توضیحات
پایمرد
متن نشریه 101
مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم
فصل بیستم ـ آسفالت گرم صفحه 540
ذ: مقررات ایمنی
به مقدار کافی پلکان مطمئن جهت سکوی مخلوط‌کن و همچنین نردبان مجهز به حفاظ برای
سایر واحدهای کارخانه بایستی تعبیه نمود. کلیه جعبه‌دنده‌ها، قرقره‌ها، زنجیرها، چرخ‌دنده‌ها و سایر
قسمت‌های متحرک کارخانه بایستی دارای حفاظ باشند. متصدی دستگاه باید فضای کافی برای
حرکت روی سکوی واحد مخلوط کننده داشته باشد. برای کامیون‌ها نیز باید ترتیبی داد که مواد مایع
از کارخانه روی کامیون‌ها چکه نکند. در محل قرار گرفتن کامیون‌ها باید نردبان یا سکویی نصب
کرد تا بتوان به سهولت از مخلوط آسفالتی که به کامیون‌ها ریخته می‌شود، نمونه‌برداری کرد. در
نقاط مورد لزوم باید حفاظ‌های هوایی نیز نصب گردد.
-9-2 20 شرایط اختصاصی کارخانه آسفالت مرحله‌ای2
الف: وسایل توزین
وسایل توزین مصالح جهت هر یک از سیلوهای گرم بایستی یا از نوع عقربه‌ای بدون فنر و یا نوع
قپان بازویی باشد. قپانها باید از نوع شناخته‌شده و دقت آن‌ها نیم درصد بیشترین باری که توزین
می‌کند باشد. مصالح بعد از توزین شدن، به درون محفظه‌های توزین که روی قپانها معلق است،
داخل می‌شود. این محفظه‌ها باید ظرفیت یک قپان کامل را داشته باشد. ترازوهای عقربه دار باید
طوری ساخته و نصب شوند که فاقد هرگونه ارتعاش بوده و عقربه‌ای آن به شکلی تعبیه‌شده
باشد که در همه اوقات بتوان آن‌ها را ب ره خوبی ؤیت کرد. ارقام مندرج روی صفحه ترازو باید به‌اندازه کافی درشت و از فاصله مناسب قابل‌رؤیت باشد. انتهای عقربه باید به‌طرف صفحه متمایل
بوده تا خطای پارالاکس به حداقل ممکن برسد. قپان بایستی با عقربه‌های قابل تنظیم مجهز گردد
تا وزن مصالح را در هر مرحله بتواند روی صفحه مشخص نماید. هرگاه قپان از نوع بازویی باشد
بایستی مجهز به یک شاخص اندازه‌گیری ظرف خالی و یک شاخص جداگانه جهت توزین مصالح
سنگی برای هرکدام از سیلوهای گرم باشد. هریک از شاخص‌ها باید به یک وسیله بستن ) قفل (
1. Dust Collector
2. Batching Plant
پایمرد
متن نشریه 101
مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم
فصل بیستم ـ آسفالت گرم صفحه 541
مجهز بوده و موقعیت آن‌طوری تنظیم گردد که بتوان به‌آسانی شاخص را بست یا به کار انداخت.
قپان برای اندازه‌گیری قیر باید با مشخصات قپان مصالح سنگی مطابقت نماید به‌جز در قپان
بازویی که بایستی دارای یک شاخص ظرفیت کل و یک شاخص تعیین وزن ظرفیت خالی باشد.
حداقل درجه‌بندی نباید از یک کیلوگرم بیشتر را نشان دهد. قپان باید مجهز به یک وسیله خبری
بوده که بتواند 10 کیلوگرم قبل از آنکه ظرفیت قپان تکمیل شود، شروع به کار نماید. عقربه وزن
قیر باید تا نزدیک‌ترین رقم معادل نیم کیلو را نشان دهد. تمام قپانهای قیر باید ظرفیتی کمتر از
پانزده درصد ظرفیت عادی واحد مخلوط کننده داشته باشند. قپانها باید به دفعاتی که لازم است ازنظر تأمین دقت، آزمایش و مهروموم شوند. کلیه وسایل توزین باید از نوع مرغوب بوده و طوری
طرح‌شده باشند که تنظیم آن‌ها به سهولت انجام گیرد. وسایل توزینی که به سهولت از تنظیم و
کنترل خارج می‌شوند باید تعویض گردند. حداقل ده وزنه 25 کیلوگرمی با دقت ± 5/0 درصد باید
همیشه در دسترس بوده تا هنگام آزمایش قپانها از آن استفاده به عمل آید. اندازه‌گیری حجمی
مصالح گرم و سرند شده نیز مجاز است، مشروط بر اینکه از وسایل استاندارد مربوط به کارخانه
استفاده شود. وسایل اندازه‌گیری حجمی باید حدود نیم درصد دقت بار آزمایشی داشته باشد. برای
هریک از قپانها باید سکوی مناسبی تهیه کرد که قادر به توزیع یکنواخت باشد.
