توضیحات
پایمرد
متن نشریه 101
مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم
فصل بیستم ـ آسفالت گرم صفحه 555
برداشته‌شده و محل آن جاروب شود. عملیات برش بهتر است بلافاصله پس از پخش و کوبیدگی اولیه
آسفالت و هنگامی‌که هنوز آسفالت گرم است، انجام شود. در غیر این صورت انجام عملیات برش در روزهای
بعد و قبل از اجرای لایه مجاور، الزامی است. در موقع اجرای خط عبور دوم، فینیشر باید حداقل در عرض
15 سانتیمتر، خط اول را بپوشاند و سپس بلافاصله پس از گذر دستگاه پخش‌کننده این عرض اضافی با
عبور غلتک کوبیده و متراکم گردد تا دو راستای اتصال طولی کاملاً به یکدیگر بچسبند. برای پخش
آخرین قشر رویه باید بگونهای برنامه‌ریزی شود که محل درز طولی یا دوبندی، دقیقاً در مجاور امتداد
خط‌کشی جاده در زمان بهره‌برداری قرار گیرد تا عبور چرخ وسایط نقلیه از محل دوبندی‌ها به حداقل
برسد.
محل اتصالات عرضی که در محل قطع پخش ایجاد می‌شود نیز باید مستقیم بوده و به‌طور قائم بریده
شود. برای این منظور ممکن است جلوی فینیشر در محل قطع پخش آسفالت تخته چوبی که ضخامت
آن معادل ضخامت آسفالت کوبیده باشد قرارداد و نیز برای سهولت کندن آسفالت اضافی مجاور، در
سطح زیر آسفالت این قسمت کاغذ مخصوص پهن نمود. باید دقت‌های لازم به عمل آید تا آسفالت در
محله‌ای اتصال عرضی کاملاً هم‌سطح و یکنواخت بوده و بعد از کوبیده شدن ناهمواری ایجاد ننماید.
همواره باید تعدادی کارگر مجرب، بعد از پخش آسفالت با فینیشر آماده باشند که شیارها، ناهمواری‌ها
و نقایص احتمالی موضعی سطح آسفالت و همچنین اعوجاج‌های طرفین کنار آسفالت را با تخته ماله و
وسایل مناسب دیگر برطرف سازند.
نزدیک شدن و تماس کامیون‌های حامل آسفالت با فینیشر باید به‌آرامی صورت گیرد تا ضربه تولید
نشده و در سطح آسفالت موج و ناهمواری ایجاد نشود. پخش آسفالت با وسایل دستی و تخته ماله فقط در
سطوح محدودی از سطح راه که کارکرد فینیشر میسر نباشد قابل‌قبول بوده و در این مورد نیز پیمانکار
باید کلیه مراقبت‌های لازم را جهت پخش سریع و یکنواخت با سطحی همگن و پیوسته معمول دارد.
ضخامت آسفالت پخش‌شده توسط فینیشر با توجه به وضع دانه‌بندی و میزان کوبیدگی محاسبه
می‌شود. این ضخامت معمولاً بین /1 20 تا /1 25 برابر ضخامت آسفالت کوبیده شده می‌باشد. این
ضخامت به‌طور مرتب و بلافاصله پشت دستگاه فینیشر به‌وسیله میله آهنی مخصوص توسط تکنسین‌های
ناظر محل پخش، باید اندازه‌گیری و در فرم‌های مخصوص ثبت شود و چنانچه با احتساب کم شدن آن
پایمرد
متن نشریه 101
مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم
فصل بیستم ـ آسفالت گرم صفحه 556
بعد از کوبیده شدن، باضخامت نقشه‌های اجرایی اختلاف داشته باشد، باید تیغه فینیشر تنظیم گردد.
ضخامت آسفالت کوبیده شده نیز اندازه‌گیری و با مشخصات، تطبیق داده. می‌شود ضخامت متوسط
آسفالت پخش‌شده باید با مقدار آسفالت مصرفی در هرروز نیز کنترل شود. ضخامت هر لایه کوبیده
شده آسفالت 3-2 برابر حداکثر اندازه سنگدانه می‌باشد و بیش از آن، با توجه به شرایط اجرایی و نوع
غلتک‌ها ناو توسط دستگ ه ظارت تعیین می‌شود.
در روکش‌های آسفالتی و برای تصحیح ناهمواری سطوح آسفالت موجود و قدیمی و همچنین در
نوسازی آزادراه‌ها و بزرگراه‌ها و راه‌های اصلی، بایستی از فینیشر تمام‌اتوماتیک استفاده شود.
