توضیحات
پایمرد
متن نشریه 101
مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم
فصل بیستم ـ آسفالت گرم صفحه 535
-9 20 کارخانه آسفالت
مخلوط آسفالت گرم یا بتن آسفالتی را باید با کارخانه آسفالت که ظرفیت و مشخصات آن متناسب با
حجم عملیات مورد پیمان باشد تهیه کرد. کارخانه باید آن‌چنان طرح‌شده باشد که بتواند آسفالت یکنواخت
منطبق با مشخصات فنی را تولید کند.
کارخانه آسفالت گرم باید با مشخصات آشتو M156 یا D995 اِی اس تی ام و شرایط مشروحه در
این فصل، مطابقت داشته و کاملاً اتوماتیک یا دیجیتالی باشد. درهرحال نوع و مشخصات کارخانه باید
قبل از استقرار و نصب به تصویب دستگاه نظارت برسد. ضمن آنکه در حین انجام کار نیز مطابق آشتو
T172 یا D290 اِی اس تی ام بازرسی و کنترل شود.
کارخانه آسفالت باید در مسیر حمل سنگ‌دانه‌ها از معدن به محل مصرف آسفالت نصب شود تا فاصله
حمل حداقل شده و حمل مضاعف صورت نگیرد. محل نصب کارخانه آسفالت باید به تائید دستگاه نظارت
برسد. ظرفیت کارخانه آسفالت متناسب با آسفالت موردنیاز و اهمیت پروژه تعیین می‌شود و باید در
مشخصات فنی خصوصی قید شود که از 120 تا 300 تن در ساعت متغیر خواهد بود.
-9-1 20 مشخصات عمومی کارخانه آسفالت
الف: یکنواختی
کارخانه باید آن‌چنان طرح‌شده باشد که هنگام کار بتواند محصول منطبق با فرمول کارگاهی و
ارزش‌های فنی مشخصه را به‌طور یکنواخت و در درجه حرارت ابلاغ‌شده با رعایت ±10 درجه تولید
نماید.
ب: مخازن قیر
مخازن قیر کارخانه باید مجهز به ادوات و وسایل لازم جهت گرم کردن قیر طبق حرارت مندرج در
این فصل باشد. عمل گرم کردن باید توسط لوله‌های روغن، یا بخار یا دستگاه‌های الکتریکی و یا
وسایل مناسب قابل‌قبول دیگر انجام پذیرد. تماس مستقیم شعله آتش با بدنه مخازن قیر به‌هیچ‌وجه مجاز نیست و در صورت کاربرد باید از یک‌لایه آجرنسوز حائل بین بدنه مخازن و شعله
استفاده شود. کارفرما و دستگاه نظارت موظف است از کار کردن دستگاه‌هایی که در آن شعله با
پایمرد
متن نشریه 101
مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم
فصل بیستم ـ آسفالت گرم صفحه 536
بدنه مخازن قیر تما ،س مستقیم دارند جلوگیری نماید. نصب پمپ‌های لازم جهت رفت‌وبرگشت
مداوم قیر 1 در تمام دوره کار ضروری است. در مواقعی که پمپ‌های مخزن کار می‌کند سر لوله تخلیه
قیر باید پایین‌تر از سطح قیر در مخزن قرارداده شود و ظرفیت مخزن باید به مقداری باشد که
بتواند مصرف حداقل یک روز کار را تأمین نماید. هریک از مخازن قیر باید مجهز به حرارت‌سنجی
باشد که بتواند درجه حرارت قیر درون مخزن را نشان دهد.
پ: سیلوهای سرد
کارخانه آسفالت باید حداقل به سه سیلوی سرد مکانیکی دقیق برای تغذیه مصالح سنگی به واحد
خشک‌کننده کارخانه مجهز باشد تا بدین‌وسیله محصول یکنواخت با حرارت ثابت به دست آید. این
سیلوهای تغذیه‌کننده باید قادر باشند که مصالح سنگی را در سیستمهایی که قبلاً تعیین‌شده و تا
حداکثر اندازه‌های موردنظر توسط تسمه‌نقاله وارد واحد خشک‌کننده کنند. برای خروج یکنواخت و
بدون مانع مصالح درشت، دریچه خروجی سیلوهای سرد نباید کمتر از 5/2 میلیمتر باز باشد. هرگاه
بیشتر از یک تسمه‌نقاله به کار رود، هر یک از تسمه‌نقاله‌ها باید به‌صورت یک واحد جداگانه
مصالح را تغذیه نموده و کنترل سیستم هریک از آن‌ها نیز می‌بایستی در اطاق فرمان مرکزی
کارخانه نصب شود.