ب: سیلوی توزین
این وسیله از یک محفظه با یک سیلو برای جایگیری مصالح خارج‌شده از سیلوهای گرم در هر
مرحله و بعد از توزین دقیق آن‌ها تشکیل‌شده است. تیغه‌های مخصوص تعبیه‌شده که محفظه
توزین را روی ترازو معلق نگه می‌دارد، باید طوری ساخته‌شده باشند که به سهولت سائیده نگردند.
از دریچه‌های مخازن مصالح گرم و سیلوی توزین به هنگام بسته بودن نباید مصالح سنگی درشت
یا ریز خارج ریخته شود.
پ: وسایل اندازه‌گیری قیر
وسایل اندازه‌گیری قیر باید قیر موردنیاز را که در هر مرحله تخلیه می‌شود به‌دقت ±1 کیلوگرم
اندازه‌گیری نماید. هرگاه پیمانه برای قیر به کار رود این پیمانه باید از نوعی باشد که تخلیه از
بالای آن انجام شود و دارای پوشش فلزی باشد.
پایمرد
متن نشریه 101
مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم
فصل بیستم ـ آسفالت گرم صفحه 542
ظرفیت پیمانه قیر باید حداقل ده درصد بیشتر از وزن قیر موردنیاز در هر مرحله بوده و دستگاه باید
دارای پوشش گرم‌کننده با بخار و شیر تخلیه سریع و بدون چکه باشد. طول شیار لوله تخلیه با
لوله پخش‌کننده قیر نباید کمتر از سه‌چهارم طول مخلوط‌کن باشد و تخلیه باید مستقیماً در داخل
واحد مخلوط کننده انجام شود. سیستم تخلیه باید طوری طرح و ساخته شود که قیر را در طول
کامل مخلوط کننده به‌صورت یک یا چند غشاء یکنواخت و باریک قیری پخش کند. هرگاه وسایل
حجمی به‌کاربرده شود، این وسایل باید به طرز خودکار مقدار قیری را که در هر نوبت تخلیه
می‌شود اندازه‌گیری نماید. صفحه ترازوی قیر باید حداقل دارای ظرفیتی معادل 10 درصد بیشتر از
وزن یا حجم قیر موردنیاز در هر مرحله باشد. دستگاه اندازه‌گیری باید طوری ساخته شود که بتوان
آن را در هر نقطه‌ای که لازم باشد قطع کرد و بعد از اضافه نمودن قیر در هر مرحله به‌طور خودکار
عقربه به همان نقطه بازگردد. صفحه عقربه باید کاملاً در معرض دید متصدی دستگاه باشد. پس‌ازاینکه مدت اختلاط مصالح خشک به اتمام رسید، جریان قیر باید به‌طور خودکار وارد مخلوط کننده
گردد. تخلیه کلیه قیر مورداحتیاج برای هر مرحله نباید بیش از 15 ثانیه پس از آغاز جریان تخلیه
قیر به طول انجامد. با تنظیم فاصله و اندازه میله‌های پخش‌کننده، قیر باید در تمام طول دستگاه
به‌صورت یکنواخت پخش شود. در قسمت لوله جریان قیر بین شیر تخلیه و میله قیرپاشی، شیری
برای کنترل و آزمایش دقت مقدار قیر باید نصب گردد.
ت: واحد مخلوط کننده
کارخانه باید شامل یک مخلوط کننده مرحله‌ای باشد که ظرفیت آن در هر مرحله از 1000 کیلوگرم
کمتر نباشد. کارخانه باید قادر به تهیه مخلوط یکنواخت در حدود فرمول کارگاهی باشد. وزن
مخلوط آسفالتی هر قپان در هر مرحله توزین با 10 درصد کمتر و یا 10 درصد بیشتر از ظرفیت
تعیین‌شده کارخانه برای مخلوط کننده به‌شرط اینکه از مرغوبیت مخلوط آسفالتی کاسته نشود
مجاز خواهد بود. فاصله لبه‌های تیغه‌های به مه زن که از اجزای اصلی و مهم واحد مخلوط کننده
بشمار می‌روند از کلیه قطعات ثابت و متحرک نباید بیش از 2 سانتیمتر باشد. برای به دست آوردن
مخلوط یکنواخت باید ناخن‌هایی در مخلوط‌کن نصب گردد. مخلوط‌کن باید به نحوی ساخته شود
پایمرد
متن نشریه 101
مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم
فصل بیستم ـ آسفالت گرم صفحه 543
که از فواصل و درزهای آن مصالح سنگی و قیری به بیرون نریزد و نیز دارای پوشش حفاظتی
جهت جلوگیری از دخول گردوغبار به داخل آن باشد.
ث: دستگاه شمارش و کنترل زمان
مخلوط کننده باید دارای دستگاه کنترل دقیق زمانی جهت بستن دریچه جعبه توزین پس از
پر شدن آن در پایان هر دوره توزین باشد. این دستگاه کنترل ضمناً باید در طول مدتی که عملیات
اختلاط مصالح خشک بدون قیر و مصالح قیراندود شده انجام می‌گیرد، پیمانه قیر را مسدود نماید.
