توضیحات
17-5- بازرسی و آزمایش
17-5-1- نکات کلی
تمامی مواد، تجهیزات و وسایلی که توسط پیمانکار تهیه یا ساخته می‌شود، در کارخانه سازنده یا در کارگاه در حضور نماینده کارفرما مورد بازرسی و آزمایش قرار خواهد گرفت، تا ثابت شود که الزامات ذکر شده در مشخصات فنی را برآورده می‌سازد. همچنین پس از تکمیل کارهای موضوع قرارداد، آزمایش‌هایی برای اطمینان از عملکرد صحیح تجهیزات و سامانه‌های مختلف به عمل خواهد آمد. روش و دستورالعمل انجام آزمایش‌ها بر اساس مشخصات فنی خصوصی برای هر یک از تجهیزات و یا منطبق بر استانداردهای پذیرفته شده بین‌المللی برای هر یک از آزمایش‌ها خواهد بود.
پیمانکار موظف است قبل از شروع آزمایش‌ها و بازرسی ها، برنامه مدونی برای این کار تهیه نموده و به تائید کارفرما برساند. زمان شروع، مدت و زمان خاتمه هر یک از آزمایش‌ها برطبق برنامه مصوب خواهد بود.
پس از انجام هر گروه از آزمایش‌ها، پیمانکار گزارش آزمایش مربوط را تهیه خواهد نمود. این گزارش شامل تستهای انجام‌شده، نتایج به دست آمده، ابزار اندازه‌گیری مورداستفاده، نام کارکنان مربوط و نیز امضاء نظارت کنندگان بر آزمایش خواهد بود. چارچوب و شکل ارائه این گزارش‌ها قبلاً تهیه و به تائید کارفرما خواهد رسید.
پس از انجام موفقیت آمیز آزمایشهای پس از نصب، نماینده کارفرما، گواهینامه مبنی بر تائید آزمایشهای مربوط را صادر خواهد نمود.
17-5-2- بازرسی و آزمایشهای حین ساخت
17-5-2- 1- آزمایش و بازرسی مواد
کلیه مواد، قطعات و دستگاه‌های پیش ساخته که در ساخت تجهیزات هیدرومکانیکی مورداستفاده قرار می‌گیرد، باید تحت بازرسی و آزمایش قرار گیرد.
این آزمایش‌ها باید بر اساس جدیدترین استانداردها و روش‌های پذیرفته شده بین‌المللی باشد. اگر پیمانکار بخواهد از مواد موجود در انبار که مختص پروژه ساخته نشده است، استفاده کند، باید مدارکی دال بر مطابق بودن این مواد با نیازهای مشخصات فنی ارائه نماید. در این صورت انجام تستهای ذکر شده در مشخصات فنی ضرورت ندارد. درمورد مواد و دستگاه‌هایی که بر اساس مشخصات فنی یا استانداردها، تستهای تیپ انجام می‌شود، گواهی نامه‌های مربوط قابل‌قبول است، اما اگر شواهدی دال بر احتمال معتبر نبودن این گواهینامه‌ها از طرف کارفرما ارائه شود، پیمانکار موظف است به هزینه خود تستهای تیپ موردنیاز را تکرار کند.
پیمانکار باید کلیه نقشه‌های جزییات ساخت و مدارک موردنیاز دیگر را که در بازرسی به آن‌ها مراجعه می‌شود، در اختیار نماینده کارفرما قرار دهد. همچنین تاریخ انجام تست‌ها به‌موقع به اطلاع کارفرما رسانده شود.
پیمانکار باید روش‌های ساخت، کنترل کیفی و روش‌های انجام آزمایشهای غیرمخرب را به‌طور کامل تهیه نموده و قبل از انجام آزمایش‌ها در اختیار کارفرما قراردهد.
یک نسخه از نتایج کلیه تستهای مکانیکی و تجزیه شیمیایی انجام‌شده بر نمونه‌های مواد باید برای کارفرما ارسال شود. اگر بههر دلیل حضور نماینده کارفرما در آزمایش‌ها و بازرسی‌ها ممکن نگردد، پیمانکار باید گزارش تستهای انجام‌شده را تهیه کرده و با جزییات کامل به کارفرما ارائه نماید.
