پایمرد

متن نشریه 101

مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم

فصل بیست و سوم ـ تونل           صفحه 690

3-2-5-23 آزمایش سنگمهاریها و پیچ سنگ‌ها

کلیه سنگمهاریهای موجود در محدوده 10 متری فعالیت‌های آتش‌کاری باید در مدت 4 ساعت پس از

هر آتش‌کاری تحت آزمایش کشش یا پیچش قرار گیرند و در صورت نیاز تا رسیدن به نیروی پیچش

لازم، دوباره پیچیده شوند.

پس از نصب اولیه، دستگاه نظارت مجاز است از پیمانکار بخواهد که ظرفیت هریک از سنگمهاریها

را تحت کششی معادل 80 درصد ظرفیت نهایی آن‌ها آزمایش نماید. این آزمایش‌ها باید تحت نظر دستگاه

نظارت و با روش موردقبول وی انجام گیرد.

4-2-5-23 قابهای پروفیل فولادی

این قابها باید از فولاد نرم بوده و با مشخصات استاندارد DIN 17100 ST37 و یا با ST52-2

منطبق باشد. پروفیل‌ها باید طبق نقشه‌ها و یا مطابق پیشنهاد پیمانکار که مورد تصویب قرارگرفته و یا

تائید دستگاه نظارت باشد.

این قابها بایستی به تنهایی پروفیل تونل را نگهداری نمایند، یا یک سیستم اتکایی یکپارچهای را

توأم با سنگ‌های مهاری و بتنپاشی تشکیل دهد. در صورت نیاز باید درزهای انبساط در قابهای فولادی

منظور شود.

سیستم تقویتی فولادی مذکور شامل کلیه وسایل لازم برای نصب می. باشد به‌منظور حصول

اطمینان از اتصال محکم بین سیستم و زمین اطراف باید مفصل یا گوههایی از بتن و در مورد استثنایی از

چوب طبق نظر دستگاه نظارت نصب شود.

طرح سیستم تقویتی قابهای فولادی باید جهت تصویب به دستگاه نظارت ارائه گردد.

تعداد اتصالات در سیستم مذکور باید متناسب با روش کار پیمانکار باشد. قابهای فولادی باید به‌طور

عمودی و نسبت به محور طولی تونل در زاویه قائم نصب شوند. هرگاه پس از نصب قابها بتنپاشی

اجرا شود، این قابها باید در بتن قرار گیرند بدون اینکه ضخامت لایه بتن پاشیده درنظر گرفته شود.

حایلکاری به‌صورت پروفیل‌های فولادی که مورد تصویب دستگاه نظارت قرارگرفته بایستی در نقاطی

که لازم است نصب شود.

پایمرد

متن نشریه 101

مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم

فصل بیست و سوم ـ تونل           صفحه 691

همواره مقدار کافی از پروفیل‌های فولادی با متعلقات مربوطه و آماده نصب بایستی در کارگاه موجود

باشد. دستگاه نورد فولاد نیز باید در کارگاه وجود داشته باشد تا پروفیل‌های مورد لزوم را نورد کرده و مورد

استفاده قرار دهد. در پوشش موقت تونل معمولاً از نوع پروفیل‌های بال پهن استفاده می. شود

درصورتی‌که از هر نوع پروفیل دیگری اعم از ساده یا مرکب فلزی و غیره استفاده شود مراتب

بایستی توسط پیمانکار پیشنهاد و به تصویب دستگاه نظارت برسد.

به‌جای قابهای پروفیل فولادی می‌توان از قابهای فولادی ساخته‌شده با میلگرد که به‌صورت

خرپای فضایی می‌باشند نیز استفاده نمود.

-5-3 23 بتنپاشی

1-3-5-23 کلیات

بتنپاشی با پاشیدن ملات سیمانی یا بتنی به جداره داخل تونل و یا شیروانی ترانشهها انجام می‌گیرد.

