توضیحات
7-3 نيازهاي تأسیسات مكانيكي
7- 3-1 تعويض هوا
- هواي داخل تونل‌ها می‌باید تعويض گردد و هواي تازه از دریچه‌های پيش بيني شده وارد و توسط مکنده‌های هوا تخليه گردد.
- ظرفيت هواکش‌ها بر اساس حداقل 3 بار تعويض هواي داخل تونل در ساعت محاسبه می‌گردد. مقدار تخليه هوا در هر ورودي می‌باید با گرمايي حاصل از استقرار کابل‌های برق نيز كنترل گردد و در صورت نياز مقدار تخليه هوا را از حداقل تعيين شده افزايش داد. ایستگاه‌های كنترل مناسب‌ترین محل براي دريافت هواي تازه تونل‌ها می‌باشند ولي اين ایستگاه‌ها كفايت نكرده و می‌باید در فواصل معين دریچه‌های ورود هواي تازه همچنين مکنده‌های هوا در نظر گرفت.
- فاصله دو هواكش از يكديگر حداكثر 400 متر می‌باشد و بين دو هواكش متوالي دريچه هوائي با سطح 8/0 مترمربع براي ورود هوا می‌باید در نظر گرفته شود.
- دریچه‌های هوا و همچنين هواکش‌ها می‌باید به نحوي طراحي گردد كه امكان ورود افراد به داخل تونل از طريق آن‌ها ميسر نبوده و آب‌های سطحي نيز امكان ورود به داخل تونل از آن طريق را نداشته باشند.
7- 3-2 سيستم اطفا حريق
- حريق احتمالي داخل تونل‌ها ممكن است از طريق سوختن پوشش کابل‌های برق به علت بالا رفتن دما و يا اتصالات برقي به وجود آيد.
- سيستم مناسب براي اطفا حريق کپسول‌های دستي نوع انيدريدكربنيك است.
- شعاع پوشش هر كپسول 23 متر می‌باشد ولي با توجه به حركت خطي تونل، شعاع پوشش 50 متر در نظر گرفته شده و در نتيجه در هر طول 100 متر می‌باید از دو عدد كپسول 6 كيلوگرمي انيدريدكربنيك استفاده نمود. [25]
- محل نصب کپسول‌ها روي طبقه‌بندی نگه‌دارنده تأسیسات و در ارتفاع 5/1 متر از كف می‌باشد.
-براي جلوگيري از انتقال حريق در طول تونل، در مسيرهاي طولاني، براي هر 500 متر طول تونل يك در جداكننده ضد حریق مطابق جزئيات شكل شماره 7-1 در نظر گرفته شود.
7- 3-3 تخليه آب‌های داخل تونل
- براي تخليه آب‌های حاصل از تركيدگي احتمالي لوله‌ها می‌باید در فواصل 150 متري از هم چاهک‌های جمع آوري آب‌های سطحي به ابعاد 50×50×50 سانتيمتر با شبكه چدني روي آن در نظر گرفته شود و در كف اين چاهك كفشوي سیفون دار به قطر 6 اينچ براي تخليه آب در نظر گرفته می‌شود.
- آب‌های خروجي از كفشوي می‌باید به چاه جذبي در نزديكي محل كفشوي هدايت گردد.
- در صورتی که زمين قدرت جذب آب را نداشته باشد بايد از يك چاهك جمع‌آوری و پمپ خودكار تخليه آب به خارج از تونل استفاده گردد.
- اتصال كفشوي تخليه آب تونل به مسیل‌های طبيعي و يا شبكه جمع‌آوری آب‌های سطحي به علت احتمال جريان برگشت آب مجاز نمی‌باشد.
7- 3-4 جلوگيري از پاشش آب
- به‌منظور جلوگيري از پاشش احتمالي آب در هنگام تركيدگي لوله می‌باید براي طبقه‌ای كه لوله‌های آب روي آن مستقر می‌گردند ورقه محافظ و برگرداننده جريان آب در نظر گرفت. نوع ورقه می‌تواند فولادي گالوانيزه و يا از انواع پليمري مقاوم باشد.
7- 3-5 نصب علائم راهنما
- در تمامي مسير تونل می‌باید علائم راه‌های خروج با ذكر فاصله تا معبر خروج، و همچنين علائم هشدار دهنده و مشخص‌کننده مسير تونل در محل‌های قابل رؤیت و با ابعاد مناسب نصب گردد.
