15-3-1- 1- 3- سامانه فشارسنج خاک7

سامانه فشارسنج خاک باید دارای ساختمانی شامل سیم ارتعاشی8 و شرایط زیر باشد:

1- Measurement systems

2- Teleliminimetric System

3- Electrical Piezometer

4- Transducer

5- Over Pressurized

6- Over Voltage Surge Arrestor

7- Earth Pressure Cell

8- Vibrating Wire

 اندازه‌گیری

- دقت دستگاه: 5/0 درصد،

- حساسیت: 1/0 درصد،

- دامنه کار: متناسب با محل نصب دستگاه،

- دمای کارکرد: در محدوده دمای حداقل و حداکثر ساختگاه،

- قابلیت تحمل اضافه بار: 200 درصد،

- دارای سامانه جذب اضافه ولتاژ و محافظ صاعقه.

15-3-1- 1- 4- انبساط سنج (کشیدگی سنج) خاکی

میلههای اتصال انبساط سنج (کشیدگی سنج) خاکریز باید به‌وسیله حلقهها1 یا مهاری هایی2 در فواصل مشخص از یکدیگر و حداقل به‌اندازه cm 40 در خاک اطراف فرو رود و جابجایی محوری خاکریز را به مبدل الکتریکی منتقل سازد.

کلیه قطعات باید مقاوم، با دوام و متناسب با شرایط کاری خاکریز و محیط مرطوب و آب باشد. هر مبدل الکتریکی باید به همراه حداقل 5 متر کابل دارای علامت حک شده و یکپارچه باشد.

- دامنه کارکرد: متناسب با فاصله حلقههای »لبه« از یکدیگر (5 درصد قطعات اندازه‌گیری)،

- دقت: 2/0 درصد،

- حساسیت: 001/0 درصد.

15-3-1- 1- 5- سامانه انتقال راه دور کابل‌ها و جعبههای اندازه‌گیری

پس از نصب دستگاه‌ها در محل، کابل آن‌ها باید در مسیرهای مشخصی به سمت جعبههای اندازه‌گیری که متناسب با وضعیت استقرار دستگاه‌ها و آرای ش آن‌ها در ترازها و محل‌های مختلف تعبیه خواهد شد، هدایت شده و به جعبهها متصل گردد. بدین صورت در حین اجرای خاکریز بدنه سد و از طریق این جعبهها قرائت دستگاه‌ها امکان پذیر می‌گردد.

سامانه انتقال راه دور کابل‌ها و جعبه‌های اندازه‌گیری باید دارای مشخصات زیر باشد:

الف- کابل ها

کابلی که اتصال بین مبدل‌های الکتریکی، جعبههای اندازه‌گیری و مرکز کنترل و قرائت را برقرار می‌سازد، باید دارای مشخصات زیر باشد:

- دارای سیم‌های هادی مسی طبق استاندارد ASTM B3-89،

- مقاوم در برابر آب،

- سیم‌ها و مواد پرکننده عایق حفاظت شده با چند لایه روکش پلی اتیلن،

- دارای غلاف محافظ داخلی از جنس پلی اتیلن حداقل به ضخامت 7 میلی متر،

- دارای روکش محافظ فلزی یا تسلیح فولادی،

1- Flange

2- Anchor

- تفکیک و جدا بودن هر جفت سیم،

- غلاف محافظ خارجی از جنس پلی اتیلن به ضخامت 8 میلی متر، مقاوم در برابـر آفتـاب، بـا دوام در برابـر شـرایط کـاریسخت در خاکریز،

- انعطاف پذیر با ظرفیت تحمل کرنش حداقل به میزان 15 درصد،

- دارای علامت حک شده حداقل در هر متر طول کابل،

- دارای قابلیت انتقال سیگنال‌ها تا فواصل دور،

- دارای ظرفیت مقاومت کششی کابل حداقل 3 کیلو نیوتن،

- دارای اتصالات مقاوم و آب بند.

