8- 4 نحوه انشعاب گیری برق از خطوط اصلي داخل تونل مشترك تأسیسات

ورود و خروج کابل‌های برق از پست‌ها و ارتباط بين پست‌های مختلف توزيع و تابلوهاي توزيع فشار ضعیف يكي از مسائل حساس و قابل اهميت از نظر فني و ايمني می‌باشد. لذا روش‌های مختلف انشعاب گیری و اتصالات تجهيزات توزيع برق به مراكز مصرف، به شرح زير بررسي و ضوابط مورد نياز ارائه می‌گردد:

8- 4-1 شبكه توزيع برق و انشعاب گیری براي مجتمع‌های مسكوني متراكم و شهرک‌های آپارتماني

در مجتمع‌های مسكوني با تراكم بالا و شهرک‌های آپارتماني به دو روش زير می‌توان تأمین برق توسط کابل‌های زميني را انجام داد:

الف – تأمین برق مشتركين با ولتاژ فشار متوسط (MV)

در اين روش پست‌های فشار متوسط (33 KV و 20 KV و 11 KV) در مجاورت مجتمع‌های مسكوني پیش‌بینی و نصب می‌گردد و با توجه به تنوع ترانسفورماتورهاي توزيع از نظر ظرفيت و توان دهی، انتخاب ترانسفورماتور بايستي متناسب با حداكثر تقاضاي قابل پیش‌بینی مصرف مجتمع باشد. متناسب با ابعاد پست می‌توان روش‌های مختلفي جهت ساخت پست و نصب تجهيزات در نظر گرفت. از جمله، براي ظرفیت‌های بالا ساخت پست كامل از نوع معمولي يا فشرده (Compact) و براي ظرفیت‌های متوسط و پائين می‌توان از اتاقک‌ها و يا اتاقک‌های پیش‌ساخته و آماده نيز استفاده نمود.

تمام تجهيزات اندازه‌گیری نيز در داخل اين پست نصب می‌گردد و سپس كابل فشار ضعيف كه داراي طول كمي خواهد بود به تابلوي توزيع مصارف داده می‌شود. در اين روش استفاده از كابل فشار ضعيف براي توزيع برق و انشعاب گیری مشتركين حدوداً “ حذف شده و نياز به تابلوهاي خياباني (پيلار) نمی‌باشد. کابل‌های فشار متوسط هم کلاً “ در داخل تونل تأسیسات اجراء می‌گردد. از نظر افت ولتاژ نيز شرايط بهبود پيدا می‌کند.دياگرام شماتيك اين روش در شكل (8-2) ارائه شده است.

  ب – تأمین برق مشتركين با ولتاژ فشار ضعیف (LV)

در اين روش به ازای دو يا چند بلوك آپارتماني بر حسب نياز و ظرفيت ترانسفورماتورهاي توزيع در مركز ثقل بار بلوک‌های مورد نظر، پست توزيع پیش‌بینی و نصب می‌گردد و سپس کابل‌های خروجي فشار ضعیف براي فواصل بيش از 40 متر از تونل تأسیسات و كمتر از 40 متر در داخل کانال‌ها و يا لوله‌های P.V.C. پیش‌ساخته آماده نصب و اجرا می‌گردد. حداقل قطر اين کانال‌ها و يا لوله‌ها بايستي 2 برابر قطر کابل‌های عبوري باشد (يا سطح مقطع كابل بيش از 40% سطح مقطع لوله محافظ نباشد)

لوله‌ها و يا کانال‌ها در پیاده‌روها نصب می‌گردد و کابل‌های رابط بين تابلوهاي پيلار خياباني و يا تابلوي توزيع مصرف‌کننده (در صورت نبود تابلو پيلار خياباني) از داخل اين کانال‌ها عبور داده می‌شود و لوله‌گذاری تا تابلوي توزيع بلوك كشيده می‌شود و در هيچ قسمتي كابل دفن نمی‌گردد. دياگرام شماتيك اين روش مطابق شكل شماره (8-3) می‌باشد.

8- 4-2 روش انشعاب گیری در شبکه‌های زميني براي واحدهاي مسكوني و غیرمسکونی كم تراكم

در شهرک‌های جديد و توسعه شهرها كه تراكم واحدپذيري آن‌ها كم بوده و بيشتر به‌صورت واحدهاي مسكوني حداكثر سه طبقه، بعلاوه مراكز آموزشي، بهداشتي، ورزشي و فرهنگي، تجاري و کاربری‌های ديگر می‌باشد توزيع برق انشعاب گیری و اتصال به كنتورهاي واحدها به‌صورت دياگرام شماتيك شكل شماره (8-4) پيشنهاد می‌گردد.

اين روش جهت برقراري انشعاب زميني از شبكه عمومي شامل انشعابات یک‌فاز و سه فاز تا25×3 آمپر و مجموعاً ” كمتر از 60 كيلووات می‌باشد. تونل مشترك تأسیسات جهت عبور کابل‌های فشار متوسط و فشار ضعیف اصلي بوده و براي بقيه انشعابات فرعي رعايت ضوابط وزارت نيرو الزامي می‌باشد.

ضمناً “ انشعاب كابل زميني از كابل شبكه زميني عمومي به‌وسیله سه راه انشعاب و یا تابلوي توزيع (پيلار) انجام و اجراي کابل‌کشی و مسير كابلي انشعاب در زيرزمين هم مطابق استانداردهاي وزارت نيرو می‌باید انجام پذيرد.

8- 4-3 ضوابط حاكم بر کابل‌کشی شبکه‌های توزيع و انشعاب گیری

روش‌های مدار بندی شبکه‌های توزيع برق و انشعاب گیری مجتمع‌های مسكوني، شهرک‌ها و واحدهاي پراكنده مسكوني و غيرمسكوني در ردیف‌های فوق توضيح داده شد.

در شهرک‌های جديد، توسعه شهرهاي موجود و بلوک‌های شهري كه اجراي تونل مشترك تأسیسات زیربنایی الزامي می‌باشد، بايستي ضمن رعايت استانداردهاي وزارت نيرو، ضوابط اجرائي زير نيز لحاظ گردد:

- کابل‌های فشار متوسط ارتباطي بين پست‌های توزيع بايستي از داخل تونل مشترك تأسیسات شهري عبور نماید.

- کابل‌های فشار ضعيف خروجي از پست توزيع (تغذيه كننده تابلوهاي پيلار) بايستي از داخل تونل مشترك تأسیسات عبور نماید.

- کابل‌های رابط (مانور) بين تابلوهاي پيلار بايستي از داخل تونل مشترك عبور نمايد.

- کابل‌های فشار ضعیف خروجي از تابلو پيلار (تغذيه كننده جعبه ترمينال) بايستي در داخل زمين از لوله‌های P.V.C و يا کانال‌های بتوني پیش‌ساخته عبور نمايد و آن قسمت از كابل انشعاب كه در هواي آزاد قرار می‌گیرد و در معرض صدمات مكانيكي است بايد از داخل لوله فولادي گالوانيزه عبور داده شود. قطر لوله گالوانيزه بايد حداقل دو برابر قطر كابل بوده و ارتفاع لوله از سطح زمين 170 سانتيمتر در نظر گرفته شود و برای حفاظت كابل در برابر سائيدگي ناشي از تماس با لبه‌های تيز بالا و پائين بايد از بوش

فصل هشتم: مشخصات شبکه‌های انتقال آب، برق، مخابرات و سیستم‌های انشعاب گيري 99

 لاستيكي يا بوش از جنس P.V.C و در محل اتصال لوله فلزي به لوله P.V.C (زميني) بايستي از زانوي با شعاع خمش حداقل 12 برابر قطر كابل استفاده شود.

همچنين هنگامي كه كابل وارد جعبه انشعاب و يا تابلو می‌شود بايد در محل ورود از بوشينگ يا گلند استفاده شود. لوله محافظ بايد حداقل در دو نقطه به‌وسیله بست به ديوار محكم شود.

- فاصله جعبه انشعاب از كف زمين 200 تا 250 سانتيمتر و فاصله لوله از جعبه انشعاب برابر 30 سانتيمتر انتخاب شود.

- لوله و جعبه انشعاب بايد به‌طور جداگانه به‌وسیله سيم زميني حفاظتي اتصال زمين شوند.

سيم زمين جعبه انشعاب كه از داخل لوله عبور می‌نماید بايد روپوش دار انتخاب شود.

- آن قسمت از كابل انشعاب كه در هواي آزاد و خارج از لوله فولادي و هم چنين در داخل ملك مشترك قرار می‌گیرد بايد روكار بوده و از طرف مأموران شركت برق قابل كنترل باشد.

- شعاع خمش كابل حداقل 12 برابر قطر كابل و فاصله پست‌ها حداكثر 20 برابر قطر كابل می‌باشد و فاصله كابل از ديوار حداقل

2 سانتيمتر در نظر گرفته شود.

- در صورت اتصال هادي مسي به آلومينيومي حتماً ” از كلمپ بي متال استفاده شود.

- مقطع كابل با توجه به جريان انشعاب و طول انشعاب مطابق جدول زير انتخاب گردد:

جدول انتخاب سطح مقطع كابل انشعاب برق

فاصله 25 متري از شبكه عمومي (2 (mm سطح مقطع × تعداد رشته فاصله 15 متري از شبكه عمومي (2 (mm سطح مقطع × تعداد رشته انشعاب

 2 × 6 2 × 6 15 آمپر يك فاز

 2 × 10 2 × 6 25 آمپر يك فاز

 2 × 10 2 × 6 32 آمپر يك فاز

 4 × 16 4 × 10 25 آمپر سه فاز

25 × 4 يا

 3 × 25 + 16 4 × 16 انشعابات مجموعاً ” تا 30 كيلووات

 ضمناً “ شرکت‌های توزيع برق كه از سيم مجزا براي هادي حفاظتي (سيم زميني) استفاده می‌کنند بايد از يك رشته سيم علاوه بر تعداد رشته‌های مندرج در جدول فوق و هم مقطع با هادي فاز كابل مربوطه استفاده نمايند.

8- 4-4 کابل‌های زميني جهت تغذيه چراغ‌های روشنايي معابر

با توجه به فواصل چراغ‌ها و روش انشعاب گیری و اتصال کابل‌ها به تابلوهاي مانور و ترمينال پايه چراغ‌ها و همچنين موقعيت استقرار پايه چراغ‌ها كه معمولاً “ در پشت جوي آب در سمت پیاده‌رو (خیابان‌های معمولي) و يا داخل رفوژ (بلوارها و بزرگراه‌ها) نصب می‌گردند، عبور این‌گونه کابل‌ها از داخل تونل تأسیسات باعث افزايش طول و در نتيجه باعث افزايش هزينه كابل و افت ولتاژ خواهد شد. لذا پيشنهاد می‌گردد کابل‌های تغذيه چراغ‌های روشنايي خیابان‌ها و معابر به‌صورت دفني (در صورت استقرار در رفوژ) و يا به‌صورت عبور از لوله‌های PVC و يا کانال‌های بتوني پیش‌ساخته (در صورت استقرار در پیاده‌رو) انجام گيرد.

 ضوابط احداث تونل مشترك تأسیسات شهري

 8-5 مشخصات شبکه‌های انتقال مخابرات

در خصوص لوله‌های آب و ... لازم است کابل‌های مخابراتي در بالاترين سيني موجود نصب شوند. در خصوص کابل‌های برق زير 20KV فاصله 40 سانتيمتر و بيش از آن 50 تا 100 سانتيمتر در نظر گرفته می‌شود. [33]

8-6 نحوه انشعاب گیری خطوط مخابراتي از خطوط اصلي داخل تونل تأسیسات شهري

جهت اتصال شبكه مخابراتي موجود در تونل به شبكه دسترسي محلي از لوله‌های PVC 15 اتمسفر جهت کابل‌های با قطر بالا و يا پلی‌اتیلن 6 اتمسفر جهت کابل‌های با قطر متوسط استفاده می‌شود. براي کابل‌ها با قطر كم از لوله‌های فوق با داكت فرعي استفاده شود و در تمام موارد ذكر شده استفاده از پوشش مناسب (Pnotective Tube) متناسب با قطر لوله جهت جلوگيري از ورود جوندگان ضروري می‌باشد. [33]

در مناطق شهري كه تعداد مشتركين و نحوه توزيع مشخص می‌باشد، پس از تعيين محل مناسب براي جعبه انشعاب مخابرات (كافو KV)، محل پست‌های توزيع براي مشتركين نيز تعیین‌شده و انشعاب كابل آبونه و کابل‌های تلفن جهت مشتركين نيز اجرا می‌گردد. (حداكثر 7 مشترك به ازاء هر پست) (شكل 8-5) در مناطقي كه شامل بلوک‌های بزرگ مسكوني، تجاري، ... موجود بوده و يا در دست توسعه می‌باشد، توزيع به‌صورت تعيين محل جعبه انشعاب مخابرات براي هر بلوك و در نظر گرفتن كابل آبونه با تعداد زوج متناسب با كاربري موجود يا برآورد انجام شده بر اساس كاربري بزرگ‌ترین ساختمان مجاور انجام می‌شود. (شكل 8-6) در هر دو حالت تعداد زوج كابل مركزي با توجه به ظرفيت کابل‌های آبونه و منظور کردن توسعه آتي به‌صورت ذخيره صورت خواهد گرفت.

مقدار كل كابل مركزي (مجموع زوج كليه کابل‌های مركزي) معمولاً 20 الي 50 درصد بيشتر از سوئيچ مربوطه به آن مركز می‌باشد.