توضیحات
متن نشریه 101
مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم
فصل بیست و چهارم ـ دستورالعمل‌های ایمنی و بهداشت حرفهای در کارهای راه‌سازی صفحه 711
-1 24 کلیات
این فصل شامل حداقل مقررات و ضوابطی است که رعایت آن‌ها موجب می‌گردد تا با استفاده از
وسایل و تجهیزات ایمنی و حفاظتی مناسب، فراهم کردن تسهیلات موردنیاز برای سکونت، تهیه مواد
غذایی، آب آشامیدنی سالم، وسایل و سرویسهای بهداشتی، انتخاب وظایف شغلی متناسب با تواناییهای
جسمی و روانی کارگران و آموزش آنان در مورد خطرات ناشی از کار و روش‌های پیشگیری و حفاظت در
برابر عوامل زیان‌آور محیط کار و نهایتاً بهرهگیری از روش‌های صحیح و ایمن برای اجرای عملیات پیمان،
ایمنی و سلامتی کارکنان شاغل در کارهای راه‌سازی تأمین شود.
-2 24 هدف و دامنه کاربرد
ایمنی 1 و بهداشت حرفهای 2 ترکیبی از علوم پزشکی و مهندسی است که مسایل مربوط به ایمنی،
بهداشت و درمان کارکنان را برای دستیابی به اهداف زیر بررسی. می‌کند
-2-1 24
تأمین، حف یظ و ارتقا سطح سلامت جسمی، روانی و اجتماعی کارکنان و کارگران.
-2-2 24
پیشگیری از بیماریها و حوادث ناشی از کار.
-2-3 24
انتخاب کارگر یا کارمند برای محیط و شغلی که از هر نظر توانایی انجام آن را داشته باشد و به
عبارت دیگر ایجاد سازگاری کار با انسان و یا انسان با کار.
1. Safety
2. Occupational Health
متن نشریه 101
مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم
فصل بیست و چهارم ـ دستورالعمل‌های ایمنی و بهداشت حرفهای در کارهای راه‌سازی صفحه 712
-3 24 عوامل زیان‌آور محیط کار و علل وقوع حوادث ناشی از کار
-3-1 24 عوامل زیان‌آور محیط کار
ارزیابی و کنترل عوامل زیان‌آور محیط کار یکی از برنامههای اصلی ایمنی و بهداشت حرفهای است.
این عوامل عبارت‌اند از:
1-1-3-24
عوامل فیزیکی شامل صدا، ارتعاش، گرما، سرما، فشار، پرتوها و ….
2-1-3-24
عوامل شیمیایی زیان‌آور مانند گازها، بخارات، دود ناشی از تهیه آسفالت و گرم کردن قیر، غبار
حاصل از شکستن ماسهسنگها و سنگ‌های سیلیسی.
3-1-3-24
عوامل زیستشناختی مانند ویروسها، باکتریها و قارچها.
4-1-3-24
عوامل انسانی 1 مانند وضعیت نامطلوب بدنی در هنگام کار، وارد شدن فشار بیش‌ازحد روی اندامی
خاص و ….
-3-2 24 علل وقوع حوادث ناشی از کار
علل وقوع حوادث ناشی از کار که طی آن احتمال آسیب به افراد، خسارت به تجهیزات و محیط،
اتلاف مواد و ضعف در عملکرد مطلوب را به وجود میآورد، به‌طور عمده عبارت‌اند از:
1. Human Factors
متن نشریه 101
مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم
فصل بیست و چهارم ـ دستورالعمل‌های ایمنی و بهداشت حرفهای در کارهای راه‌سازی صفحه 713
1-2-3-24
اعمال ناایمن 1 مانند کار با ماشین در سرعت غیر مجاز، استفاده نکردن از وسایل حفاظت فردی،
سرویس ماشین‌آلات در حال کار و شوخیهای نابجا در حین کار.
2-2-3-24
شرایط ناایمن 2 یا علل فیزیکی مربوط به ماشین، مواد و محیط کار مانند نقص فنی ماشین،
انبار کردن و نگهداری مصالح در محل یا شرایط ناایمن.