پوششی که به این طریق به دست می‌آید دارای سطحی ناصاف می‌باشد. بتنپاشی تا اندازه‌ای

ناهمواری‌های سنگ‌ها را پر کرده و در اثر مقاومت برشی اولیه خود باعث محدود شدن و یا جلوگیری از

حرکات نسبی سنگ‌های جداره تونل و دیواره ترانشهها و درنتیجه پایداری سطوح حفاری شده. می‌گردد

استفاده از بتنپاشی و عملکرد آن تا حدود زیادی به خواص و مشخصات سنگ‌ها و شرایط آبی جداره

تونل بستگی دارد. درصورتی‌که سنگ‌های محل احداث تونل حالت »لق شونده«، »متورم شونده«،

»پوسته شونده« و »پیش تنیده« داشته یا حاوی آب زیادی باشد، برای حفر تونل معمولاً به نوعی پوشش

موقت نیاز خواهد بود.

حالت »لق شونده« به توده سنگی اطلاق می‌شود که دارای شکاف‌ها و ترکهایی با فواصل نزدیک و یا

نواحی برشی و خردشده بوده و در اثر احداث تونل سنگ‌های جداره لق شده سقوط کند و باعث لق شدن

سنگ‌های دیگر و خلاصه انتشار موج لق شدن در جداره شود.

حالت »متورم شونده« دارای مقدار قابل‌ملاحظه‌ای مواد رسی فعال بوده و در مجاورت آب و یا

رطوبت متورم. می‌شود

پایمرد

متن نشریه 101

مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم

فصل بیست و سوم ـ تونل           صفحه 692

حالت »پوسته شونده« دارای منشأ رسی و یا لای 1 هستند که در اثر تغییر رطوبت و یا تغییر تنش‌های

موجود در جداره تونل پوسته. می‌شوند

حالت »پیش تنیده« حالتی است که سنگ‌ها تحت اثر تنش‌های وارده به آن به حد مقاومت نهایی خود

برسد که مترادف خرد شدن می‌باشد و این حالت در صورتی اتفاق میافتد که مقاومت سنگ کم بوده و یا

اینکه عمق احداث تونل بسیار زیاد باشد به‌طوری‌که تنش‌های ایجادشده در سنگ‌های جداره از مقاومت

سنگ تجاوز نماید.

به هر صورت در کلیه حالتها و با بررسی دقیق می‌توان ضخامت بتنپاشی را محاسبه و سپس نسبت

به اجرای آن و با استفاده از تور و یا میل مهاری و تابهای فولادی. اقدام نمود

به‌طورکلی استفاده از بتنپاشی باید با الزامات طرح سیستم نگهداری موقت و پایدارسازی تطبیق

نماید. معهذا دستگاه نظارت مجاز است هرگاه ضروری تشخیص دهد از پیمانکار بخواهد که نسبت به

بتنپاشی سطوح حفاری شده اقدام کند. ضخامت هر لایه بتنپاشی باید با توجه به نوع مصالح مصرفی

حداقل 25 میلیمتر و حداکثر 75 میلیمتر باشد. لایه اول بتنپاشی بلافاصله بعد از تکمیل عملیات حفاری

و لایه دوم بعد از نصب سنگمهاریها و سایر شرایط توسط دستگاه نظارت تعیین. می‌شود

2-3-5-23 مشخصات مصالح

مصالح مصرفی در بتنپاشی شامل سیمان، سنگ‌دانه‌ها، آب، مواد افزودنی و در صورت لزوم الیاف

فولادی باید با مشخصات زیر منطبق باشند.

الف: سیمان

سیمان باید با مشخصات مندرج در مشخصات فنی خصوصی منطبق بوده و نوع آن با توجه به

شرایط محیطی پروژه تعیین شود، سیمانها باید دارای حداکثر انبساط حجمی. %4 باشند به‌طورکلی

می‌توان از سیمانهای نوع 1 یا 2 یا 5 در بتنپاشی. استفادهکرد

1. Silt

پایمرد

متن نشریه 101

مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم

فصل بیست و سوم ـ تونل           صفحه 693

ب: سنگدانه

سنگ‌دانه‌ها ازنظر کیفیت باید با فصل چهارم این مشخصات انطباق داشته باشد. دانه‌بندی سنگدانه

مصرفی در بتنپاشی باید با یکی از دانه‌بندی‌های جدول - 25 4 از بند 4-7-2 فصل چهارم

مطابقت نماید.

