12-8-3- 1- چالزنی برای نصب تاندون ها، میل مهارها و پیچسنگ ها

چال‌های محل نصب تاندون ها، میل مهارها و پیچ سنگ‌ها باید به عمق و قطر موردنیاز برای عناصر تحکیم و در محل‌های دقیق و شیب‌های تعیین‌شده در نقشه‌ها، مطابق با دستورالعمل مهندس ناظر و نیز دستورالعمل کارخانه سازنده و مشخصات فنی خصوصی حفر گردد.

پس از خاتمه حفاری، چال‌ها باید توسط آب یا هوا به‌طور کامل پاک‌سازی شوند. چنانچه برای این منظور از آب استفاده شود، عمل شستشو باید آن قدر ادامه یابد که آب برگشتی از چال شفاف گردد. پس از شستشوی چال برای جلوگیری از آلوده شدن مجدد چال باید سرچال‌ها با استفاده از درپوش مناسب مسدود گردد. موقعیت حفر چال‌ها مطابق نقشه‌ها باید توسط پیمانکار روی سطوح حفاری نشانهگذاری شود. پس از نشانهگذاری، این محل‌ها باید توسط مهندس ناظر موردبررسی و تائید قرار گیرد.

چال‌هایی که در موقعیت نادرست و یا با شیب غیرصحیح حفاری شده‌اند، به هزینه پیمانکار باید با چال‌های جدید جایگزین گردد، مگر این‌که مهندس ناظر دستورالعمل دیگری ارائه نماید.

 امتداد چال‌های حفاری شده نباید بیش از 5% طول چال انحراف داشته باشد این مقدار انحراف در صورتی قابل‌قبول است که به‌صورت یکنواخت در طول چال اتفاق افتاده باشد و به‌طور ناگهانی انحراف به وجود نیامده باشد.

پیمانکار باید قبل از نصب تاندونها و پیچ سنگ ها، تجهیزات لازم برای اندازه‌گیری و تائید شیب چال‌ها را فراهم آورد.

سطح اطراف دهانه چال‌های حفر شده که صفحات باربر روی آن نصب می‌شود، باید قبل از نصب عناصر نگهدارنده، در صورت لزوم، تسطیح و سپس با بالشتکی از سیمان پوشانده شود.

12-8-3- 2- نصب و کشش میلمهارها و پیچ سنگ ها

کلیه انواع میلمهارها و پیچسنگ‌ها باید برطبق دستورالعمل‌های کارخانه سازنده، نقشه‌های تفصیلی ساخت، مورد تائید و مطابق نظر مهندس ناظر نصب گردد.

میل مهارها، بعد از گیرش نقطه گیرداری، باید طبق دستورالعمل مهندس ناظر کشیده شود. میل مهارهایی که بیش از حد، تنیده شده یا آسیب ببینند، باید به هزینه پیمانکار تعویض گردند. پس از کشش میل مهارها، تنش وارده به هیچ عنوان نباید آزاد گردد، مگر این‌که مهندس ناظر دستورالعمل خاصی را ارائه نماید.

اگر مشخص شود که یک میلمهار یا پیچسنگ، بدون لغزش قادر به تحمل کشش موردنظر نیست، پیمانکار باید به هزینه خود میل مهار دیگری را در چال جدیدی کنار چال قبلی و بر اساس نظر مهندس ناظر نصب نماید.

تزریق میلمهارها و پیچ سنگهای سامانه‌های نگهداری در هر زمانی پس از کشش می‌تواند انجام گیرد، ولی آن دسته از پیچ سنگ‌ها و میل مهارها که در مقطع فوقانی تونل نصب‌شده‌اند، باید قبل از حفاری مقطع پایینی تزریق گردد.

کلیه میل مهارها و پیچ سنگ‌ها باید قبل از اجرای پوشش بتنی نهایی، تزریق شوند.

قبل از نصب پیچ سنگها، باید چال به‌خوبی شسته شود. پیمانکار مجاز نیست قبل از نصب پیچ سنگ، چال را تزریق نماید. بستهبه شرایط، پیمانکار باید پیچ سنگ‌ها را طبق دستورالعمل سازنده یا با روش مناسب برای تأمین بار موردنیاز نصب نماید.

پیچسنگ‌ها به مدت 48 ساعت پس از نصب، یا به مدت موردنظر مهندس ناظر، باید در مقابل هرگونه دستخوردگی محافظت شود.

