13-6-5- بتن پاشی با کنترل از راه دور

هنگامی‌که از روش بتنپاشی با کنترل از راه دور استفاده می‌شود، ابزار بتن پاشی با کنترل از راه دور باید به‌گونه‌ای باشدکه بیشتر ین فاصله ممکن بین محل کار و اپراتور قاب ل تأمین باشد، به‌صورتی که اپراتور بتواند افشانه را در تمام مدت بتنپاشی از یک محل امن به‌خوبی مشاهده کند و همچنین از آن فاصله کنترل کامل و مؤثر روش‌ها وسایرعملکردهای سرافشانه را در دست داشته باشد. تجهیزات کنترل از راه دور بر اساس دستورالعمل سازنده آن مورداستفاده قرار گرفته، تمیز و نگهداری می‌شود.

13-7- آزمایش‌ها وروش‌های استاندارد آن‌ها

آزمایش‌های متعددی بر روی مواد اولیه بتن پاشی و همچنین مغزهها و نمونه‌های ماخوذ از بتنپاشی انجام می‌شود تااین مواد اولیه و اجرای بتن پاشی مورد پذیرش و کنترل کیفی قرار گیرد. آزمایش‌هایی که بر روی مواد اولیه بتن پاشیدنی انجام می‌شود، دربند 8-3 و همچنین 13-4 این مشخصات توضیح داده‌شده‌اند. آزمایشهایی که بر روی مغزهها و نمونه‌های ماخوذ از مخلوط‌های بتن پاشیدنی انجام می‌شود عبارتند از:

 ASTM C42 - مقاومت فشاری بر اساس

ASTM C78 - مقاومت خمشی (فقط در مورد مخلوط‌های حاوی الیاف فولادی) بر اساس

 EFNARC 1996 - ارزش مقاومت باقی مانده (فقط در مورد مخلوط‌های حاوی الیاففولادی) بر اساس

- مقاومت پیوند مطابق مندرجات بند 13-7-1 از این مشخصات فنی عمومی

- دوام (نفوذپذیری) مطابق مندرجات بند 13-7-2 از این مشخصات فنی عمومی

 ASTM C642:90 - چگالی خشک بر اساس

 ASTM C642:90 - جذب آب جوشیده بر اساس

 ASTM C642:90 - حجم منافذ بر اساس

ASTM C1117 - زمان گیرش بر اساس

- مقدار الیاف (فقط در مورد مخلوط‌های حاوی الیاف فولادی) مطابق مندرجات بند 13-7-3 از این مشخصات فنی عمومی

- الیاف (فقط در مورد مخلوط‌های حاوی الیاف فولادی) مطابق مندرجات بند 13-7-4 از این مشخصات فنی عمومی

- کارایی (فقط در مورد مخلوط‌های حاوی الیاف فولادی) بر اساس B.S.1881:part 102 نمونه گیری‌ها و مغزه گیریها مطابق استاندارد ASTM C1140 انجام خواهد شد. محل نمونه گیری‌ها توسط پیمانکار تعیین و توسط مهندس ناظر تائید می‌شود، در غیراین صورت آزمایش‌ها اعتبار نخواهد داشت.

هنگامی‌که ضخامت اسمی بتن پا شیدنی کم‌تر از 100 میلی متر باشد، مغزههای تعیین مقاومت فشاری و سایر مغزههایی که الزاما باید بیشتر از 100 میلی متر طول داشته باشد از محل‌هایی از سطح کار اخذ می‌شوند که ضخامت واقعی آن‌ها بیش‌تر از 100 میلی متر باشد. در مواردی ممکن است برای مغزهگیری از بتن پاشیدنی آن را در محلهایی که توسط پیمانکار تعیین و توسط مهندس ناظر تائید شده باشند، با ضخامت اضافی پاشید.

توضیحاتی درباره روش انجام برخی از آزمایش‌های فوقالذکر در سطور زیر آمده است:

13-7-1- آزمایش مقاومت پیوند

آزمایش تعیین مقاومت پیوند بین بتن پاشیده و سنگ ممکن است از طریق آزمایش در محل و یا آزمایش مغزه‌های ماخوذ از بتن و سنگ پیوند خورده در آزمایشگاه انجام شود.

تمام وسایل آزمایش باید مورد تائید مهندس ناظر باشد. آزمایش بر روی مغزهای انجام می‌شود که طول آن بزرگ تر از 60 میلی متر و کوچک‌تر یا مساوی 100 میلی متر باشد. حفاری مغزه برای آزمایش و همچنین نگهداری آن باید در شرایط استاندارد انجام شود.