پ: آب

آب باید با مشخصات فصل چهارم مطابقت داشته باشد.

ت: افزودنی‌ها

افزودنی‌ها باید با تائید دستگاه نظارت مصرف‌شده و مشخصات آن با بند 4-2-4 فصل چهارم و

همچنین ) ASTM C1141 افزودنی ویژه بتنپاشی ( مطابقت نماید. در صورت استفاده از الیاف

مسلح 1 در بتنپاشی، این الیاف باید مطابق با مشخصات ASTM C1116 و یا استانداردهای نظیر

باشند.

3-3-5-23 انواع بتن پاشیده

بتنپاشی توسط پمپ‌های فشار و با شیلنگهای فشار قوی به دو طریق خشک و یا تر اجرا. می‌شود

در روش خشک مخلوط شن، ماسه و سیمان به‌صورت خشک مخلوط شده و با فشار حدود 5 تا 6

اتمسفر به نازل فرستاده می‌شود. آب موردنیاز ملات در دهانه نازل با کنترل اپراتور از محفظه جداگانه‌ای

به مخلوط اضافه شده و ملات همراه با میزان مناسب آب به جداره یا دیواره موردنظر پرتاب می‌شود. در

این روش مواد افزودنی مضاف ) زودگیر کننده ( به آب یا به مخلوط شن و ماسه اضافه می‌گردد. در روش

بتنپاشی تر، بتن کاملاً آماده‌شده و مستقیماً وارد پمپ گردیده و مورداستفاده قرارمیگیرد. میزان آب در

این روش بهتر کنترل می‌شود و پسریز آن 2 کمتر است. در روش بتنپاشی تر معمولاً از مواد زودگیر

استفاده. می‌شود

1. Fiber-Reinforced

2. Rebound

پایمرد

متن نشریه 101

مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم

فصل بیست و سوم ـ تونل           صفحه 694

4-3-5-23 طرح اختلاط بتن پاشیده

مخلوط‌های بتن پاشیده باید از طریق پیمانکار و توسط یک آزمایشگاه مجاز مقاومت مصالح طراحی

شود و نتایج آزمایش‌های به شرح زیر به دستگاه نظارت ارائه شود:

- نسبت وزنی یا حجمی مصالح مصرفی

- مقاومت

- نسبت آب به سیمان ) برای روش تر (

- دانه‌بندی مصالح

- نوع سیمان

- نوع افزودنی‌ها

- سایر اطلاعات و نتایج آزمایش‌های مواد متشکله بتن

بتن مصرفی در عملیات بتنپاشی بر اساس نتایج طرح اختلاط تهیه می‌شود و باید حداقل یک ماه

قبل از کاربرد، آماده و به تائید دستگاه نظارت. رسیدهباشد

نسبت آب به سیمان در طرح اختلاط بتن پاشیده نباید خارج از محدوده 3/0. - 5/0 قرارگیرد

5-3-5-23 آزمایشهای کنترل کیفیت

کنترل کیفیت بتن پاشیده شامل کیفیت مصالح مصرفی، دانه‌بندی سنگدانه، میزان آب موردنیاز،

اطمینان از عدم واکنشهای مضر بین سیمان و مواد زودگیر، کنترل پیمانه کردن و تهیه مخلوط بتن در

مقایسه با مقادیر طرح اختلاط بتنپاشی، اخذ نمونه‌های آزمایشی و تعیین مقاومت فشاری نمونه‌ها

می‌باشد. کنترل مقاومت فشاری باید به ازای هر 20 مترمکعب بتنپاشی از طریق اخذ 6 نمونه انجام

گیرد و با مقاومت مشخصات مقایسه شود.

بتن پاشیده باید ازنظر مقاومت فشاری و چسبندگی بین بتن و سطح زیرکار آن از طریق مغزهگیری

کنترل شود.

نمونه‌برداری آزمایشی، قبل از شروع عملیات اصلی بتنپاشی، باید انجام شود و بتن مصرفی حداقل 7

روزه باشد. مغزهها باید از تمام ضخامت بتن پاشیده و سطح تماس زیرکار بتن. گرفتهشود

پایمرد