ت: واحد خشک‌کننده
این واحد شامل یک استوانه خشک‌کننده گردان است که باید مصالح را خشک و گرم نموده و
بی‌آنکه بر روی دانه‌های سنگی پوشش و یا دوده ناشی از سوخت ناقص و یا روغن‌سوخته
باقی گذارد، آن را تا حد رطوبت موردنظر کاهش داده و سپس به درجه حرارت تعیین‌شده در
مشخصات این فصل افزایش دهد. این واحد باید بتواند به‌طور مداوم مصالح را در حرارت لازم و
ظرفیت پیش‌بینی‌شده وارد سیلوهای گرم نماید. واحد خشک‌کننده باید مجهز به یک حرارت‌سنج
دقیق و مطمئن باشد که بتواند درجه حرارت مصالح خروجی را در هرلحظه نشان دهد.
1. Circulation
پایمرد
متن نشریه 101
مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم
فصل بیستم ـ آسفالت گرم صفحه 537
ث: سرندها
برای تفکیک دانه‌های مصالح سنگی با ابعاد و سیستمهای گوناگون، کارخانه باید حداقل دارای
چهار سرند بوده که ظرفیت عادی این سرندها قدری بیشتر از ظرفیت کامل واحدهای مخلوط
کننده و خشک‌کننده باشد. سرندها باید برحسب نیاز، قابل تعویض بوده و دارای بازدهی باشند که
دانه‌بندی آن‌ها همواره ثابت و یکنواخت بوده و حد مجاز تغییرات دانه‌بندی مصالح آن‌ها در هر یک
از سیلوهای گرم از مقادیر جدول زیر تجاوز ننماید:
اندازه چشمه سرندها باید حتی‌المقدور با حداکثر ابعاد دانه‌های مصالح سنگی تفکیک‌شده در کارگاه
مطابقت داشته باشد. دستگاه نظارت بایستی دستور انتخاب قطر چشمه‌های موردنیاز برای هر نوع
دانه‌بندی را به پیمانکار صادر کند، به‌طوری‌که منحنی دانه‌بندی کارگاهی به سهولت با توزین
مصالح مختلف دانه‌بندی شده از سیلوهای گرم حاصل شود.
ج: سیلوهای گرم
سیلوهای گرم باید به محفظه‌های مختلف تقسیم‌شده باشند تا بتوان مصالح سنگی دانه‌بندی شده
را که توسط سرندها تفکیک می‌شود به‌طور جداگانه انبار نماید. سیلوها باید دارای لوله سرریزی
باشند تا از تداخل مصالح هر یک از سیلوها با دیگری جلوگیری کند. مصالح سرریز شده را باید
مردود تلقی نمود.
سیلوهای گرم باید مجهز به علائم اخباری خالی شدن مصالح و نیز حرارت‌سنج‌های دقیق و
مطمئن باشند. حداقل چهار سیلوی گرم برای کارخانه به شرح زیر ضرورت دارد و برای فیلر نیز
پایمرد
متن نشریه 101
مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم
فصل بیستم ـ آسفالت گرم صفحه 538
یک سیلوی جداگانه باید فراهم نمود. چنانچه تعداد سیلوهای گرم کارخانه بیش از 4 سیلو باشد،
حذف آن‌ها مجاز نیست.
دانه‌درشت: سیلوی گرم شماره ،1 دانه‌بندی از 12 تا 25 میلیمتر یا درشت‌تر
دانه‌متوسط: سیلوی گرم شماره ،2 دانه‌بندی از 6 تا 12 میلیمتر
دانه‌ریز ): (1 سیلوی گرم شماره ،3 دانه‌بندی از 3 تا 6 میلیمتر
دانه‌ریز ): (2 سیلوی گرم شماره ،4 دانه‌بندی از صفرتا 3 میلیمتر
ترازوی توزین فیلر و سیلوی آن نبایستی ) با استناد به اینکه سنگ‌دانه‌ها خود دارای فیلر می‌باشد (
از کار انداخته یا بدون استفاده شود. سیلوی فیلر باید در پایان کار روزانه تخلیه و روی آن پوشیده
شود تا رطوبت در آن نفوذ نکند.
