پایمرد

متن نشریه 101

مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم

فصل بيست و دوم ـ ژئوسنتتيکها درراه سازی           صفحه 605

-5-1 22 انتخاب ژئوتکستایل

وروش طراحی انتخاب ژئوتکستایل برای کنترل فرسایش، مشابه آنچه در عملکرد زهکشی ارائه

شد، می‌باشد. لیکن با توجه به اینکه نحوه اجرا و مصالح خاکی و سنگی مورداستفاده در سیستم کنترل

فرسایش نسبت به سیستم زهکشی، شرایط سخت‌تری را برای ژئوتکستایل ازنظر آسیب‌دیدگی فراهم

می‌کند، لذا مشخصات مقاومتی بالاتری به شرح زیر، موردنیاز می‌باشد.

- ژئوتکستایلهای بافته شدۀ تک‌رشته‌ای ،1 حداقل مشخصات مکانیکی رده دو و سایر

ژئوتکستایلها، حداقل مشخصات مکانیکی رده یک در جدول -3 22 را باید دارا باشند.

- ژئوتکستایل باید 50 درصد مقاومت کششی خود را پس از 500 ساعت قرارگیری در معرض

اشعه فرابنفش، حفظ کند ) آزمایش.(ASTM D4355

- استفاده از ژئوتکستایلهای بافته از نوارهای مسطح ) ژئوتکستایل ورقه‌ای چاک خورده ( 2 برای

کنترل فرسایش، مجاز نمی‌باشد.

- مشخصات فیزیکی ژئوتکستایل به‌منظور حفظ عملکرد فیلتراسیون توأم با کنترل فرسایش،

متناسب با شرایط جریان و مصالح خاکی موجود، از جدول 4-22 تعیین می‌شود.

- چنانچه خاک موجود ناپایدار یا مستعد فرسایش باشد ) مانند سی غیرچسبندهل ،ت یا رسهای

واگرا (، آزمایش محلی برای کارآمدی سیستم طراحی‌شده توصیه می‌شود.

- باید توجه کرد که بخشی از مساحت ژئوتکستایل در تماس مستقیم با قطعات آرمور، تحت‌فشار

قرارگرفته و عملکرد زهکشی نخواهد داشت. لذا مساحت مفید جهت زهکشی کمتر از مساحت

کل ژئوتکستایل خواهد بود.

- سنگ‌ها و بلوک‌های مورداستفاده در آرمور، باید در مقابل عوامل محیطی، تکان نخورده و به

ژئوتکستایل آسیب وارد نکنند. چنانچه تکان‌هایی پیش‌بینی می‌شود، لازم است با توجه به

شرایط پروژه، مقاومت سایش موردنیاز ) آزمایش (ASTM D4886 در مشخصات فنی

1. Woven Monofilament Geotextile

2. Woven Slit Film Geotextile

پایمرد

متن نشریه 101

مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم

فصل بيست و دوم ـ ژئوسنتتيکها درراه سازی           صفحه 606

خصوصی پروژه، قید شود. کاهش در مشخصات مکانیکی و تراوایی ژئوتکستایل در اثر سایش

مجاز نیست. مقدار مجاز کاهش در سایر مشخصات نیز باید در مشخصات خصوصی، قید شود.

- در صورت استفاده از ژئوتکستایل در کانال‌های میانه یا کناره راه به‌منظور کنترل فرسایش

ناشی از جریان رواناب، می‌توان از حداقل‌های مشخصات ارائه‌شده در این بخش،. استفاده کرد

-5-2 22 نحوه اجرا

- ژئوتکستایلها نباید به‌منظور اجرای مراحل بعدی کار، بیش از 7 روز ) یک هفته ( به‌صورت پهن-

شده و در معرض آسیب‌های محیطی و تابش نور خورشید قرار گیرند.

- ژئوتکستایل باید مستقیماً بر روی بستر شیب و بدون هیچ‌گونه چین‌وچروک پهن‌شده و مهار

شود. نصب ژئوتکستایل بای بد ه گونه‌ای انجام شود که پخش و اجرای مصالح آرمور، باعث ایجاد

کشیدگی و پارگی در آن نشود. همه چاله‌ها و حفرات موجود در سطح موردنظر برای حفاظت،

باید با مصالح مناسب، پر شوند. سنگ‌های بزرگ، خار و خاشاک، بوته‌ها و ریشه‌ها، واریزه‌ها،

نخاله‌ها و سایر مصالح اضافی باید قبل از پهن شدن ژئوتکستایل، جمع‌آوری شوند.