12-8-3- 3- نصب تاندون ها

تاندون‌ها باید توسط افراد متخصص که دارای تجربه کافی در این زمینه باشند، مطابق با نقشه‌های تفصیلی ساخت، دستورالعمل کارخانه سازنده و با نظر مهندس ناظر نصب گردد.

تجهیزات و روش‌های حمل و نقل تاندون‌ها باید به‌گونه‌ای باشد که رشته ها، غلاف ها، پوشش‌ها و سامانه محافظت در برابر خوردگی در مدت حمل، انبار، مونتاژ و نصب آسیبی نبیند.

پیمانکار باید با ترکردن تاندون‌ها به‌وسیله اسفنج و با استفاده از یک عیب یاب الکتریکی یا با روش‌های شناخته شده دیگر، نبود هرگونه نقص در پوشش تاندون‌ها را به مهندس ناظر ثابت نماید.

هر یک از رشته‌ها ی تاندون‌ها که پوشش آن دارای نقص باشد باید به هزینه پیمانکار تعویض شود.

پس از شستشوی چال محل نصب تاندون‌ها در بخشی از چال که تزریق خواهد شد، باید برای تعیین میزان جذب دوغاب، آزمایش فشار آب انجام گیرد. آزمایش فشار آب باید مطابق دستورالعمل مهندس ناظر انجام گیرد. چنانچه میزان نفوذ آب در فشار ثابت بیش از مقدار تعیین‌شده باشد، چال باید مطابق با مشخصات فنی خصوصی تزریق و پس از حداقل 12 ساعت مجدداً حفاری شود. بلافاصله قبل از نصب تاندونها در یک چال آزمایش شده و موردقبول، طول گیردار شونده آن باید با استفاده از مواد پاک‌کننده و آب داغ یا دیگر مواد مورد تائید، از هرگونه آثار روغن و گریس پاک شود.

 تاندونها باید با استفاده از فاصلهگذار به دقت در محور مرکزی چال کار گذاشته شود. تاندون‌ها باید به هنگام کارگذاری کاملاً محکم گردند تا در زمان تزریق جابجا نشوند.

حداقل 48 ساعت بعد از تزریق تاندون ها، حفره مخصوص نصب صفحه باربر باید پاک شده و سپس صفحه باربر مطابق با مشخصات فنی نصب و در دوغاب مدفون گردد.

پیمانکار باید قبل از تنیدن تاندونها، توالی و روش‌های پیشنهادی خود را برای تنیدن و آزمایش تاندون ها، جهت بررسی به مهندس ناظر ارائه نماید.

تاندون‌ها در مرحله اول باید تا 20 درصد ظرفیت تسلیم و یا مقداری که مهندس ناظر مشخص می‌کند، تنیده شده، و در مرحله نهایی تاندون‌ها باید تا باری معادل 80 درصد ظرفیت نهایی تنیده شوند. دستورالعمل کشش تاندون‌ها از طرف مهندس ناظر ارائه می‌گردد. تمام رشته‌های تاندون‌ها باید به‌طور هم زمان تنیده شود. همچنین باید دقت لازم به عمل آید تا توالی تنیدن تاندون‌ها موجب تمرکز فشار در یک سمت نشود و هیچ گونه بار اضافی را بر دیگر تاندون‌ها یا عناصر تحکیم وارد نیاورد. پس‌ازآنکه یک تاندون تحت کشش قرار گرفت، کشش وارده به هیچ عنوان نباید آزاد شود، مگر به دستور مهندس ناظر. کلیه دستگاه‌های تنیدن باید مطابق با مشخصات فنی خصوصی و دستورالعمل‌های کارخانه سازنده مورداستفاده قرار گیرند و در شرایط مطلوب نگهداری شوند.

مهندس ناظر مجاز است برای اطمینان از تنش کافی تاندون‌ها یا به هر علت دیگر، آزمایش بلند کردن را برای هر یک از مهاری‌ها در خواست نماید و پیمانکار باید هرگونه همکاری شامل تأمین نیروی انسانی و تجهیزات لازم برای این آزمایش‌ها را به هزینه خود به عمل آورد. پیمانکار باید منحنی‌های »تنش - کرنش« در کل طول تاندون‌ها را تهیه و جهت بررسی به مهندس ناظر ارائه نماید. تاندون‌ها درصورتی‌که دارای شرایط زیر باشند، مورد تائید قرار خواهند گرفت:

- بار کل و بار معادل 80 درصد ظرفیت نهایی به تاندون‌ها اعمال شده باشـد و در صـورت لـزوم بـا آزمـایش بلنـد کـردناندازهگیری شود.