این حق برای کارفرما محفوظ است که اگر انجام آزمایشی را علاوه بر آن چه در مشخصات فنی و یا استانداردها ذکر شده، لازم بداند، آن را از پیمانکار درخواست نماید. در این موارد هزینه انجام تست به عهده کارفرما می‌باشد و مدت‌زمان کافی به پیمانکار فرصت داده می‌شود که برای انجام تست موردنظر خود را آماده و تجهیز نماید.
در مواردی که صحت تست انجام‌شده توسط پیمانکار مورد تردید کارفرما باشد، پیمانکار موظف است آن را تکرار نماید و اگر عدم صحت تست قبلی ثابت شود هزینه ای بابت تکرار تست به پیمانکار پرداخت نخواهد شد.
استانداردهای مربوط به تستهای موردنیاز برای مواد و مصالح مختلف در بخش 17-4-1 در قسمت‌های مربوط ذکر شده است.
17-5-2- 2- بازرسی فرایندهای ساخت
بازرسی فرایندهای ساخت در بخش 17-4-2 برای فرایندهای مختلف همراه با استانداردهای مورد استناد تشریح گردیده است.
17-5-3- آزمایشهای پس از ساخت
آزمایشهای پس از ساخت شامل تست فشار، مونتاژ و آزمایش عملکرد تجهیزات می‌باشد.
17-5-3- 1- آزمایش فشار
کلیه مخازن و قسمت‌هایی از تجهیزات که تحت فشار بالاتر از 0.1 MPa نسبت به فشار جو میباشند، باید بر اساس استاندارد ASME مربوط به دیگ‌ها و مخازن تحت فشار(Boiler and Vessel Code Section VIII ,D1) تحت فشاری معادل 5/1 برابر حداکثر فشار کار، تست شوند. این فشار حداقل به مدت 2 ساعت باید بدون اضافه نمودن سیال عامل تولید فشار، ثابت نگهداشته شود.
تست فشار باید به روش هیدرواستاتیک انجام شود و سیال مورداستفاده حتیالامکان همان سیال موردنظر در عملکرد عادی تجهیزات باشد.
پس از انجام تست فشار، سیال مورداستفاده باید کاملاً تخلیه گردد و درصورتی‌که برای این تست از آب استفاده شود، بلافاصله کلیه سطوح خیس شده، کاملاً خشک شوند.
روش انجام تست فشار باید توسط پیمانکار تهیه‌شده و به تائید کارفرما برسد.
17-5-3- 2- مونتاژ و آزمایش عملکرد
هرکدام از تجهیزات هیدرومکانیکی شامل دریچه، بلوک مسدود کننده، قطعات مدفون، پوشش‌های فولادی، شیر، بالابر هیدرولیکی، جرثقیل و غیره قبل از حمل باید تا آن جا که امکان پذیر باشد در کارخانه سازنده مونتاژ گردند.
انجام این مونتاژها و تستهای عملکرد توسط پیمانکار بدین منظور است که کارفرما از دقت ساخت، عدم نشتی آب و روغن، صحت عملکرد و برآورده شدن سایر الزامات مشخصات فنی اطمینان حاصل نماید.
در هنگام انجام این تست‌ها تا جایی که ممکن است باید شرایط واقعی عملکرد تجهیزات ایجاد شود. روش مونتاژ و انجام تستهای فوق باید قبلاً توسط پیمانکار با توجه به مشخصات فنی تهیه‌شده و به تائید کارفرما برسد.
تجهیزات الکتریکی و کنترل مربوط به هر یک از دریچه ها، شیرها، بالابرها، جرثقیل‌ها و غیره باید مورد آزمایش عملکرد در کارخانه سازنده قرار گیرد تا صحت عملکرد آن‌ها پس از نصب تضمین شود.
17-5-4- گزارش بازرسی و آزمایش در کارخانه سازنده
پیمانکار باید یک گزارش کامل جلد شده شامل کلیه آزمایشهای انجام‌شده در کارخانه تهیه و به کارفرما تحویل دهد. این گزارش عموما باید موارد زیر را در بر گیرد ولی به‌هیچ‌وجه محدود به این موارد نخواهد گردید:
- شرح وسایل آزمایش همراه با دیاگرام نحوه استقرار این وسایل و تعیین استانداردی که لوازم آزمایش بر اساس آن فـراهمشده است.