- ژئوتکستایل باید بدون اعمال کشش و در جهت پیش‌بینی‌شده جریان آب، پهن شود. طاقه‌های

مجاور، حداقل 30 سانتیمتر باید همپوشانی داشته باشند. همپوشانی‌ها باید در جهت جریان آب

بوده یا لایۀ بالای شیب، بر روی لایۀ پایین شیب قرار گیرد. به‌منظور جلوگیری از جابجا شدن

ژئوتکستایل در محل همپوشانی‌ها در هنگام سنگ‌ریزی، از بستهای فلزی یا میخ‌های فولادی

در فواصل یک متری در طول درز، استفاده شود.

- برای مهار ژئوتکستایل و ثابت نگه‌داشتن آن در محل خود، از میخ‌های فولادی در فواصل مرکز

به مرکز 60 الی 180 سانتیمتری ) بسته شرایط ( استفاده می‌شود. به‌طورمعمول، قطر میخ‌های

فولادی 5 میلیمتر و طول آن‌ها، 50 سانتیمتر می‌باشد که در انتها دارای یک واشر به قطر 4

استسانتیمتر. در صورت نیاز و بسته به شرایط، می‌توان از ترانشههای مهاری ابتدا و انتها ) بالا

و پایین شیب ( استفاده کرد ) شکل -9(. 22

پایمرد

متن نشریه 101

مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم

فصل بيست و دوم ـ ژئوسنتتيکها درراه سازی           صفحه 607

- در صورت آسیب دیدن ژئوتکستایل، باید از یک قطعه پوششی سالم که یک متر از هر طرف،

محل آسیب‌دیده را پوشش می‌دهد،. استفاده کرد

- آرمور روی ژئوتکستایل می‌تواند از مصالحی مانند مصالح سنگی، بسته‌های ماسه‌ای ) کیسه‌های

ساخته‌شده از ژئوتکستایل که از ماسه پرشده‌اند (، بلوک‌های بتنی، بسته‌های خاک و سیمان و

غیره باشد. درهرحال، حداکثر ضخامت پوشش روی ژئوتکستایل باید به‌قدری باشد که باعث

بریدگی یا پانچ در ژئوتکستایل نگردند.

- حین اجرای آرمور، قطعات نباید بر روی ژئوتکستایل حرکت داده شوند ) به‌ویژه در محل

همپوشانی‌ها و در خلاف جهت آن.(

- اجرای آرمور باید از پنجه شیب شروع و به سمت بالای شیب و ترجیحاً از وسط پروژه به سمت

طرفین، توسعه‌یافته و طوری انجام شود که باعث کشش و پارگی در ژئوتکستایل نشود.

- سنگ‌های بزرگ و سنگین ) حداکثر 100 کیلوگرم (، نباید از ارتفاعی بیش از 30 سانتیمتر بر

روی ژئوتکستایل، رها شوند. این ارتفاع برای مصالح کوچک‌تر، نباید از یک متر بیشتر باشد.

همچنین سنگ‌های سنگین‌تر از 40 کیلوگرم، نباید از بالای شیب به پایین، غلتیده شوند.

- سنگ‌های سنگین‌تر از 100 کیلوگرم، باید به‌آرامی روی ژئوتکستایل، گذاشته‌شده و نباید روی

آن، رها شوند. مگر آنکه رهاسازی از ارتفاع کمتر از 30 سانتیمتر به‌صورت نمونه، اجرا و از عدم

آسیب‌دیدگی ژئوتکستایل در اثر عملیات مربوطه، اطمینان حاصل شود.

- به‌طورکلی در صورت نیاز، باید از یک‌لایه مصالح به‌عنوان ضربه‌گیر استفاده شود.

- در شرایط کار در زیرآب، پهن کردن ژئوتکستایل و اجرای مصالح آرمور، باید در یک روز انجام

شود.

- پس از عملیات جاگذاری قطعات بزرگ آرمور، کلیه حفرات باید با مصالح کوچک‌تر، پر شوند تا از

پوشش کامل ژئوتکستایل، اطمینان حاصل شود.