ب- جعبههای اندازه‌گیری (ترمینال)

این جعبهها کلیه کابل‌های خروجی از مبدل الکتریکی دستگاه‌های رفتارنگاری را در یک مقطع عرضی یا در یک ناحیه و یا در یک ردیف دریافت و جمع می‌کنند. مشخصات آن‌ها باید موارد زیر را شامل گردد:

- نقاط اندازه‌گیری بر اساس شرایط پروژه و مشخصات فنی خصوصی،

- تعویض نقطه اندازه‌گیری به روش دستی و خودکار مرتبط با ایستگاه کنترل مرکزی،

- نمایش مقادیر اندازه‌گیری هر دستگاه در محل،

- قابلیت فعال ساختن »کلید « خودکار دستگاه موردنظر،

- قابلیت تعویض مرحله به مرحله مطابق برنامه‌ایستگاه کنترل مرکزی.

15-3-1- 1- 6- نشتاب سنج1

نشتاب سنج یا سرریز مثلثی عبارت است از یک معبر برای آب‌های نشتی که مقطع آن مثلثی است و تراز آب در آن با خطکش اندازه‌گیری، سنجیده می‌شود. نشتاب سنج، فولادی است و دقت خط کش اندازه‌گیری آن باید حداقل mm1 ± باشد.

15-3-1- 2- نکات کلی

کلمه سامانه که جهت سهولت مورداستفاده قرار می‌گیرد، به معنی کلیه دستگاه‌ها اعم از الکتریکی، مکانیکی و انواع دیگر است، که به‌منظور کسب اطلاعات رفتارنگاری سد مورداستفاده قرار میگیرند، و دارای اجزایی نظیر مبدل الکتریکی2، وسایل حسگر3، دستگاه قرائت کننده و اندازه‌گیری، اتصالات و دیگر ملحقات مربوط است.

این مشخصات فنی عمومی در مورد سامانه‌های زیر کاربرد دارد:

- سامانه‌های قابل کنترل از راه دور،

1- Measuring Weir

2- Transducer

3- Sensor

- سامانه‌های اندازه‌گیری با قرائت محلی،

- سامانه میکروژئودزی،

- سامانه شتاب نگاری،

- سامانه اعلام خطر.

با توجه به اهمیت موضوع، یک ایستگاه خودکار مجهز به سامانه انتقال از راه دور جهت تمرکز و پردازش داده‌ها ضرورت دارد، که باید تأمین شود.

برای سایر سامانه‌های اندازه‌گیری از انواع متداول مناسب می توان استفاده کرد. لازم به ذکر است، که با وجود سامانه اندازه‌گیری پیشرفته به‌هرحال باید قرائت در محل، جهت بازرسی صحت عملکرد سامانه منظور گردد. بنابراین امکانات لازم برای قرائت دستی همواره ضروری می‌باشد.

15-3-1- 3- سامانه قرائت و اندازه‌گیری دادهها

به‌منظور کسب و ثبت اطلاعات کامل رفتارنگاری در طول عمر سد، هم در زمان ساخت آن و هم در دوره بهره‌برداری سد، تدارک دو نوع تجهیزات برای قرائت محلی و خودکار مرکزی ضروری می‌باشد. از دستگاه قرائت محلی (دستی) می‌توان در شرایطی که در کار ایستگاه مرکزی وقفهای ایجاد شده یا کابل‌ها و اتصالات دچار صدمه شده‌اند، نیز بهره جست.

الف- دستگاه قرائت محلی1

این واحد اندازه‌گیری باید از امکانات لازم برای برآورده ساختن موارد زیر برخوردار باشد:

- مکانیزمی برای دریافت سیگنال از مبدل‌های الکتریکی،

- بررسی وضعیت اتصالات کابل ها،

- مکانیزمی برای کنترل سیم پیچ مبدل الکتریکی.

- دیگر مشخصات این دستگاه باید مطابق زیر باشد:

- تبدیل فرکانس و نمایش دادهها برحسب واحدهای مهندسی،

- قابل حمل، سبک و مقاوم در برابر ضربههای مکانیکی،

- مناسب برای کار در شرایط مرطوب و مقاوم در برابر نفوذ آب و تغییرات دمای محیط ساختگاه،

- دارای باتری قابل شارژ از طریق برق شهر که به مدت 8 ساعت به‌طور مستقل کار کند.

