
قرار دهد. کمربند ایمنی، طناب نجا یت و تمامی ضما م آن‌ها باید مقاومت لازم برای تحمل وزن کارکنان را
در هر وضعیتی داشته و مطابق با استانداردهای معتبر باشند. قبل از شروع کار، این وسایل و ضمایم آن‌ها
باید به‌دقت بازدید شوند و در صورت وجود هر نوع نقص مانند زدگی، پارگی یا پوسیدگی تحت
هیچ شرایطی مورداستفاده قرار نگیرند.
10 -6- 24 تورهای ایمنی2
در هر نوع عملیاتی که مستلزم فعالیت کارکنان در ارتفاع بالای 8 متر از سطح زمین، آب یا هر تراز و
سطح دیگر باشد و استفاده از نردبان، داربست، نردههای حفاظتی، طناب و کمربندهای ایمنی امکان‌پذیر
نیست باید از تورهای ایمنی با روزنههایی به ابعاد 15 * 15 سانتیمتر استفاده کرد. تورهای ایمنی باید تا
3 متر دور از لبۀ سطح کار امتداد داشته باشند و تا حد امکان با فاصله کم در زیر سطح کار نصب شوند.
درعین‌حال اختلاف ارتفاع محل نصب تورهای ایمنی و سطح کار نباید بیشتر از 8 متر باشد. پیمانکار
باید قبل از شروع کار تورهای ایمنی را ازنظر نصب صحیح، پارگی، پوسیدگی و موارد دیگر به‌دقت
بازرسی نموده و مقاومت آن‌ها را به لحاظ تحمل وزن افراد هنگام سقوط در شرایط مختلف مورد آزمایش
قرار دهد و بعد از اطمینان از کار آیی تورهای ایمنی دستور اجرای عملیات را صادر کند.
1. Safety Belt and Lift Line
2. Sefety Nets
متن نشریه 101
مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم
فصل بیست و چهارم ـ دستورالعمل‌های ایمنی و بهداشت حرفهای در کارهای راه‌سازی صفحه 723
11 -6- 24 حفاظت در برابر غرق شدن
هر نوع فعالیتی که در بالا یا نزدیک آب انجام شود و خطر غرق شدن کارکنان وجود داشته باشد،
برحسب ضرورت تمامی کارکنان باید مجهز به جلیقه نجات مناسب باشند و یک قایق نجات همواره در
محل و در دسترس قرار داشته باشد.
-7 24 کمکهای اولیه1
قبل از شروع کارهای راه‌سازی پیمانکار موظف است علاوه بر تمهیدات لازم برای پیشگیری از وقوع
حوادث در حین انجام کار برنامه مشخصی برای مقابله با شرایط اضطراری و نجات مصدومین حادثه
تنظیم نموده و وسایل و تجهیزات موردنیاز را تهیه کند.
هرگاه در نزدیکی محل کار بیمارستان، اورژانس یا درمانگاه محلی برای رسیدگی به مصدومین حادثه
و بیماران وجود نداشته باشد، پیمانکار موظف است یک فرد صلاحیتدار و با تجربه را که دورۀ
کمکهای اولیه را طی کرده است به‌عنوان مسئول کمکهای اولیه تعیین کند. همچنین برای تعدادی از
کارکنان مجرب و قابل اعتماد که توانایی جسمی لازم را دارند دوره عملی و نظری کمکهای اولیه را
برگزار نماید.
وسایل کمکهای اولیه باید در بستهبندیهای مناسب به‌طور ایمن و بهداشتی درون جعبه مخصوص در
محل کار نگهداری شوند به‌نحوی‌که تغییر شرایط آب‌وهوایی نظیر درجه حرارت، رطوبت و جریان باد
باعث کاهش کیفیت و فساد زود هنگام آن‌ها نشود. پیمانکار موظف است به تعداد کافی جعبه کمکهای
اولیه در محل کار و در موقعیت مناسب نصب نماید تا همه کارکنان در صورت نیاز بتوانند به سهولت به
آن‌ها دسترسی پیدا کنند.
محتویات جعبه کمکهای اولیه با مشورت کارشناس بهداشت حرفهای و با توجه به شرایط محیطی و
خطرات کار مانند گرمازدگی، مارزدگی، مسمومیت، سوختگی، بریدگی و موارد دیگر تعیین می‌شود.
محتویات جعبه باید حداقل هر دو هفته یک‌بار توسط فرد صلاحیتدار برای اطمینان از جایگزینی اقلام
1. First Aids
متن نشریه 101
مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم
فصل بیست و چهارم ـ دستورالعمل‌های ایمنی و بهداشت حرفهای در کارهای راه‌سازی صفحه 724
مصرفی بازدید شود. کتاب راهنمای کمکهای اولیه باید در داخل جعبه و در دسترس تمامی کارکنان
قرار داشته باشد.
پیمانکار موظف است پیشینی‌های لازم را برای انتقال سریع و به موقع مصدوم یا بیمار به یک
پزشک یا بیمارستان انجام دهد. شماره تلفن‌های تعدادی از پزشکان محلی و بیمارستانها و مراکز اورژانس
نزدیک محل کار باید همواره در کارگاه‌های راه‌سازی در دسترس باشد.
در عملیاتی مانند نقشهبرداری یا کار با ماشینهای راه‌سازی که برخی اوقات افراد بنا بر ضرورت دور
از محل تجمع کارکنان و امکانات کارگاهی کار می‌کنند و به خدمات شهری و محلی دسترسی ندارند،
پیمانکار موظف است وسایل و تجهیزات کمکهای اولیه موردنیاز را در اختیار آن‌ها قرار دهد و اطمینان
پیدا کند که حداقل یکی از افراد گروه آموزش کافی در مورد کمکهای اولیه دیده است.
-8 24 عوامل آسیبرسان و بیماریزای محیط کار و بهداشت حرفهای
- صدا8-1 24
تماس مداوم با صدای بیش‌ازحد مجاز، ناراحتیهای جسمی و روانی به‌ویژه افت شنوایی کارکنان را
به همراه دارد. هرگاه تراز فشار صوت و همچنین صدای کوبهای 1 و صدای ضربهای 2 از مقادیر جدول‌های
-1 24 و -2 24 فراتر رود، تدابیر حفاظتی مناسب برای کاهش اثرات زیان‌آور صدا باید به کار گرفته شود.
برای کاهش تراز صوت به پایین‌تر از حدود تماس مجاز باید روش‌های کنترل مهندسی مانند کنترل
صدا در منبع یا به‌کارگیری موانع یا جاذبهای صدا در مسیر انتقال صوت و همچنین روش‌های کنترل
مدیریتی مانند انتخاب درست کارکنان و کاهش زمان مواجهه افراد با صدا مورداستفاده قرار گیرد. هرگاه
روش‌های فوق به‌اندازه کافی مؤثر نباشند پیمانکار موظف است گوشیهای حفاظتی مناسب در اختیار
کارکنان قرار دهد. به علاوه برنامه معاینات پزشکی، به خصوص آزمایش شنواییسنجی برای راننده
1. Impulsive Noise
2. Impact Noise