- اجرای آرمور باید طوری انجام پذیرد که شیب موردنظر به‌صورت پروفیله و هم‌زمان با جاگذاری

قطعات و مصالح، حاصل شود. پس از اتمام اجرای پوشش، تسطیح شیروانی به دلیل احتمال

جابجایی قطعات آرمور و آسیب رساندن به ژئوتکستایل، مجاز نمی‌باشد.

پایمرد

متن نشریه 101

مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم

فصل بيست و دوم ـ ژئوسنتتيکها درراه سازی           صفحه 608

شیب سیستم ژئوتکستایل- سنگ‌ریز جهت کنترل فرسایش می‌تواند حداکثر برابرزاویه اصطکاک

ژئوتکستایل- خاک ) برای شیب زمین طبیعی ( یا ژئوتکستایل- سنگ ) برای پوشش سنگی (، هرکدام که

کمتر است، باشد ) آزمایش.(ASTM D5321 توصیه می‌شود با توجه به ملاحظات هیدرولیکی و پایداری

طولانی‌مدت، شیب‌های کمتری استفاده شود. درشیب‌های تندتر از 5/2 عمودی به 1 افق ،ی تمهیدات

ویژه‌ای ازجمله موارد ذیل لازم است:

- احداث ترانشههای مهاری ) شکل 9( -22

- پله بندی شیب و اجرای برم در فواصل و با ابعاد مناسب

- حذف میخ‌های فولادی در همپوشانی‌ها و اعمال مقادیر بیشتر همپوشانی

- آزادی کافی حرکت ژئوتکستایل در امتداد شیب ) البته باید از ایجاد چین‌خوردگی نامنظم در

ژئوتکستایل جلوگیری شود. زیرا باعث فرسایش در نقاط چین‌خوردگی خواهد شد (

مهندس ناظر حین اجرای آرمور، باید بر اجرای صحیح آن به‌طور دقیق نظارت کند. چنانچه قطعات

سنگی بر روی ژئوتکستایل، بیش از 15 سانتیمتر جابجا شوند، باید قطعه مذکور برداشته‌شده و از سلامت

ژئوتکستایل، اطمینان حاصل شود.

شکل - 9 22 سیستم کنترل فرسایش با ترانشههای مهاری

آغاز اجراي آرمور از پايين شيب

مشابه سنگ‌های مورد

استفاده در آرمور

۶ حداقل / ۰ متر

ميخ فولادي

۱ حداقل متر

مشابه سنگ‌های مورد

استفاده در آرمور

خاک‌ریزی

۶ حداقل / ۰ متر

۶ حداقل / ۰ متر

نكته:

-۱ سنگ‌ریزی در ترانشههاي مهاري، قبل از اجراي قطعات

آرمور انجام گيرد.

-۲ در صورت عدم امكان اجراي كانال با ديواره قايم بدليل

مسايل پايداري خاك، از كانال V شكل با شيب پايداري و

عمق حداقل ۱ متر استفاده شود.

همپوشاني

حداقل ۱m

ژئوسنتتيك

پایمرد

متن نشریه 101

مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم

فصل بيست و دوم ـ ژئوسنتتيکها درراه سازی           صفحه 609

در صورت لزوم و با تشخیص مهندس ناظر، پیمانکار موظف است روش اجرای پیشنهادی را به‌منظور

اطمینان از صحت آن، در یک قطعه‌نمونه و به‌صورت آزمایشی اجرا نموده و در صورت مشاهده آسیب-

دیدگی در ژئوتکستایل، پیمانکار باید روش اجرای دیگری را پیشنهاد کند.

شکل 10-22 یک نمونه طرح حفاظت جسم راه در مجاورت رودخانه را نشان می‌دهد.

الف- نما

ب- برش عرضی

شکل 10 -22 نمونه طرح حفاظت جسم راه در مجاورت رودخانه

همپوشاني حداقل ۰/۳ m

حداقل ۱/۵ m

جهت جريان

طول طاقه

حداقل ۱ m

ميخ فولادي

حداقل ۰/۶ m

تراز طراحي

تراز حداقل

اجراي قطعات آرمور از پايين شيب به سمت بالا

لايه بالايي روي لايه پاييني

پایمرد