- منحنی »تنش- کرنش« در تمام طول رشته‌ها از نقطه درگیری تـا سـر رشـته بـیش از 10 درصـد نسـبت بـه منحنـیالاستیک نظری انحراف نداشته باشد.

تاندون هایی که با الزامات یاد شده در بالا مطابقت نداشته باشد، مورد تائید نبوده و پیمانکار باید آن‌ها را به هزینه خود اصلاح نماید.

پس‌ازآنکه یک تاندون مورد تائید مهندس ناظر قرار گرفت، طول اضافی رشته‌ها باید بریده شود و سپس درپوش‌های محافظ نصب گردد. این درپوش‌ها و اجزای تاندون‌ها باید مطابق با نقشه‌ها با گریس ضد خوردگی تزریق شود. گریس باید به‌گونه‌ای تزریق شود که درپوش و تمامی طول رشته‌ها را بپوشاند تا تاندون‌ها کاملاً در برابر خوردگی محافظت شود.

12-8-3- 4- ذخیره عناصر نگهدارنده

پیمانکار باید ذخیره کافی از انواع تاندون ها، میل مهارها، پیچ سنگ‌ها و کلیه متعلقات آن‌ها را مطابق نظر مهندس ناظر در محل کارگاه نگهداری نماید. پیمانکار باید علاوه بر ذخیره انبارها، مقادیر موردنیاز از هر نوع عناصر نگهدارنده را برای عملیات اجرایی سفارش دهد. با نزدیک شدن پایان کار، پیمانکار باید مقادیر عناصر موردنیاز را تخمین و اقدام به استفاده از موجودی انبارها نماید.

12-8-3- 5- آزمایش و بازبینی میلمهارها و تاندون ها

کلیه میلمهارهای موجود در محدوده 10 متری فعالیت‌های آتشکاری باید در مدت 4 ساعت پس از هر آتشکاری تحت آزمایش کشش یا پیچش قرار گیرند و در صورت نیاز تا رسیدن به نیروی پیچش لازم، دوباره پیچیده شوند. اگر معلوم شود که یک میلمهار بدون لغزش نقطه گیرداری، کشش موردنظر را تحمل نخواهد نمود، پیمانکار باید به هزینه خود میل مهار دیگری را در چال جدیدی در کنار چال قبلی و با نظر مهندس ناظر نصب نماید.

مهندس ناظر مجاز است آزمایش بلند کردن را برای برخی تاندون‌ها به‌صورت انتخابی درخواست نماید و پیمانکار ملزم به انجام این آزمایش‌ها است.

پس از نصب اولیه، مهندس ناظر مجاز است از پیمانکار بخواهد که ظرفیت هر یک از میل مهارها یا تاندون‌ها را تحت کششی معادل 80 درصد ظرفیت نهایی آن‌ها آزمایش نماید. این آزمایش‌ها باید تحت نظر مهندس ناظر و با روش موردقبول وی انجام گیرد.

درصورتی که نتایج حاصل از آزمایش یک تاندون مطلوب نباشد، پیمانکار باید به هزینه خود تاندون دیگری را در چال جدیدی در کنار تاندون قبلی و با نظر مهندس ناظر نصب نماید.

12-8-3- 6- توری‌های فولادی

توری‌های فولادی مورداستفاده به‌عنوان حفاظ موقت باید با سیم‌های فولادی جوش داده‌شده و مطابق با مشخصات ارائه‌شده در نقشه‌ها تهیه شود.

شبکه سیمیفولادی از طریق اتصال سیم‌های فولادی که به‌صورت طولی و عرضی در فواصل معینی از یکدیگر قرار دادهشدهاند، ساخته می‌شود. مشخصات سیم‌های فولادی برای شبکه فولادی باید با مشخصات مندرج در استاندارد ASTM A82 مطابقت داشته باشد. اتصال سیم‌های فولادی باید از طریق جوش الکتریکی مقاومتی ایجاد گردد.

توری‌های فولادی باید به‌طور محکم به صفحات باربر میل مهارها و پیچ سنگها بسته شوند. اگر نصب توری‌های فولادی بعد از کشش میل مهارها و پیچسنگ‌ها انجام شود، برای این کار باید از صفحات باربر، واشر و مهرههای مضاعف استفاده شود.

 همپوشانی توریهای فولادی نباید از 30 سانتی‌متر کمتر باشد و توری‌ها در این قسمت‌ها باید با سیم به هم بسته شوند.