- محاسبات نمونه برای محاسبه نتایج با استفاده از اطلاعات به دست آمده در آزمایش از طریق قرار دادن آن‌ها در معادلات مربوط
- ارائه اطلاعات حاصله به‌صورت جدولی و منحنی‌های نشان دهنده ارتباط بین مقادیر آزمایش شده
- مقایسه نتایج حاصل از آزمایش با استانداردها و مقادیر تضمین شده در مشخصات فنی و ارائه توضیحات لازم در صـورتوجود انحراف در نتایج
نتایج ثبت شده در آزمایش مواد باید به طریقی گزارش شود، که به سهولت بتوان دریافت هر قطعه از تجهیزات از کدام یک از مواد مورد آزمایش، ساخته‌شده است. همچنین گواهینامه‌های مواد باید به طریقی تنظیم شود که تطابق آن‌ها با استانداردها یا مشخصات فنی به سهولت امکانپذیر باشد.
کلیه نمونه‌های آزمایشی و نتایج ثبت شده در آزمایش‌ها و نیز فیلم‌های رادیوگرافی جزو اموال کارفرما محسوب می‌شود.
17-6- نصب و راه‌اندازی
17-6-1- نکات کلی
پیمانکار باید قبل از شروع به نصب تجهیزات در کارگاه، دستورالعمل‌های نصب مربوط به هر قسمت از تجهیزات را تهیه و به کارفرما ارائه نماید. این دستورالعمل‌ها شامل روش نصب، ابزار و تجهیزات لازم برای نصب، ابزار و وسایل اندازه‌گیری و کنترل، ترکیب نیروی انسانی، نحوه تأمین برق لازم برای نصب و کلیه موارد دیگر موردنیاز برای نصب صحیح همراه با رعایت مسایل ایمنی در کارگاه می‌باشد.
دستورالعمل‌های نصب موردبررسی نماینده کارفرما قرار گرفته و پس از تصویب قابل‌اجرا خواهد بود.
پیمانکار باید سرمهندس نصب خود را که بر این عملیات نظارت می‌کند و مطلع و واجد شرایط می‌باشد، معرفی و درکارگاه مستقر نماید.
17-6-2- بازرسی حین نصب
بازرسی تجهیزات در حین نصب عموما شامل موارد زیر می‌باشد، ولی محدود به این موارد نخواهد گردید:
- کنترل و تائید ابعاد، هم راستا بودن، رقوم‌ها و...
- کنترل میزان سفت بودن پیچ‌های مربوط به نصب تجهیزات و میل مهارها
- کنترل و تست جوشکاریهای انجام‌شده در کارگاه
- تست پیوستگی کلیه مدارهای الکتریکی و کنترل
- کنترل صحت نصب و سیم کشی تابلوها
- کنترل صحت نصب سامانه زمین
- کنترل صحت نصب ابزار دقیق و ابزار اندازه‌گیری
- تست فاز در موتورهای الکتریکی و مدارهای قدرت
17-6-3- آزمایش عملکرد و راه‌اندازی تجهیزات
پس از تکمیل مونتاژ و نصب تجهیزات در کارگاه، پیمانکار کتباً به کارفرما اعلام خواهد نمود که تجهیزات آماده انجام آزمایشهای راه‌اندازی و تحویل می‌باشد.
این آزمایش‌ها باید نشان دهد که کلیه موارد تضمین شده توسط پیمانکار محقق گردیده و علاوه بر آن کلیه تجهیزات منجمله تجهیزات کمکی و جنبی به درستی نصب گردیده و تنظیم شده‌اند، به‌طوری‌که کاملاً آماده بهره‌برداری عادی باشند.
تست دریچه‌ها در دو حالت خشک و تر به شرح زیر و تحت نظارت پیمانکار صورت خواهد گرفت:
17-6-3- 1- تست خشک
پس از انجام کلیه تنظیم‌های لازم که مورد تائید نماینده کارفرما باشد، هر دریچه باید حداقل 3 بار در کل طول مسیر حرکت خود، مانور شود و ضمن این کار فاصله چرخ‌ها و غلتک‌ها تا مسیر حرکت آن‌ها و فاصله آببندها تا مسیر حرکت آن‌ها در حالتی که دریچه بسته باشد، کنترل خواهد گردید. فاصله مابین چرخ ها، غلتک ها، ضربه گیرها، فنرها و آب بندهای دریچه تا ریل‌های راهنما در وضعیت باز، بسته و نیز موقعیت تعمیراتی دریچه نیز باید کنترل شود.