اجرای هر یک از انواع آسفالت ازجمله اساس قیری و بیندر در یک‌لایه بر اجرای آن در چندلایه
ارجحیت دارد. به‌عنوان‌مثال، با رعایت ضوابط فوق، پخش و تراکم 15 سانتیمتر آسفالت بیندر با مصالح
دارای حداکثر اندازه 25 میلیمتر، در دولایه 5/7 سانتیمتری بر سه لایه 5 سانتیمتری مناسب‌تر و بیشتر
مقرون‌به‌صرفه است.
-3 17-20 پخش با گریدر
پخش مخلوط‌های آسفالتی برای تسطیح یا اصلاح پروفیل‌های طولی و عرضی سطح راه موجود یا
ترمیم و بازسازی شیب عرضی در قوس‌ها را با موافقت دستگاه نظارت می‌توان با گریدر انجام داد. برای
آنکه در پایان عملیات پخش توسط گریدر، سطوح آسفالتی کاملاً هموار و یکنواخت و با سیستمهای
طولی و عرضی قابل‌قبول باشد، باید نکات اجرایی زیر را دقیقاً رعایت نمود:
الف: سطح راه موجود را در طولی که باید تسطیح شود قبلاً میخکوبی و ریسمانکشی کرد به‌نحوی‌که
کلیه نقاط فرود و فراز سطح در فواصل معین و کافی مشخص شوند. میخکوبی باید در امتداد محور
و در کنار راه انجام شود.
ب: با توجه به رقوم به‌دست‌آمده از میخکوبی، مقدار تقریبی مخلوط آسفالتی جهت تسطیح را در فواصل
معین محاسبه و در سطح راه ریسه می‌نمایند. سپس گریدر کار پخش و سطح را بدون مانور اضافی
هو حداقل جابجا کردن مخلوط آسفالتی از محلی به محل دیگر شروع. می‌کند
پایمرد
متن نشریه 101
مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم
فصل بیستم ـ آسفالت گرم صفحه 557
پ: راننده گریدر باید در این کار مهارت و تجربه کافی داشته و از حداقل زمان برای پخش مصالح در
طول معین استفاده نموده و از دوباره‌کاری، جابه‌جا نمودن و به مه زدن مخلوط آسفالتی، رفت‌وبرگشت‌های اضافی و تیغه زدن مکرر در جهات و امتداد غیر لازم روی مخلوط آسفالتی بپرهیزد.
ت: بعد از پخش مخلوط آسفالتی بر اساس رقوم میخکوبی شده، بلافاصله باید قشر سطحی را با غلتک
لاستیکی متراکم نمود. غلتک زنی باید آن‌قدر ادامه یابد تا آرایش نهایی سطح قابل‌قبول بوده و
تراکم نسبی مشخصه حاصل شود. معمولاً پخش مخلوط آسفالتی با گریدر سطحی با بافت درشت
و ناهمگن ایجاد می‌کند که به‌عنوان قشر تسطیحی و یا ترمیمی جهت اصلاح پروفیل طولی و یا
عرضی راه قابل‌قبول بوده و مضافاً آنکه این بافت پیوستگی بیشتری بین قشر اصلاح‌شده و قشر
بعدی به وجود آورده و احتمال لغزش بین دولایه بر روی یکدیگر را به حداقل. می‌رساند
ث: در اصلاح فرورفتگی‌های بزرگ، نخستین قشر را از مرکز فرورفتگی و در طول معینی که حداکثر
ضخامت قشر کوبیده در این مرکز 5/7 سانتیمتر باشد باید شروع نمود و به همین نحو برای
قشرهای بعدی با عرض بیشتر ادامه داد. هیچ‌یک از لایه‌ها نباید ضخامتی بیش از 5/7 سانتیمتر
داشته باشد.
ج: چنانچه جهت اصلاح شیب عرضی در قوس‌ها پخش بیش از یک‌لایه مخلوط آسفالتی موردنیاز
باشد، باید آن را در دو قشر یا بیشتر انجام داد به‌نحوی‌که ضخامت کوبیده هر قشر در خارج قوس
حداکثر دو برابر طرف داخل باشد. بدیهی است عرض هر لایه متفاوت و باید قبلاً محاسبه شود.