هر یک از مخازن گرم کارخانه آسفالت باید دارای حرارت‌سنج باشد تا بتوان درجه حرارت
سنگ‌دانه‌ها را کنترل نمود. دسترسی به مصالح گرم کارخانه نیز بایستی امکان‌پذیر باشد، بطوریکه
بتوان به سهولت نمونه‌برداری کرد. برای هر یک از سیلوهای گرم باید وسیله‌ای جهت نمونه‌گیری
مصالح سنگی تهیه گردد.
چ: دستگاه اندازه‌گیری قیر
کارخانه باید به وسایلی مجهز باشد که قیر را با درصد لازم و با حدود تغییرات مجاز معادل ± 1/0
درصد وزن کل قیر به‌صورت گرد و با فشار بر روی مصالح سنگی پخش نماید. این کار را می‌توان
به‌وسیله توزین، یا اندازه‌گیری حجمی انجام داد. برای حفظ حرارت قیر در لوله‌ها، پیمانه‌های
توزین، لوله‌های قیر پاش ولوله‌هایی که قیر در آن‌ها جریان دارد و یا سایر ظروف باید از بخار یا
عایق دیگر استفاده نمود.
ح: کنترل درجه حرارت
یک حرارت‌سنج مسلح که از 100 تا 200 درجه سانتی‌گراد را نشان دهد، بایستی درروی لوله تخلیه
قیر به واحد مخلوط کننده در محلی که نزدیک یک شیر تخلیه باشد، نصب نمود. کارخانه ضمناً
باید با ادواتی نظیر حرارت‌سنج جیوه‌ای یا پیزومتر الکتریکی و یا آلات دیگر حرارتی مناسب که
درجه دقت آن‌ها ±2 درجه سانتی‌گراد باشد مجهز گردد. این ادوات روی سطح شیب‌دار خروجی واحد
پایمرد
متن نشریه 101
مشخصات فني عمومي راه تجدیدنظر دوم
فصل بیستم ـ آسفالت گرم صفحه 539
خشک‌کننده و دیواره سیلوهای گرم نصب می‌گردد تا به‌طور خودکار بتواند حرارت مصالح سنگی
گرم شده را تعیین کند. وسیله‌ای که برای تعیین حرارت به کار می‌رود باید حساسیت آن از 10
درجه سانتی‌گراد در دقیقه کمتر نباشد. برای کنترل بهتر درجه حرارت قیر و مصالح سنگی و مخلوط
آسفالتی میزان دقت ادوات حرارتی باید آزمایش گردد. و درصورتی‌که ادوات فوق قرائت غلط را
نشان دهد فوراً بایستی اصلاح و یا تعویض شود. نصب یک سیستم مرکزی کنترل‌کننده حرارتی
مصالح سنگی قیر و مخلوط آسفالتی در اطاق فرمان کارخانه ضرورت حتمی دارد.
خ: کنترل زمان اختلاط
کارخانه باید همواره به وسایل مطمئن و مؤثری جهت اندازه‌گیری زمان اختلاط مصالح سنگی
بدون قیر و با قیر مجهز باشد. مدت مخلوط کردن مصالح سنگی بدون قیر فاصله زمانی بین باز
شدن دریچه محفظه توزین و تخلیه مصالح خواهد بود و مدت مخلوط کردن مصالح سنگی با قیر
فاصله زمانی است که بین به کار بردن قیر مورد لزوم و گشودن دریچه مخلوط کننده برای تخلیه
مخلوط آسفالتی منظور می‌شود. مدت‌زمان اختلاط مصالح سنگی با قیر با شروع قیرپاشی در واحد
مخلوط کننده آغاز. می‌گردد
د: دستگاه غبارگیری1
فیلر نباید با سنگ‌دانه‌ها مخلوط گردد، بلکه باید توسط دستگاه غبارگیر کارخانه جمع‌آوری و در
سیلوی جداگانه ذخیره شود و جداگانه توزین و وارد مخلوط‌کن آسفالت شود. دستگاه غبارگیر باید
طوری طرح‌شده باشد که فیلر موجود در گردوغبار را جذب و قسمتی یا تمام آن را مجدداً با
وسایل مکانیکی و به‌طور منظم وارد سیلوی فیلر نماید. قبل از اینکه این فیلر وارد کارخانه شود
مشخصات آن ازنظر کمی و کیفی بررسی و مقداری که باید برگشت داده شود تعیین می‌گردد.
واحد مخلوط کننده کارخانه نیز باید به یک پوشش که ممکن است جهت کنترل گردوغبار لازم
گردد مجهز باشد. فیلر باید دارای مخزن و ترازوی توزین جداگانه باشد.