در خلال این تست‌ها باید توجه شود که به هنگام آزمایش نهایی دریچه (حالت تر) حداقل تصحیحات لازم باشد تا از آب بندی و صحت عملکرد آن اطمینان حاصل شود.
17-6-3- 2- تست تر
این تست پس از پرشدن مخزن سد و رسیدن به رقوم عادی بهره‌برداری انجام خواهد شد. نماینده کارفرما باید کتباً پیمانکار را از تاریخ انجام این تست آگاه سازد. این تست بدان منظور انجام می‌شود که ثابت شود، دریچه دارای نشتی قابل‌قبول بوده و نیز عملکرد آن مطابق الزامات مشخصات فنی و نیازهای طرح است. هرگونه اشکالی که در این تست مشاهده شود، باید بلافاصله برطرف گردد و تست آن قدر ادامه پیدا کند که هیچ اشکالی در آب بندی و عملکرد دریچه وجود نداشته باشد. اگر در ضمن این تست‌ها لازم شود که محل استقرار دریچه از آب تخلیه شود، پیمانکار موظف است این کار را به هزینه خود انجام دهد.
تست عملکرد شیرها شامل بررسی آبب ندی آن‌ها در حالت بسته و مانور شیر در تمام کورس خود بدون صدا و ارتعاش غیرعادی می‌باشد. لازم است که ضریب آبگذری شیرهای تنظیم جریان در وضعیت کاملاً باز کنترل و از تخلیه میزان بده موردنظر با توجه به تراز آب مخزن اطمینان حاصل شود.
تست عملکرد جرثقیل‌ها به‌طور عمده موارد زیر را شامل می‌گردد:
- عملکرد کلیدهای کنترل، میکروسوییچ‌ها و کلیدهای حدی و تنظیم بودن آن‌ها در تمام شرایط کاری
- عملکرد کلیه وسایل حفاظتی
- انجام کلیه حرکات جرثقیل در تمامی جهات ممکن
- کنترل لقی ها، تنظیم ها، روغن کاری، کارگیربکس‌ها و موتورها
تستهای فوق در حالت بدون بار و نیز در حالتی که جرثقیل زیر بار است (بارنامی) باید انجام شود.
همچنین تست ترمزها در کلیه حرکت‌ها (تحت بار و بدون بار) باید روی جرثقیل انجام شود.
کنترل تغییر شکل حداکثر جرثقیل تحت بار در مقایسه با مقدار مشخص‌شده در مشخصات فنی خصوصی نیز ضرورت دارد. این کنترل هنگامی باید انجام شود که جرثقیل در چند نوبت زیر بار قرار گرفته باشد.
تستهای عملکرد1 توربین که در مشخصات فنی خصوصی ذکر شده است، به‌طور کلی موارد زیر را شامل می‌گردد:
- تست راندمان حداکثر
- تستهای راندمان وزنی
- تستهای مربوط به خلازایی
- تستهای لازم برای اندازه‌گیری افت‌های هیدرولیکی تضمین شده
- تست قدرت و بده خروجی در ترازهای مختلف آب سرآب و پایاب.
نتایج حاصل از کلیه این تست‌ها باید مقادیر تضمین شده توسط سازنده توربین را تائید نماید.
17-6-4- گزارش‌های نصب و تست عملکردها
پیمانکار باید پس از نصب و انجا م آزمایشهای عملکردهای تجهیزات، گزارشی شامل کلیه کنترل‌ها و بازرسی‌های حین نصب و همچنین نتایج تستهای عملکردها را تهیه و به کارفرما ارائه نماید.
شکل و نحوه ارائه این گزارش باید قبلاً به تائید کارفرما رسیده باشد.
17-7- دستورالعمل بهره‌برداری و نگهداری
پیمانکار باید علاوه بر آموزش کارکنان کارفرما برای بهره‌برداری از تمام تجهیزات هیدرومکانیکی، مکانیکی و الکتریکی، دستورالعمل چگونگی بهره‌برداری و نگهداری از این تجهیزات را نیز به کارفرما ارائه کند.
1- Field tests