سرعت بارگذاری نباید از 1 Mpa در دقیقه کم‌تر و 3 Mpa در دقیقه بیش‌تر شود.

در این آزمایش اطلاعات زیر باید ثبت و گزارش شود:

- مشخصات مغزه، نوع و رده بتن پاشیدنی و محل اخذ نمونه

- اندازههای مغزه

- سن بتن پاشیدنی در زمان آزمایش و شرایط نگهداری نمونه

- سرعت بارگذاری و تغییر شکل

- حداکثر بار و مقاومت پیوند محاسبه شده

- تشریح گسیختگی و سطح گسستگی

درصورتی‌که مقاومت پیوند از 1.5 MPa بیش‌تر شود، با تائید مهندس ناظر می‌توان آزمایش را تمام شده تلقی کرد و آن را ادامه نداد. این مقاومت پیوند بین بتن و سنگ کافی است.

13-7-2- آزمایش تعیین دوام (نفوذپذیری)

آزمایش تعیین نفوذپذیری با تعیین مقدارنفوذ آب در قطعه مطابق استاندارد DIN 1048 Part 5 و سطور زیر انجام خواهد شد.

ابتدا سه مغزه به قطر 150 میلی متر توسط حفاری گردشی با الماس از هر محل مورد آزمایش اخذ می‌شود. مغزهگیری پس از یک روز از زمان اجرای بتنپاشی انجام می‌شود. این مغزهها تا سن 28 روز (زمان آزمایش) در پلاستیکهای مقاوم در مقابل نفوذ آب و رطوبت نگهداری می‌شود.

قطعات آزمایشی استوانه ای از هر صفحه آزمایشی، جداگانه مغزهگیری و آزمایش می‌شوند.

تهیه نمونهها و ابعاد آن‌ها بر اساس استاندارد ASTM C1140 تعیین می‌شود. محل‌های مغزه گیری به‌گونه‌ای انتخاب می‌شود که از مغزهگیری از نقاطی که احتمالا پسریز بتن پاشی هستند، جلوگیری شود. هیچ دو مغزهای که دریک سن آزمایش می‌شوند نباید از یک صفحه آزمایشی اخذ شده باشد. مغزههایی که در سن‌های متفاوت (1 روزه، 7 روزه و 28 روزه) آزمایش می‌شود، ممکن است ازیک صفحه آزمایشی اخذ شده باشد. برای هر آزمایش حداقل یک مغزه اضافی اخذ خواهد شد.

مقدار نفوذ آب در همان جهتی که بتن پاشی شده است و برای 3 مغزه مختلف در سن 28 روز تعیین خواهد شد.

مغزههای آزمایشی از صفحههای مختلف و به ابعاد 150 میلی متر قطر و 120 میلی متر طول اخذ می‌شود. تواتر آزمایش نفوذپذیری عبارت از یک آزمایش (به معنای میانگین نتایج 3 مغزه 28 روزه اخذ شده از 3 صفحه متفاوت در یک روز کاری و دریک سطح کار که به تائید مهندس ناظر رسیده باشد) برای هر 500 متر مکعب بتن پاشیدنی نوع »ب« و »پ« می‌باشد.

13-7-3- آزمایش تعیین مقدار الیاف فولادی

اندازه‌گیری مقدار الیاف فولادی در بتن پاشیده بر روی نمونهای 5 کیلوگرمی از هر مخلوط بتن پاشیدنی مسلح به الیاف فولادی که بلافاصله پس از عملیات بتن پاشی اخذ می‌شود، انجام خواهد شد. پس از شستشوی مخلوط، الیاف فولادی موجود در آن جمع‌آوری، خشک و توزین می‌شود. وزن حاصل با وزنی که ازنظر مهندس ناظر مورد پذیرش است، مقایسه خواهد شد.

تواتر انجام آزمایش تعیین مقدار الیاف فولادی در مخلوط بتن پاشیدنی یک آزمایش (به معنای میانگین 3 نمونه5کیلوگرمی از مخلوط) برای هر 200 مترمکعب بتن پاشیدنی مسلح به الیاف فولادی که اجرامیشود، خواهد بود.

روش انجام آزمایش برای هر نوع آزمایش به تائید مهندس ناظر خواهد رسید. آزمایش در حضور نماینده مهندس ناظر انجام می‌شود.

13-7-4- آزمایش الیاف فولادی

روش انجام آزمایش و پذیرش کیفی الیاف فولادی مطابق استاندارد ASTM A820 خواهد بود، مگر در مورد سطح مقطع مورداستفاده در آزمایش تعیین مقاومت کششی که با چهار رقم اعشار وبه واحد میلی مترمربع بیان شده و از قرار زیر خواهد بود:

الف- برای الیاف سیمی کششی، سطح محاسبه شده از قطر واقعی الیاف منبع اصلی یا الیاف پرداخت شده.