یک شمارگر خودکار به‌منظور شمارش و ثبت تعداد هر قپان مخلوط آسفالتی تخلیه‌شده از واحد
مخلوط کننده باید روی دستگاه نصب گردد.
ج: کنترل مدت اختلاط
تعیین طول مدت اختلاط مصالح خشک بدون قیر و با قیر برای تأمین محصـول یکنواخـت و
کاملاً اندود شده دانه‌های سنگی، ضروری است. مدت اختلاط تغییرناپذیر نخواهـد بـود. قبـل از اضـافه
نمودن قیر یک‌فاصله زمانی اختلاط مصالح خشک که کمتر از پنج ثانیه نباشد، باید سپری گـردد. مدت‌زمان اختلاط بستگی به مدل و ظرفیت کارخانه، نوع و دانه‌بندی مصالح و پوشش قیری سنگ‌دانه‌ها دارد.
معمولاً در دستورالعمل کارخانه سازنده، مدت‌زمان اختلاط تعیین می‌شود. اختلاط مصالح سنگی با قیر تا
حصول یک مخلوط کاملاً مناسب یابد باید ادامه. زمان اختلاط معمـولاً 60 ثانیـه بـوده و حـداقل آن 40
ثانیه است.
برای آسفالت ماستیک درشت‌دانه، مدت‌زمان اختلاط کامل آسفالت ) خشک و تر ( قبلاً بایـد تعیـین و
در جریان تولید آسفالت مراعات شود. برای این نوع آسفالت، اختلاط خشک شامل افزودن ترتیبی مصالح
سنگی، فیلر و مواد افزودنی به واحد مخلوط‌کن حدود 35-40 ثانیه و مدت‌زمان اختلاط تر ) آغاز زمـان
افزودن قیر و مدت اختلاط قیر با مصالح، فیلر و افزودنی ( حدود 10-15 ثانیه. می‌باشد
زمان اختلاط باید توسط دستگاه نظارت به‌طور دقیق و مستمر کنترل شود.
پایمرد
متن نشریه 101
مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم
فصل بیستم ـ آسفالت گرم صفحه 544
-9-3 20 مشخصات اختصاصی کارخانه آسفالت مداوم1
الف: درجه‌بندی سیلوهای گرم
کارخانه باید شامل وسایلی برای کنترل دقیق نسبت‌های مصالح سنگی سیلوهای گرم باشد. محفظه
هریک از سیلوها باید دارای دریچه‌ای باشد که به‌وسیله کنترل دقیق مکانیکی قابل تنظیم بوده و
تشکیل دهانه‌ای را دهد تا بتوان مصالح خارج‌شده را به طریقه حجمی نیز اندازه گرفت. باید روی
هریک از دریچه‌ها شاخص نصب گردد تا باز و بسته شدن دهانه دریچه سیلوها را حداقل تا 5/2
میلیمتر نشان دهد. ) هر درجه روی شاخص نباید از 5/2 میلیمتر بیشتر باشد ( در صورت استفاده از
فیلر معدنی باید از سیلوی جداگانه‌ای آن را برداشت نمود. دریچه فیلر نیز باید به سهولت قابل
تنظیم بوده و بتوان آن را به تغذیه کنندۀ مصالح سنگی و قیر پیوست داد.
ب: تنظیم وزنی مصالح سنگی
برای تنظیم میزان باز و بسته بودن دریچه سیلوهای گرم مصالح سنگی باید از آن‌ها نمونه‌گیری
نموده و توزین کرد. این مصالح باید از دهانه‌های مخصوص متعلق به هریک از سیلوها گذشته و به
داخل جعبه‌های مخصوص آزمایش که منفذی به خارج ندارند هدایت شوند. از هر سیلو باید
جداگانه نمونه‌برداری شود. کارخانه باید آن‌چنان مجهز باشد که نمونه‌های آزمایشی را که وزنشان از
100 کیلوگرم کمتر نباشد به‌آسانی تهیه نماید. یک قپان برای توزین آزمایشی با دقت ±5 درصد
باید در کارگاه آماده باشد. با توجه به وزن مصالح برداشت‌شده از هر سیلوی گرم و تعیین تعداد
گردش دستگاه ناظر بر این وزن و میزان باز بودن دریچه و تکرار این نمونه‌برداری حداقل پنج بار
برای هریک از سیلوهای گرم در اندازه‌های مختلف دریچه خروجی مصالح، باید منحنی تغییرات
وزنی مصالح خارج‌شده از هر سیلو را در هر گردش دستگاه برحسب اندازه‌های مختلف دریچه
ترسیم نمود تا بتوان وزن لازم برای هر سیلوی گرم را متناسب با ظرفیت تولید کارخانه از این
نمودار به دست آورد.
1. Continuous Plant