18-20 درجه حرارت پخش
حداقل درجه حرارت پخش مخلوط آسفالتی برحسب نوع قیر مصرفی، دانه‌بندی مصالح سنگی،
ضخامت لایه، فصل اجرای کار، حرارت محیط و سطح راه، سرعت باد، نوع و تعداد غلتک‌ها توسط
دستگاه نظارت معین می‌گردد. ولی به‌هرحال این درجه حرارت باید به حدی باشد که تراکم لازم را
تأمین نماید. جدول 20-20 حداقل درجه حرارت مخلوط‌های آسفالتی با دانه‌بندی پیوسته را به هنگام
پخش با توجه به ضخامت آن‌ها و درجه حرارت سطحی که مخلوط آسفالتی بر روی آن پخش می‌شود
نشان می‌دهد. در این جدول زمان تقریبی لازم برای حصول تراکم نیز تعیین گردیده است. برای آسفالت
پایمرد
متن نشریه 101
مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم
فصل بیستم ـ آسفالت گرم صفحه 558
ماستیک درشت‌دانه، درجه حرارت آسفالت در موقع تخلیه به فینیشر نباید کمتر از 150 درجه سانتی‌گراد
باشد.
جدول 20-20 حداقل درجه حرارت مخلوط آسفالتی هنگام پخش
روش دیگر تعیین درجه حرارت پخش، تعیین محدوده دمای مناسب آسفالت هنگام تراکم در سطح
راه می‌باشد که به کندروانی بهینه قیر مصرفی مربوط می‌شود. هنگام متراکم کردن آسفالت، چنانچه
کندروانی قیر بیش‌ازاندازه باشد، حصول تراکم لازم در کل ضخامت لایه پخش‌شده ممکن نخواهد شد
و درصورتی‌که کمتر از اندازه باشد، آسفالت حالت روان پیداکرده و جلوی غلتک فشرده‌شده و پس از
اجرا، موج‌های متوالی ریز درراه ایجاد خواهد شد. کندروانی بهینه قیر هنگام تراکم آسفالت، 280±30
سانتی استکس می‌باشد ) به توضیحات بخش ( 13-20 رجوع شود. به‌هرحال رقم دقیق درجه حرارت
پخش با ±10 درجه سانتی‌گراد رواداری باید توسط دستگاه نظارت تعیین گردد.
باید توجه داشت که هرقدر ضخامت لایه آسفالتی زیادتر باشد، به علت آنکه حرارت را مدت‌زمان
بیشتری در خود نگه می‌دارد، زمان لازم برای تکمیل تراکم قشر و درنتیجه حصول تراکم نسبی
مشخصه زیادتر است و به‌عبارت‌دیگر فرصت بیشتری برای کوبیدن بدون آنکه حرارت مخلوط آسفالتی
بیش‌ازاندازه کاهش پیدا کند، وجود دارد.
پایمرد
متن نشریه 101
مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم
فصل بیستم ـ آسفالت گرم صفحه 559
19-20 غلتک‌های آسفالتی
کوبیدن مخلوط آسفالتی را با غلتک فولادی سه‌چرخ، ردیف دوچرخ و سه‌چرخ، لرزشی، لاستیکی یا
غلتک‌های مختلط که عملکرد چندگانه دارند باید انجام داد. نوع و تعداد غلتک‌ها در هر مورد با توجه به
شرایط کار توسط دستگاه نظارت تعیین می‌شود. جدول 21-20 تعداد تقریبی غلتک را با توجه به‌سرعت
دستگاه پخش‌کننده ) فینیشر( و سطح آسفالت پخش‌شده در واحد زمان نشان. می‌دهد
جدول 21-20 راهنمای تعیین تعداد غلتک
به‌طورکلی تعداد غلتک‌ها باید برای حصول تراکم لازم مخلوط آسفالتی کافی بوده و هیچ‌گاه کمتر
از دو دستگاه نباشد. همواره غلتک‌های اضافی نیز باید در کارگاه به‌عنوان ذخیره و آماده‌به‌کار وجود
داشته باشد تا در صورت ازکارافتادن غلتک‌های مشغول به کار، مورداستفاده قرار گیرد. غلتک‌ها باید
قبل از شروع کار مورد بازبینی قرارگرفته تا انطباق مشخصات و نیز شرایط مناسب مکانیکی آن‌ها به
شرح زیر، برای کوبیدن مخلوط آسفالتی با مندرجات این فصل محرز گردد:
الف: وزن غلتک
ب: وزن به ازای هر سانتیمتر عرض چرخ‌ها برای غلتک‌های فولادی ) بار خطی استاتیک.(
پ: میانگین فشار چرخ‌های غلتک لاستیکی در سطح تماس برحسب کیلوگرم بر سانتیمتر مربع.
ت: تناوب و میدان نوسان غلتک‌های لرزشی به ترتیب برحسب تعداد لرزش در دقیقه و میلیمتر.