‌ب- برای الیاف حاصل از برش صفحه فولادی، مساحت محاسبه شده از ضخامت واقعی و عرض صفحه اصلی، و یا اگر الیاف مورد آزمایش هستند، مساحت سطح مقطع هر قطعه الیاف منفرد از طول و عرض واقعی آن قطعه، که به نزدیک ترین g0001/0 (برحسب چگالی 7850 کیلوگرم در متر مکعب)، توزین می‌شود.

‌ج- برای الیاف حاصل از کشش الیاف فولادی مذاب، مساحت سطح مقطع محاسبه شده از قطر هم ارز الیاف خواهد بود، که از میانگین طول تعیین‌شده و وزن مقدار معین الیاف بر اساس چگالی 7850 کیلوگرم در متر مکعب حاصل می‌شود.

 سایر آزمایش‌ها بر اساس استانداردهای مذکور در سطور فوق در این بند انجام خواهد شد.

13-8- مشخصات مخلوط

 مشخصات مخلوط‌ها به‌طورکلی عبارت است از مندرجات جداول شماره 13 -3، 13-4 و بند 13-5.

13-9- روش تائید

13-9-1- مواد اولیه و مصالح

روشتایید مصالح و مواد اولیه بتن پاشیدنی عمدتا همان است که در مورد مواد اولیه و مصالح بتن معمولی نیز اعمال می‌شود.

بنابراین مفاد بند 8-3 این مشخصات درمورد مواد اولیه و مصالح بتن پاشیدنی نیز چه در مرحله قبل از عملیات و چه درمرحله اجرای عملیات مصداق دارد و لازم الرعایه می‌باشد.

سازگاری مواد تندگیر کننده با سیمان از طریق مخلوط‌های آزمایشی باید بر اساس ASTM C1141 تائید شود.

دانه بندی سنگدانههای بتن پاشیدنی دربند 13-4-2 آمده است.

 روش تائید الیاف فولادی چنین است که کیفیت این مصالح از طریق انطباق آن با ASTM A820 مورد تائید مهندس ناظر قرار خواهد گرفت. در این مورد بند 13-4-5 رعایت می‌شود.

پس از تائید مهندس ناظر و صدور مجوز استفاده از الیاف فولادی پیشنهادی پیمانکار، عملیات کنترل کیفیت در مورد این مصالح نیز مانند سایر مصالح انجام‌شده و انطباق دائمی کیفیات این مصالح با استاندارد فوقالذکر کنترل خواهد شد.

13-9-2- مخلوط‌های بتن پاشیدنی

در مورد تائید مخلوط‌های بتن پاشیدنی روش‌های مندرج در سطور زیر اعمال خواهد شد.

ساخت مخلوط‌های آزمایشی و انجام آزمایش‌های ابتدایی باید هنگامی آغاز شود، که بتوان پیش از شروع عملیات برای هر ردهبتن پاشیدنی، پس از رفع معایب و نواقص کار، تائید مهندس ناظر را درموردطراحی مخلوط و روش‌های اجرایی عملیات بتن پاشی و نگهداری آن کسب کرد، تا عدم تائید مهندس ناظر، به خاطر وجود معایبی در کار، موجب عقب افتادن آغاز عملیات بتن پاشی نشود.

به‌هرحال عملیات بتن پاشی، پیش از اتمام عملیات آزمایشگاهی و کسب رضایت و مجوز مهندس ناظر نباید آغاز شود.

مخلوط آزمایشی با همان دستگاه‌هایی اجرا می‌شودکه در عملیات بتنپاشی به کار گرفته می‌شوند و مواد و مصالح مورداستفاده در آن باید تماما نمون ه کاملاً واقعی همان مواد و مصالح باشد که در عملیات استفاده خواهد شد.

طراحی مخلوط برای هر رده بتن پاشیدنی توسط پیمانکار در دو مرحله انجام خواهد شد:

مرحله اول، تولید بتن پایه

 مرحله دوم، تولید بتن پاشیدنی از بتن پایه

مقاومت میانگین مورد طراحی در بتن پایه معادل 130% حداقل مقاومت مقرر برای بتن پاشیدنی خواهد بود.