- قابل تنظیم برای قرائت دستی و خودکار.

ب- ایستگاه قرائت مرکزی

ویژگی‌های این دستگاه باید به شرح زیر باشد:

1- Readout Device

- قابلیت تنظیم برنامه‌ریزی برای تناوب اندازه‌گیری ها،

- دارای امکانات لازم برای انتقال دادهها به کامپیوتر در فواصل زمانی تعیین‌شده،

- متناسب با شرایط کاری ساختگاه ازنظر رطوبت و گرد و غبار،

- انجام قرائتها و ذخیرهسازی اطلاعات به‌طور دستی یا خودکار،

- نمایش دادههای مربوط به هر جعبه‌اندازهگیری و دستگاه،

- نمایش دادهها برحسب واحدهای مهندسی قابل تنظیم (کمیت‌های فیزیکی)،

- قابلیت تعریف برای مقادیر حدی1 کمیت‌های فیزیکی،

- ثبت دادهها روی نوارهای کاغذی،

- امکان مقایسه دادهها با مقادیر مشخص‌شده حدی،

- امکان راه‌اندازی با برق شهر یا باتری،

- مجهز به سامانه محافظ در مقابل اضافه ولتاژ و صاعقه.

15-3-1- 4- سامانه‌های اندازه‌گیری با قرائت محلی

این سامانه‌ها باید به‌صورت دستی در محل نصب دستگاه، اندازه‌گیری و قرائت شوند و عبارتند از:

- سامانه پیزومترهای لوله قائم کاساگراند،

- سامانه اندازه‌گیری انحراف سنج2،

- سامانه اندازه‌گیری نشست سنج،

- سامانه پیزومتر لوله ای.

15-3-1- 5- انحراف سنج

انحراف سنج برای اندازه‌گیری حرکت‌های خطی در شیب‌های حفاری شده، حفاری‌های روباز یا زیرزمینی، سدها یا مناطق زمینلغزش مورداستفاده قرار می‌گیرد و شامل اژدر3 اندازه‌گیری، کابل، دستگاه قرائت و دستگاه ثبت کننده اطلاعات می‌باشد. نوع الکتریکی آن ممکن است به سامانه مرکزی وصل شود.

این دستگاه اندازه‌گیری باید دارای مشخصات زیر باشد:

- دامنه اندازه‌گیری:30± ،

- گستره اندازه‌گیری خطی: 5/0%،

- حداقل قطر خارجی اژدر: mm 25،

- دقت زمانی اندازه‌گیری: حداکثر 15 ثانیه.

1- Limit Values

2- Inclinometer

3- Probe

15-4- ابزار اندازه‌گیری در سدهای بتنی

15-4-1- کلیات

کلمه »سامانه« که جهت سهولت در این گزارش مورداستفاده قرار می‌گیرد به هر یک از دستگاه‌های ابزار دقیق سد اعم از الکتریکی، مکانیکی و انواع دیگر اطلاق می‌گردد. یک سامانه اندازه‌گیری شامل قسمت‌هایی نظیر حسگر، مبدل الکتریکی، دستگاه قرائت، اجزای تشکیلدهنده سامانه، اتصالات و دیگر ملحقات مربوط می‌باشد.

هر سامانه اندازه‌گیری می‌تواند به‌صورت کنترل از راه دور و یا به‌صورت قرائت محلی، بسته به آنچه که در مشخصات فنی و نقشه‌های ابزار دقیق عنوان گردیده است، مورداستفاده قرار گیرد.

با توجه به اهمیت موضوع، یک ایستگاه خودکار مجهز به سامانه کنترل از راه دور جهت تمرکز و پردازش دادهها باید مورداستفاده قرار گیرد. در سامانه‌های کنترل از راه دور نیز باید امکانات لازم برای قرائت محلی فراهم گردد، تا از این طریق امکان کنترل صحت عملکرد سامانه در محل میسر شود.

ابزار اندازه‌گیری دقیق در سدهای بتنی، که باید دقیقا بر اساس دستورالعمل‌های تولیدکنندگان آن‌ها حمل، نصب، قرائت و نگهداری شوند، ترکیبی از ابزار زیر می‌باشد: