3-2-2 ضوابط استقرار خطوط مدفون در پیاده‌روها

اگر خطوط زيرزميني در امتداد راه هستند بايد به‌موازات راه و اگر آن را قطع می‌کنند بايد عمود بـر آن باشـند. بهتـر اسـت که فاصله افقي خطوط زيرزميني را نسبت به امتداد ثابتي (مثلاً “ لبه سواره‌رو يا جدول) و عمق آن‌ها را نسبت به سطح راه مشخص كرد، تا نصب و همچنين يافتن مجدد آن‌ها آسان باشد. براي اين كار، اندازه‌های داده شده در شكل شماره (3-2) كه از آئین‌نامه طراحي راه‌های شهري برداشت گرديده، توصيه می‌شود. [6]

حد بالاي لوله‌های مجاري تخليه فاضلاب بايد حداقل 2 متر پائین تر از كف تمام شده راه باشد. همچنين حد زير اين لوله‌ها باید حداقل 75/0 متر پائین تر از حد زير لوله‌های آب شرب باشد تا در صورت نشت فاضلاب، آب آشاميدني آلوده نشود. ساير خطـوط را باید بالاتر از لوله آب قرار داد تا نشت آب به آن‌ها خسارت نزند.

بين خطوط هوايي و كف تمام‌شده زير آن‌ها بايد فاصله‌های قائم حداقلي رعايت شود. علاوه بر رعايت ضوابط كلي فوق، ضـوابط عنوان شده در بند 3-3 نيز بايد در مورد استقرار هر دسته از لوله‌ها در پیاده‌روها رعايت گردد.

 فصل سوم: ابعاد فيزيكي و مكان احداث تونل مشترك تأسیسات شهري 13

 3-3 مكان استقرار تونل مشترك تأسیسات شهري

3-3-1 مكان استقرار تونل مشترك در امتداد راه‌های درون شهري

- در انتخاب محل مناسب براي احداث تونل مشترك علاوه بر نكات و جزئيات زير می‌باید دستورالعمل‌های كميـسيون عـالي حفاري نيز به‌طور كامل رعايت گردد.

- در صورتی که هنگام احداث تونل، تقاطع با مسير قنات وجود داشته باشد، تمهيدات كامل براي آسيب نرسيدن بـه عبـور آب از قنات بر اساس طرح اختصاصي براي آن تقاطع بايد به عمل آيد.

3-3-1-1 راه‌های درون شهري با عرض 12 تا 18 متر:

- اين راه‌ها داراي عرض كل 12 متر به بالا می‌باشند. عرض كل شامل عرض بخش سواره رو كه حداقل 5/5 متـر می‌باشد بانضمام عرض حاشيه، پیاده‌رو و گاهي دوچرخه‌رو و خط پاركينگ است. عموماً “ در دو طرف راه هم حريم حفـاظتي قـرار دارد که عرض آن در مقادير فوق منظور نشده است. نحوه قرارگيري حاشـيه، پیاده‌رو، دوچرخه‌رو و خـط پاركينـگ در دو طـرف راه كـه مجموعاً “ حريم تملك ناميده می‌شود متفاوت می‌باشد.

- در اين گونه راه‌ها اولويت استقرار تونل مشترك تأسیسات شهري ب ه قرار زير است:

الف- اگر راه داراي حريم حفاظتي در دو طرف و يا حداقل یک‌طرف باشد،

- در این صورت تونل در داخل حريم حفاظتي بافاصله 5/0 متر از كناره راه لبه آسفالت قرار گرفته و در اين حالت فقط يك رشته تونل در امتداد راه اجرا خواهد گرديد. شكل شماره (3-3).

‌ب – اگر راه دار اي حريم حفاظتي نبوده ولي داراي خط پاركينگ با عـرض حـداقل 75/2 متـر باشـد، در این صورت تونـل در زيرخط پاركينگ بافاصله 5/0 متر از شانه يا خط اصلي سواره‌رو قرار می‌گیرد. شكل شماره (3-4).

‌ج – اگر راه فاقد حريم حفاظتي و خط پاركينگ بوده ولي داراي شانه با عرض حداقل يك متر بـيش از عـرض تونـل باشـد،

در این صورت تونل در زيرشانه راه بافاصله 5/0 متر از پیاده‌رو اجرا می‌گردد و امكان دارد كه بخش كـوچكي از تونـل در زيـر قـسمت جانبي سواره‌رو قرارگيرد شكل شماره (3-5).

د- اگر راه فاقد كليه امكانات حريم حفاظتي، خط پاركينگ و شانه مناسب باشـد، در این صورت تونـل زيـرخط سـواره رو و در بخش جانبي بافاصله 5/0 متر از پیاده‌رو اجرا خواهد گرديد. شكل شماره (3-6).

3-3-1-2 راه‌های درون شهري با عرض بيش از 18 متر:

 اين راه‌ها داراي عرض 20 الي 30 متر بوده و در وسط آن‌ها يك بخش مياني براي تفكيك كامل جـاده بـه دو جهـت مختلف وجود دارد.

 در اين راه‌ها اولويت استقرار تونل آدم‌رو به‌قرار زير می‌باشد:

الف- درصورتی‌که راه داراي حريم حفاظت‌شده باشد، تونل در داخل حريم قرار می‌گیرد. در اين گونه راه‌ها از دو رشته تونـل در دو طرف آن راه استفاده می‌گردد مگر آنكه حريم راه فقط در یک‌طرف وجود داشته باشد و تمام مستحدثات قابل تغذيه از تونل در یک سمت قرار داشته و انشعاب مورد تغذيه براي سمت ديگر اندك باشد. شكل شماره (3-7).

14 ضوابط احداث تونل مشترك تأسیسات شهري

 ب- درصورتی‌که راه داراي حريم حفاظت‌شده نباشد ولي عرض بخش مياني 5/2 متر و بيـشتر باشـد، محـل اسـتقرار تونـل در بخش مياني خواهد بود كه در این صورت فقط يك رشته تونل در امتداد راه قرار خواهد گرفت. شكل شماره (3-8).

ج – درصورتی‌که راه فاقد حريم حفاظت‌شده و يا بخش مياني مناسب باشد، در این صورت همان موارد عنوان شده در بند 3-

3-1-1 براي اولويت استقرار تونل در راه‌های با عرض كمتر از 18 متر ملاك اجرا خواهد بود.

فصل سوم: ابعاد فيزيكي و مكان احداث تونل مشترك تأسیسات شهري 17

 3-3-2 مكان استقرار تونل مشترك در امتداد راه‌های برون شهري

3-3-2-1 راه‌های برون شهري بدون جزيره مياني

راه‌های برون شهري عموماً “ شامل قسمت سواره‌رو، ميانه، جداكننده بيروني و گاهي سواره‌رو جانبي، شانه خـاكي و اغلـب به‌غیراز موارد استثنايي حريم حفاظت شده می‌باشند. عرض اين راه‌ها از حداقل 7 متر كه 5/5 متر آن به مـسير سواره‌رو اختصاص دارد شروع و تا عرض‌های بالاي 40 متر اجرا می‌گردد.

در مواردي كه راه دو يا چهار باندي و بدون جزيره وسط باشد، عرض راه حداكثر 30/13 متر بوده و در این صورت فقط يـك رشته تونل در طول مسير راه بايد اجرا گردد. محل تونل در داخل حريم حفاظت شده راه با حداكثر ف اصله 5/0 متر از شانه جاده می‌باشد شکل‌های شماره (3-9) و (3-10). در صورتی که جاده فاقد حريم حفاظت شده باشد، محل عبور تونـل مـشترك تأسیساتی داخل شانه جاده و در موارد خاص و اضطراري در زير بخش حركت جانبي سواره‌رو قرا ر خواهد گرفت كه در اين حالت از اولين نقطه ممكن می‌باید تغيير مسير داده و به محل حريم و يا شانه جاده منتقل گردد. شكل شماره (3-11)

3-3-2-2 راه‌های برون شهري با جزيره مياني

- اين راه‌ها چهار يا شش باندي می‌باشند و عرض آن‌ها بيش از 60/27 متر است.

مواردي كه در تعيين محل تونل در امتداد اين راه‌ها می‌باید رعايت گردد به شرح زير است:

الف- درصورتی‌که عرض جاده كمتر از 30 متر باشد، اگر در وسط جاده جزيره ميانه با عرض حداقل 3 متر وجود داشـته باشـد، مسير تونل مشترك از داخل اين جزيره می‌باشد. شكل شماره (3-12).

ب- در صورتی که عرض جاده بيش از 30 متر باشد، ترتيب اولويت استقرار تونل، حريم حفاظت‌شده جـاده و در نهايـت شانه خاکی و يا شيرواني جاده است. تعداد رشته تونل‌های مشترك تأسیسات به‌موازات اين بخـش از جـاده و بر اساس حجـم تأسیسات عبوري و ميزان سرویس‌دهی می‌تواند يك يا دو رشته باشد كه در هر مورد می‌باید مطالعات فني و اقتصادي كامل صـورت گرفتـه و توجیه لازم به عمل آيد. شكل شماره (3-13).