برای هر رده بتن پاشیدنی یک طرح اختلاط توسط پیمانکار تهیه و مخلوط‌های آزمایشی بر اساس این طرح اختلاط و با مواد و مصالحی که برای عملیات اجرایی موردنظر پیمانکار و تائید مهندس ناظر است، ساخته خواهد شد. ساخت این مخلوط‌ها و آزمایش بر روی آن‌ها بر اساس استاندارد ASTM C1140 خواهد بود. از یک دستگاه مخلوط کن تمیز و خشک برای این کار استفاده خواهد شد و اولین پیمانة مخلوط شده دور ریخته خواهد شد.

یک افشانه دار مجرب از مخلوط آزمایشی یک صفحه آزمایشی تهیه خواهد کرد.

هر یک از صفحه‌ها باید حداقل (mm 1000× 1000) سطح و 200 میلی متر ضخامت داشته باشد. هر صفحه آزمایشی از پاشیدنبتن به قالب‌های عمودی (نه افقی یا مایل بر بالای سر و یا مایل رو به پایین) حاصل خواهد شد. قالب‌ها از فولاد یا مواد محکم دیگری که جذب آب نکنند ساخته می‌شود و دارای لبههایی خواهد بود که به طرف بیرون با زاویه 45 درجه باز می‌شوند تا از ریختن پس ریز بتن پاشی به داخل قالب جلوگیری کند. بتن پاشیده به داخل قالب به آن خوب چسبیده، به‌خوبی متراکم شده و نباید هیچ فرورفتگی یا شکم دادگی داشته باشد.

مقادیر کارایی بتن پاشیدنی، بر پایه مخلوط‌های تر تعیین می‌شود.

صفحهها حداقل تا 18 ساعت حرکت داده نمی‌شود و بدون هیچ گونه تکان یا لرزشی در دمای 5 تا 20 درجه سانتی‌گراد و در زیر ورق پلی اتیلن تا زمان مغزهگیری نگهداری می‌شود.

مغزهها برای آزمایش‌های تعیین مقاومت فشاری 1روزه، 7 روزه و 28 روزه، پس ازگذشتن یک روز از بتن پاشی، اخذ می‌شود.

مغزههای اخذ شده برای تعیین مقاومت فشاری 7 و 28 روزه، مطابق با استاندارد ASTM C1140 در آّب نگهداری می‌شود.

در مورد مغزههایی که مورد آزمایش دوام یا نفوذپذیری قرار میگیرند دربند 13 -7- 2 بحث شد.

آزمایش‌های مقاومت فشاری بر روی مغزهها به شرح زیر انجام می‌شوند.

الف- بعد از 1، 7 و 28 روز آزمایش تعیین مقاومت فشاری در جهت بتن پاشی بر روی 4 مغزه در هر سن.

مغزهها باید 100 میلی متر قطر و 100 میلی متر طول داشته باشد.

ب- بعد از 1، 7 و 28 روز آزمایش تعیین مقاومت فشاری در جهت عمود بر جهت بتن پاشی بر روی مغزه در هر سن.

مغزهها که از صفحههای مختلف اخذ می‌شوند، 100 میلی متر قطر و 100 میلی متر طول خواهد داشت.

در صورت استفاده از مخلوط‌های حاوی الیاف فولادی یک افشانه دار مجرب از هر مخلوط آزمایشی تعداد ضروری تیر برای آزمایش تعیین مقاومت خمشی بر اساس استاندارد ASTM C1018 تهیه می‌کند. همچنین از هر مخلوط آزمایشی یک محوطه آزمایشی که برآن بتن پاشیده شده است، تهیه می‌کند تا آزمایش تعیین مقاومت پیوند انجام شود. مکان این محوطه آزمایشی باید توسط مهندس ناظر تائید یا تعیین شود.

هر مغزه یا تیر حاصل از عملیات آزمایشی فوقباید شماره گذاری شده و تاریخ و زمان بتنپاشی بر روی آن مشخص شود.

بهینه مقدار الیاف فولادی بر اساس سهولت مصرف آن در عملیات توزین، اختلاط و بتنپاشی موردنظر و همچنین نتایج آزمایش‌های مقاومت خمشی تعیین می‌شود وبه تصویب مهندس ناظر خواهد رسید.

نتایج آزمایش‌ها باید با معیارهایی که در 13-10 ارائه‌شده‌اند، تطبیق کندتا مخلوط آزمایشی اولیه و روش بتن پاشی به تائید مهندس ناظر برسد.

ساخت و آزمایش مخلوط‌های آزمایشی، اگرکیفیت یا منبع تهیه یکی از مواد اولیه و مصالح تغییر کند و یا لزوم تغییر درصدهای اختلاط وجود داشته باشد، تکرار خواهدشد.