6- 3-7 تجهيزات ایستگاه‌های كنترل
- در كليه ایستگاه‌های كنترل علاوه بر تابلوهاي كنترل روشنایی و برق تأسیسات داخل تونل همچنين آژيرهاي اعلام حريق، می‌باید نقشه دسترسي تونل به همراه جزئيات آن به‌صورت نصب‌شده روي ديوار وجود داشته باشد. ضمناً در هر ايستگاه کپسول‌های قابل حمل خاموش‌کننده حريق از نوع پودر خشک و گاز انيدريدكربنيك بانضمام دستگاه تنفسي و ديگر تجهيزات ايمني براي پرسنل خدمات تونل در مواقع اضطراري بر اساس ضوابط سازمان آتش‌نشانی می‌باید پیش‌بینی شود.
7- 3-7 سیاهه‌های وارسي و مديريت بحران
4- در هر ايستگاه سیاهه‌های وارسي حفاظت و ايمني و نگهداري تأسیسات مكانيكي و برقي خاص تونل بانضمام سیاهه‌های وارسي تأسیسات عبوري می‌باید به‌صورت دفاتر جداگانه وجود داشته باشد تا اطلاعات لازم در مورد عملكرد مسئولان مربوطه در آن درج گردد.
5- در صورت بروز هرگونه بحران و حادثه مسئول ايستگاه می‌باید با نزدیک‌ترین ايستگاه آتش‌نشانی تماس برقرار نموده و درخواست كمك نمايد.
6- سيستم آژير خطر تونل‌ها بايد به‌صورت آدرس پذیر به نزدیک‌ترین سازمان آتش‌نشانی متصل باشد.
7-4 حداقل نيازهاي تأسیسات برقي تونل‌هاي مشترك
7- 4-1 منابع و استانداردها
طراحي تأسیسات برقي تونل‌های مشترك بر اساس مباني فني مهندسي برق شامل برق قدرت و مخابرات استفاده از مباحث مرتبط مندرج در مدارك و انتشارات سازمان‌های مربوطه و رعايت استانداردهاي عنوان شده انجام خواهد شد: [10]، [26]، [27]،
[31]، [30]، [11]، [29]، [28]
حداقل نيازهاي تأسیسات برقي كه اجراي آن‌ها براي انواع تونل‌های مشترك تأسیسات شهري ضروري می‌باشد در ادامه مورد بحث قرار می‌گیرد.
7- 4-2 سيستم روشنایی
به‌منظور تأمین امكان رفت و آمد معمولي در داخل تونل، انجام بازديدهاي عادي و دورهاي لوله‌ها و کابل‌ها و غيره و همچنين انجام تعميرات و نگهداري، نياز به اجراي سيستم روشنایی با لامپ‌های برقي می‌باشد.
براي رفت و آمدها و بازديدهاي سطحي، از روشنایی عمومي داخل تونل و براي بازديدهاي دقيق و برخي تعميرات و نگهداری‌های ضروري از روشنایی موضعي استفاده می‌شود.
نور عمومي توسط چراغ‌هایی كه زير سقف تونل نصب می‌گردد تأمین می‌شود، ولي براي تأمین نور موضعي، از سیستم‌های نوردهي سيار استفاده خواهد شد.
تأمین برق چراغ‌ها توسط سیم‌کشی و لوله‌کشی و نوردهي سيار توسط پريزهاي برق انجام می‌گیرد كه در مباحث بعدي به‌تفصیل مورد بررسي قرار خواهد گرفت.
7- 4-3 کلید گذاری
الف- كليدها به‌منظور روشن و خاموش كردن روشنایی در مقاطع ورودي و خروجي تونل تأسیساتی قرار می‌گیرند. در مواردي كه فاصله بين ورودی‌ها و خروجی‌ها زياد باشد، كليد بين راه هم پیش‌بینی خواهد شد.
ب – ارتفاع محل نصب كليدها از كف 120 سانتيمتر منظور می‌گردد.
ج – كليدها به‌صورت روكار بوده و داراي درجه حفاظت IP54 می‌باشد.
د- نحوه كنترل روشنایی:
درباره نحوه كنترل روشنایی، با توجه به طول تونل، از روش‌های كنترل دستي به‌صورت منطقه بندي شده و يا روش خودكار با استفاده از رله‌ها و حسگرهاي مختلف، استفاده خواهد شد.
