متن نشریه 380 - راهنمای طراحی و اجرای سیستم های برق اضطراری و پشتیبان

افزودن به پسندها
متن نشریه 380 - راهنمای طراحی و اجرای سیستم های برق اضطراری و پشتیبان

توضیحات

بخش یازدهم

2-17- 3 الزامات كيفيت نيرو

مسئله ديگري كه در نيروي برق بیمارستان‌ها مطرح بوده و در استانداردها و آیین‌نامه‌های فوق‌الذکر به آن پرداخته نشده است، اثر كيفيت پايين نيرو بر بارهاي الكترونيكي حساس است. با بستگي روزافزون تجهيزات پزشكي به دستگاه‌های الكترونيكي، كاربران دریافته‌اند كه فاصله 10 ثانيه در عمل غيرقابل‌قبول است.

 این‌گونه بارها توسط اضافه ولتاژهای چند میکروثانیه‌ای و افت‌های حالت ثابت با تداوم چند سيكل دچار اختلال می‌شود. براي شرح جزييات اختلالات نوعي خط نيرو و اثر آن بر تجهيزات الكترونيكي به جدول 2-14 نگاه كنيد.

اين نوع مشكلات در صورتي ممكن است كاهش يابد كه سازندگان تجهيزات پزشكي در طراحي اين نوع دستگاه‌ها براي اختلالات خط تغذيه پیش‌بینی‌های لازم را انجام داده باشند، مثل این‌که باتری‌هایی پیش‌بینی شود كه دستگاه موردنظر را در حال كار نگهدارد و يا حداقل محتويات حافظه را در قطعی‌های لحظه‌ای حفاظت كند. بعلاوه آمادگي اضافه ولتاژ لحظه‌ای در صورتي كاهش می‌یابد كه طرح منبع نيرو مجهز به جداسازي درون ساختي براي حفاظت در برابر اضافه ولتاژ باشد. اين اقدامات جلوگيري كننده توسط سازنده تجهيزات پزشكي می‌تواند روش مؤثری در ارتباط با اجتناب از مسائل كيفيت برق باشد.

جدول 2 -14: بارهاي حساس بيمارستان

نتايج احتمالي اختلالات شديد نيرو بار حساس

آناليز گرايش نادرست يا هشدار اشتباه

هدر رفتن زمان براي شروع و برنامه‌ریزی مجدد هدر رفتن داده‌ها سیستم‌های مانیتور بيمار در ICU

بسته به پیچیدگی، ممكن است باعث اتلاف وقت براي برنامه ر يـزيوسيع و آمادگي مجدد شود. تجهيزات آزمايشگاهي آناليز گاز خون

قطع خودكار برق براي حفاظت كه باعث قطع يا تأخیر آزمایش‌ها می‌شود. شمارش گلبول خون

قطع آزمون و عدم امكان تجديد آن به علت محـدوديت در معرض پرتو قرار گرفتن بيمار مانيتور هسته‌ای

برحسب نوع دستگاه ممكن است از بی‌اثر بـودن گرفتـه تـا خراب شدن آن متفاوت باشد اشعه ايكس / اسكنر مافوق صوت

قطعي كامپيوتر و نياز به راه‌اندازی و برنامه‌ریزی مجدد و پاک شدن حافظه كامپيوترهاي سيستم اطلاعاتي بيمارستان

 سیستم‌های كامپيوتر سازگار شده براي كاربردهاي بيمارستاني نوعاً فاقد حفاظت‌های درون ساختاري در برابر اختلالات نيروي خط می‌باشد، مع‌هذا همانند بخش تجاري، سیستم‌های كامپيوتري ناچارا نقش عمدهاي در بیمارستان‌ها به عهده‌دارند. سازمان‌هایي مانند انجمن كامپيوتر پزشكي (Society for Computer Medicine) داراي ضوابط خاصي براي شناسايي و اجراي كاربردهاي كامپيوترهاي پزشكي دارند. اين كاربردها به‌عنوان پرستاري رایانه‌ای بيمار ناميده می‌شود كه شامل مانیتور کردن بيمار، لابراتوار، راديولوژي، امور تشخيصي، بانك نگهداري داده‌های بيمار، برنامه‌ریزی براي بيمار و غيره می‌باشد.