برای تأمین گیرداری قسمت‌های همپوشانی در گوشههای توری‌های فولادی و همچنین برای نصب اولیه باید از مهاری‌های مخصوص نصب توری‌های فولادی که موردقبول مهندس ناظر است، استفاده شود.

درگیر کننده مهاری‌های مخصوص توری‌ها باید از نوع مکانیکی یا ملات رزین زود سخت شونده مورد تائید باشد.

در شرایط خاص زمینشناسی، نصب توریهای فولادی باید پس از اجرای لایه اول بتن پاشی انجام گیرد.

12-8-4- بتن پاشی

12-8-4- 1- محدوده کار

فعالیت‌هایی که برای اجرای بتن پاشی باید انجام گیرد، شامل تأمین نیروی انسانی، مصالح، تجهیزات موردنیاز، و انجام کلیه کارهای لازم جهت تهیه و اجرای بتن پاشی (اعم از بتن پاشیدنی الیافی یا معمولی) مطابق نقشه‌ها و نظر مهندس ناظر و فصل سیزدهم از این مشخصات فنی عمومی و مشخصات فنی خصوصی در موارد زیر است:

- در سطوح حفاری‌های زیرزمینی به‌عنوان مکمل سامانه نگهداری

- در سطوح حفاری‌ها، هر جا که جلوگیری از هوازدگی تودهسنگ‌ها لازم باشد

- در سطوح کلیه حفاری‌ها به‌منظور تأمین پایداری موقت

12-8-4- 2- نکات کلی

به‌طور کلی الزامات بتن پاشیدنی باید با مفاد فصل سیزدهم از این مشخصات فنی عمومی و الزامات مندرج در نقشه‌های سامانه نگهداری تطبیق نماید. با این حال مهندس ناظر مجاز است، هرگاه ضروری تشخیص دهد، از پیمانکار بخواهد که سطوح حفاری شده را بتنپاشی نماید.

به‌طورکلی بتنپاشی باید در چند لایه اجرا گردد. لایه اول بلافاصله بعد از تکمیل عملیات حفاری و لایه دوم بعد از نصب میل مهارها با در نظر گرفتن کلیه شرایط و در زمانی که از سوی مهندس ناظر تعیین می‌شود.

12-8-4- 3- مصالح

مشخصات فنی مواد و مصالح بتن پاشی (شامل سیمان، آب، سنگدانه ها، مواد افزودنی و الیاف فولادی) در فصل سیزدهم این مشخصات فنی عمومی ارائه‌شده است.

12-8-4- 4- آزمایش‌های کیفیت بتن پاشیدنی

آزمایش‌های تعیین کیفیت بتن پاشیده بر اساس فصل سیزدهم این مشخصات فنی عمومی انجام خواهد شد.

پیمانکار باید برای آماده‌سازی و بررسی کیفیت بتن پاشیدنی مورداستفاده، روش‌های مناسبی را به کار بندد. نتایج آزمایشهای کنترل کیفیت باید ظرف مدت 24 ساعت به مهندس ناظر ارائه شود. مهندس ناظر مجاز است انجام آزمایش‌های خاصی را از پیمانکار بخواهد.

پیمانکار باید روش‌ها، طرح اختلاط، تجهیزات و سامانه اجرای بتن پاشی خود را براس اس بررسی‌های مهندس ناظر اصلاح نماید.

12-8-4- 5- تجهیزات

پیمانکار باید در تمامی جبهه کارهای حفاری، تجهیزات لازم برای اجرای بتن پاشی را مطابق با مندرجات فصل سیزدهم این مشخصات فنی عمومی و مشخصات فنی خصوصی فراهم نماید.

12-8-4- 6- مهارت کارگران

به فصل سیزدهم این مشخصات فنی عمومی رجوع شود.

12-8-4- 7- آماده‌سازی سطح

برای بتن پاشی بر سطح حفاری، بلافاصله بعد از آتشکاری، باید سطح موردنظر با لقگیری و شستشو با آب تمیز، آماده گردد. به هنگام اجرای بتن پاشی، تمامیسطوح باید مرطوب، تمیز و عاری از پسریز (دورریز)1 باشد. در دیگر موارد استفاده بتن پاشیدنی، سطوح باید با جتهای آب یا هوای فشرده شسته شده یا با استفاده از وسایل دیگر، از غبار، گل، نخالهها، روغن، ذرات سست، پس ریز یا سنگ‌های لق و دیگر مواد آلوده کننده پاک‌سازی شود. کلیه سطوح باید در مدت اجرای بتنپاشی مرطوب نگه داشته شود.