-4 24 مقررات عمومی
در قالب مقررات عمومی و به‌منظور اجرای آییننامه ایمنی و بهداشت حرفهای، موارد زیر باید
رعایت شود.
-4-1 24 برنامه ایمنی و بهداشت حرفهای
پیمانکار موظف است قبل از شروع کار برنامه معینی برای پیشگیری و کنترل حوادث و بیماریهای
شغلی تهیه کند و آن را در عمل به کار گیرد. این برنامه باید ویژگی‌های زیر را داشته باشد:
الف: ارائه تعریف مشخصی از ایمنی و بهداشت حرفهای در حین اجرای پیمان به‌طوری‌که مسئولیت
خود را در برابر تعهدات قانونی و تأمین سلامتی کارکنان بپذیرد و تمهیدات لازم را برای جذب
نیروی متخصص در زمینه ایمنی و بهداشت حرفهای، تهیه وسایل و تجهیزات حفاظتی موردنیاز و
ارائه تسهیلات رفاهی در. نظر بگیرد
ب: آموزش کارکنان متناسب با شرایط کار و خطراتی که با آن روبرو هستند.
پ: انجام بازدیدهای منظم و مستمر توسط افراد صلاحیتدار در مراحل مختلف اجرای پیمان برای
اطمینان از رعایت اصول و مقررات ایمنی و بهداشت. حرفهای
1. Unsafe Acts
2. Unsafe Condition
متن نشریه 101
مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم
فصل بیست و چهارم ـ دستورالعمل‌های ایمنی و بهداشت حرفهای در کارهای راه‌سازی صفحه 714
ت: برنامه‌ریزی برای ثبت، پردازش، تحلیل، گزارش و بایگانی حوادثی که در حین اجرای پیمان اتفاق
. میافتد
ث: کاربرد ایمن دستگاه‌ها و ماشین‌آلات برابر با دستورالعمل کارخانه سازنده.
ج: تطبیق شرایط کار با قوانین، آییننامهها و استانداردهای ایمنی و بهداشت. حرفهای
-4-2 24 حمایت مدیریت
کلید یک برنامه مؤثر پیشگیری و حفاظت در برابر حوادث و بیماریهای شغلی حمایت مدیریت برای
ساماندهی و تداوم تلاشهای ایمنی است که عملاً موجب می‌شود تا تمامی کارکنان نسبت به رعایت
اصول و مقررات ایمنی و بهداشت حرفهای احساس مسئولیت نمایند. ساماندهی برنامههای ایمنی، اصلاح
روش‌های کار و تدارک وسایل و تجهیزات ایمنی گرچه هزینههایی را به پیمانکار تحمیل می‌کند ولی باید
در نظر داشت که پیامدهای حوادث نیز قابل توجه هستند. »فعالیت ایمن« می‌تواند زمانهای توقف کار و
هزینه ساخت را کاهش دهد، رضایت شغلی کارکنان را فراهم کند و در بهرهوری و کیفیت کار تأثیر مثبت
داشته باشد.
-4-3 24 شرایط انجام کار
انجام کارهای راه‌سازی نباید مستلزم پذیرش ریسک بالا برای کارکنان باشد. به‌عبارت‌دیگر
پیمانکار نباید وظایفی را به کارکنان محول کند که توانایی انجام آن را نداشته باشند یا کار در شرایط
غیر ایمن، مخاطرهآمیز و غیر بهداشتی انجام گیرد به‌نحوی‌که سلامتی کارکنان به‌طور جدی به خطر
بیفتد. در این مورد قوانین، آییننامهها و استانداردهای ایمنی و بهداشت حرفهای باید ملاک عمل
قرار گیرد.
-4-4 24 آموزش کارکنان
پیمانکار موظف است نسبت به آموزش کارکنان خود در مورد شناسایی و پیشگیری از شرایط ناایمن،
انجام فعالیت‌های ایمن و کاربرد استانداردهای ایمنی و بهداشت حرفهای اقدام نماید تا در برابر هر نوع
حادثه و بیماری بتوانند از خود محافظت کنند. کارکنان باید با نحوۀ استفاده از وسایل حفاظت فردی در