با افزايش بستگي سیستم‌های كامپيوتري در بیمارستان‌ها، یقیناً در آينده اولويت بيشتري به تغذيه نيروي مداوم و بدون اختلال به این‌گونه مراكز داده خواهد شد. براي كامپيوترها و ديگر سیستم‌های ايمني حياتي و حفاظت زندگي در مواردي كه براي شرکت‌های سازنده امكان پیش‌بینی حفاظت‌های درون ساختاري ميسر نيست، كاربران بايد راه‌حل‌های لازم را در نظر گرفته و اجرا نمايند. سیستم‌های واسط نيرو پلي بين فاصله آسیب‌پذیری تجهيزات و اختلالات خط نيرو خواهد بود. براي مسائل اضافه ولتاژ يا نويز الكتريكي، نصب ترانسفورماتورهاي جداساز يا فيلترهاي لحظه‌ای ضد تداخل (transient suppressors) در منبع برق ساختمان بازدارنده مؤثری خواهد بود. ذخيره انرژي براي تداوم ولتاژ پايين و قطعی‌های لحظه‌ای را می‌توان با به‌کارگیری دستگاه موتور ـ ژنراتور واسط يا در صورت نياز استفاده از سيستم برق بدون وقفه (UPS) تأمین نمود. این‌گونه سیستم‌های واسط در فصل سوم و سیستم‌های ذخيره انرژي در فصل چهارم موردبحث قرارگرفته است.

در تسهيلات پزشكي وسيع مانند بیمارستان‌هاي بزرگ با وظايف گسترده مرتبط با حفاظت زندگي به‌احتمال‌قوی تركيبي از هر دو سيستم برق اضطراري و واسط نيرو موردنیاز خواهد بود. در این‌گونه موارد، پیش‌بینی يك سيستم مركزي تأمین برق اضطراري و پشتيبان مقرون‌به‌صرفه‌تر از سیستم‌های تكي تأمین برق اضطراري جداگانه براي دستگاه‌های مختلف می‌باشد.

در مواردي كه مسئله كيفيت برق حائز اهميت است قویاً توصيه می‌شود كه كاربران از خدمات مهندسين متبحر و باتجربه در زمينه الزامات كيفيت برق استفاده نمايند.

2-17- 4 ساير سیستم‌های بحراني حياتي

سيستمهاي بحراني حياتي ديگري نيز وجود دارد كه الزاماً منحصر به بيمارستان ن می‌باشد ليكن تابع ضوابط و مقررات خاص ازنظر تأمین نيروي برق اضطراري می‌باشد. برخي نمونه‌های این‌گونه سیستم‌ها شامل موارد زير است:

- کنترل‌های روي مخازن تحت‌فشار مانند دیگ‌های بخار و کوره‌ها، كه قطع برق می‌تواند باعث آتش‌سوزی و انفجار شده و جان انسان‌ها را به مخاطره اندازد.

- سيستمهاي هوادهي براي افراد در فضاهاي بسته.

- پمپ‌هاي آتش‌نشانی، سيستم اعلام حريق و لوازم مربوط به آن.

- سیستم‌های ارتباطي در مناطق مخاطره‌آمیز.

- فرآيندهاي صنعتي كه قطع برق موجب به مخاطره افتاده زندگي شود.

براي الزامات برق اضطراري این‌گونه موارد و ديگر نمونه‌های مشابه بايد به آیین‌نامه مربوط و كمك گرفتن از مهندسي كه داراي اطلاعات و تجربه مربوط است مشورت شود.

2-17- 5 ضوابط فشرده نياز به برق اضطراري و پشتيبان براي سیستم‌های ايمني حياتي و حفاظت از زندگي در جدول 2-

15 ارائه‌شده است.

2- 18 سیستم‌های مخابراتي و ارتباطي

2-118- شرح كلي

سيستمهـاي ارتباطي شامل تجهيزاتي است كه براي انتقال و دريافت گفتاري، نوشتاري، تصويري يا نمابر نياز به نيروي برق‌دارد. سیستم‌های معمولي از اين نوع مشتمل بر موارد زير است:

- تلفن

- نمابر يا فاكس

- تله تايپ

- (paging) پيجينگ

- راديو

- تلويزيون

در هنگام قطع برق نياز به يكي يا همه موارد فوق می‌تواند هزينه سیستم‌های برق اضطراري و پشتيبان را، همراه با هر نوع بار احتمالي ديگر، توجيه نمايد.