هرگاه از سطح سنگی که باید بتن پاشی شود، آب بیرون بیاید و مقدار این آب به حدی باشد که نتوان تنها با بتن پاشی جلوی آن را گرفت، باید با درزگیری از خروج آب جلوگیری شود، یا این‌که با استفاده از لوله، ناودانی، یا وسایل موردقبول دیگر، مسیر آب عوض شود، طوری که بتن پاشیده تحت تأثیر فشار هیدرواستاتیک یا خوردگی ناشی از تراوش آب قرار نگیرد.

قبل از آن‌که یک لایه بتن پاشی با لایه بعدی پوشیده شود، باید گیرش اولیهاش را حاصل کرده باشد و کلیه مواد آلاینده، ذرات سست، غبار، پس ریز و مواد مضر دیگر باید با جارو کردن، شستن یا به طرق دیگر که موردقبول مهندس ناظر باشد پاک‌سازی شود.

سطح بتن پاشیده باید تا رسیدن به مشخصات تعیین‌شده یا اجرای لایه بعدی مرطوب نگه داشته شود.

در مدت آماده‌سازی سطح، مهندس ناظر مجاز است در هر زمانی از پیمانکار بخواهد سطوح انتخابی را قبل از آماده شدن سطح بتن پاشی نماید.

12-8-4- 8- اختلاط و اجرا

به فصل سیزدهم این مشخصات فنی عمومی رجوع شود.

1- Rebound

12-8-4- 9- ترمیم

قبل از اجرای هر لایه بتن پاشی، لایه قبلی باید ازنظر خلل و فرج بررسی شود.

پیمانکار باید تمامیفضاهای خالی، ماسهای، ترک خورده یا خرد شده و هر قسمت دیگری از بتن پاشیده را که ازنظر مهندس ناظر معیوب تشخیص داده شود، ترمیم نماید. عمل ترمیم با برداشتن بتن پاشیده تا رسیدن به یک سطح صاف و محکم از بتن پاشیده یا سنگ انجام می‌گیرد.

12-9- رفتارسنجی تونل‌ها و شافت ها

12-9-1- محدوده کاربرد

 فعالیتهایی که برای رفتارسنجی تونل‌ها و شافت‌ها باید انجام گیرد، شامل تأمین نیروی انسانی، مصالح، تجهیزات و انجام تمامی کارهای لازم برای آماده‌سازی، تهیه، نصب و رفتارسنجی کلیه ابزار موردنیاز مطابق با نقشه‌ها و مطابق دستورالعمل مهندس ناظر و مشخصات فنی خصوصی است.

12-9-2- نکات کلی

مجموعه ابزاری که در رفتارسنجی کارهای زیرزمینی باید مورداستفاده قرار گیرد، به‌طور کلی به شرح زیر است:

- ایستگاه‌های همگرایی سنجی

- گمانههای انبساط سنجی (کشیدگی سنجی)

- تنشسنج ها

- فشار سنج ها

- پیزومترها

- شبکه نقاط نقشه برداری

با توجه به شرایط ژئوتکنیکی و ویژگی‌های هندسی فضاهای زیرزمینی و به‌منظور تأمین نیازهای طرح، مهندس ناظر می‌تواند اصلاحاتی را در ابزار موردنیاز رفتارسنجی بهعمل آورد و پیمانکار نیز ملزم به تأمین و نصب آن‌ها است.

پیمانکار باید، سه ماه قبل از نصب هر یک از ابزار رفتارسنجی، دستورالعمل نگهداری و طرز استفاده از ابزار را جهت بررسی به مهندس ناظر ارائه کند.

پیمانکار باید ابزار دقیق را در دوره اجرا و تا یک سال بعد از آن در وضعیت کارایی مطلوبی نگهداری نماید.

درصورتی‌که نتابج به دست آمده از قرائت رفتارسنجی ضرورت تقویت تحکیم‌های انجام‌شده را ایجاب کند، پیمانکار باید تمهیدات لازم را پیش‌بینی و پس از تائید مهندس ناظر نسبت به اجرای آن اقدام نماید.

نتایج به دست آمده از رفتارسنجی، پارامترهای اساسی را برای ارزیابی پایداری حفاری‌ها به دست میدهد، از این رو انجام رفتار نگاری باید در اولویت قرار گیرد.

کلیه ابزار دقیق باید طوری نصب گردند که در طول مدت موردنیاز کارایی لازم را داشته باشند.