جدول 2 -15: ضوابط فشرده نياز به برق اضطراري و پشتيبان براي سیستم‌های ايمني حياتي و حفاظت از زندگي

(رشته پزشكي، بیمارستان‌ها، کلینیک‌ها و غيره)

توجيه علت استفاده از سيستم نوع سيستم كمكي حداقل زمان برق كمكي حداكثر زمان قطع نوع كاربري

پشتيبان اضطراري

ـ نگهداري كيفيت ظهور ـ موجود بودن براي موارد اضطراري × × برحسب ارزيابي از عدم نياز تا بازگشت برق اوليه از میلی‌ثانیه تا

چند ساعت دستگاه عکس‌برداری اشعه ايكس

ـ مطابقت با مقررات، استانداردها و آیین‌نامه‌ها از میلی‌ثانیه

ـ جلوگيري از ايجاد وقفه در جراحي و نيازهاي مرتبط با آن × × تا بازگشت برق اوليه تا

چند ساعت روشنايي

ـ حفاظت ا زندگي

ـ جلوگيري از ايجاد وقفه در جراحي و درمان ـ تداوم فعالیت‌های عادي

ـ مطابقت با آیین‌نامه‌ها، استانداردها و قوانين × × تا بازگشت برق اوليه از نيم سيكل تا ده ثانيه دستگاه‌ها و خدمات بحراني براي زندگي

ـ نگهداري خون، پلاسما و مواد مربوط در دما و شرايط لازم × تا بازگشت برق اوليه پنج دقيقه سردسازي

2-218- سیستم‌های برق كمكي معمول

منابع تأمین برق پشتيبان براي سیستم‌های فوق معمولاً باتري و مبدل با استفاده از شارژر شناور است. استفاده از موتور ـ ژنراتورهاي كوچك نيز عملي و اقتصادي است.

2-318- ارزيابي نياز به نيروي برق كمكي

نياز به سامانه نيروي برق اضطراري و پشتيبان براي سیستم‌های ارتباطي بايد شامل پاسخ رضایت‌بخش به سؤالات زيرين باشد.

الف ـ آيا تجهيزات ارتباطي الزامي است.

1- براي صدور فرمان توقف منظم فرآيندها و تجهيزات.

2- اعلام دستور كار به كاركنان. يك اعلام نوعي می‌تواند براي زمان انتظار در كنار دستگاه يا اعلام پايان شيفت باشد.

3- استمداد كمك كردن، صدور اخطار و هماهنگ نمودن كارها هنگام آتش‌سوزی، آشوب‌های شهري، خرابكاري، يا ديگر تهدیدها به ايمني كاركنان يا كارخانه.

ب ـ چطور پیام‌های حياتي براي کارگاه‌های دور در مورد توليد، موجودي كالا يا تغييرات فروش فرستاده يا دريافت شود.

پ ـ چطور كاركنان كليدي را بتوان پيدا نمود، يا معرفي كرد و چطور این‌گونه كاركنان شرايط را به مركز مسئول يا منبع كنترل گزارش نمايند.

بسياري سؤالات ديگر نيز ممكن است پرسيده شود، اما نگهداري ارتباطات در شرايط اضطراري، زمان ارزشمند را صرفه‌جویی نموده و بدون ابهام شرايط را به حالت عادي سوق می‌دهد.

2-418- ضوابط فشرده نياز به برق اضطراري و پشتيبان براي برخي سيستمهـاي ارتباطي در جدول 2-16 ارائه‌شده است.

جدول 2 -16: ضوابط فشرده نياز به برق اضطراري و پشتيبان براي برخي سیستم‌های ارتباطي

توجيه علت استفاده از سيستم نوع سيستم كمكي حداقل زمان برق كمكي حداكثر زمان قطع نوع كاربري

پشتيبان اضطراري

ـ تداوم فروش ـ مطابقت با پيمان ـ نگهداري امنيت ـ تداوم توليد × تا بازگشت برق اوليه 10 ثانيه تلويزيون مداربسته

ـ نگهداري ايمني و هشدار حريق ـ صدور دستور تخليه ساختمان ـ تداوم خدمات مشتريان

ـ جلوگيري از زیان‌های اقتصادي ـ هدايت عادي خودروها × × تا بازگشت برق اوليه 10 ثانيه سيستم راديويي

ـ صدور دستور تخليه ساختمان ـ هدايت فعالیت‌ها در زمان اضطراري ـ تداوم فعالیت‌های عادي ـ نگهداري امنيت × × تا بازگشت برق اوليه 10 ثانيه سیستم‌های ارتباط داخلي

ـ يافتن افراد مسئول قطعي برق ـ صدور دستور تخليه ساختمان ـ جلوگيري از وحشت‌زدگی × × نيم ساعت 10 ثانيه سيستم پيجينگ

ـ تداوم خدمات مشتريان ـ نگهداري كنترل توليد و انبار

ـ تداوم ارتباطات عادي براي جلوگيري از زیان‌های اقتصادي × تا بازگشت برق اوليه 5 دقيقه تله تايپ