توضیحات
10-4-3- کنترل مشخصات خم کردن
این کنترل با استفاده از یک سری آزمایش خم و باز کردن خم در دمای محیط 20 درجه سانتی‌گراد انجام می‌شود. میلگردها باید به‌طور متوالی:
الف- روی فلکهای که قطرآن با توجه به جدول (10-2) تعیین می‌شود، به زاویه 45 درجه خم شوند.
ب- سپس به مدت نیم ساعت در آب جوش قرار گیرند.
ج- به‌اندازه 30 و 22 درجه خمشان باز شود.
نتیجه کنترل وقتی رضایت بخش و قابل‌قبول است که متعاقب این عملیات میلگرد گسیخته نشده و در آن‌ها هیج نوع ترک خوردگی، بریدگی و سایر معایب مشاهده نشود.
تعداد نمونهها در این آزمایش برای هر 50 تن میلگرد مصرفی از هر قطر اسمی 3 نمونه می‌باشد. اگر نتایج آزمایش روی هر 3 نمونه بیانگر عدم کیفیت تعریف‌شده باشد، یک سری شامل 3 نمونه دیگر مورد آزمایش قرار گرفته و در صورت مساعد بودن نتایج آزمایش‌ها، محموله پذیرفته خواهد شد و در غیر این صورت محموله باید به سرعت از کارگاه خارج شود.
10-5- حمل و انبار کردن
میلگردها به‌صورت کلاف ، شاخه ، شبکه‌های جوش شده یا بافته شده در کارخانه تحویل می‌شود. میلگردهای مورداستفاده در بتن باید بدون خم شدگی تحویل کارگاه شود. میلگردهای به قطر 6 میلی متر و کمتر را می‌توان به‌صورت کلاف در کارگاه استفاده کرد و مصرف میلگردهای با قطر بیشتر به‌صورت کلاف در صورتی مجاز است که مهندس ناظر کتباً تائید کند که وسیله مناسبی برای باز کردن کلاف میلگردها در کارگاه موجود است. در این صورت قطر کلاف باید حتما بیشتر از 200 برابر قطر میلگرد باشد.
باز کردن خم میلگردهایی که به‌صورت اتفاقی خم شده‌اند، مجاز نیست. این میلگردها قابل‌قبول نیستند و تنها اگر طول صاف آن‌ها کافی باشد می‌توان پس از حذف قسمت‌های خم شده از قسمت صاف آن استفاده کرد.
بارگیری، حمل و تخلیه میلگردهای شکل داده‌شده، جوش شده یا بافته شده باید به نحوی صورت گیرد که تغییر شکل‌های دائم در آن‌ها ایجاد نشود. همچنین باید از گسیختگی جوش شبکه‌های جوش شده جلوگیری شود. در این عملیات میلگردها باید از زنگ زدگی و سایر آسیب‌های فیزیکی و شیمیایی محافظت شده و از تماس آن‌ها با خاک یا مصالح مرطوب، باران، برف و هوای مرطوب جلوگیری شود.
میلگردها را باید برحسب نوع و قطر آن‌ها از هم تفکیک کرده و در محل جداگانه درکارگاه انبار نمود. اگر در محل کارگاه جهت استفاده در ابنیه مختلف دو نوع میلگرد صاف هم قطر یا آجدار هم قطر موجود باشد، باید آن‌ها را در محل‌های متفاوت انبار کرد و بارنگ زدن دو سر میلگردها آن‌ها را کاملاً متمایز نمود. این مطلب به دلیل ممنوع بودن استفاده ازمیلگردهای صاف هم قطر یا آجدار هم قطر ازانواع مختلف (A-III و A-II) در یک سازه، الزامی است. در صورت تردید نسبت به نوع میلگرد، مهندس ناظر دستور آزمایش‌های لازم را صادر خواهد کرد.
محل انبار میلگردها باید تمیز بوده و تماس میلگردها در انبار با خاک و مصالح مرطوب، چربی‌ها و سایر موادی که سطوح میلگردها را آلوده می‌کنند، باید غیرممکن باشد.
میلگردهای سخت حتما باید در محل سرپوشیده انبار شوند.
10-6- آماده کردن میلگردها
آماده کردن میلگردها شامل عملیات بریدن و خم کردن آن‌ها است که باید مطابق نقشه‌ها و مشخصات فنی خصوصی در کارگاه و یا در کارخانه تولیدکننده انجام شود. روش‌هایی که پیمانکار برای بریدن و خم کردن میلگردها در نظر دارد باید مطابق این مشخصات بوده و به تائید مهندس ناظر برسد.
10-6-1- بریدن
تجهیزات بریدن میلگردها که قادر باشد ضوابط این مشخصات فنی را تأمین کنند، باید به تائید مهندس ناظر برسد. این تجهیزات مکانیکی خواهد بود. میلگردها به طریق سرد بریده خواهند شد.
10-6-2- خم کردن
انتخاب تجهیزات خم کردن، قطر فلکة خم کن، شعاع انحنای میلگرد و خم کردن باید بر اساس ضوابط این مشخصات فنی و تائید مهندس ناظر باشد.
خم کردن فولاد با استفاده از حرارت و همچنین خمکردن میلگردهای داخل بتن مانند میلگردهای انتظار یا باز کردن خم میلگردهای خم شده مجاز نیست. در مواردی که در نقشه‌های اجرایی شکل دادن مجدد به میلگردها پیش‌بینی شده باشد، این کار با توجه به خواص فولاد مصرفی انجام خواهد شد. در خم کردن میلگردها رعایت نکات زیر الزامی است:
الف- حداقل قطر فلکه خم کن متناسب با نوع فولاد و بر اساس مندرجات جدول (10-3) تعیین خواهد شد.
1- برای خم کردن میلگرد با قطر 36 میلی متر و بیشتر با زاویه بیشتر از 90 درجه باید از روش‌های خاص مورد تائید مهندس ناظر استفاده شود.
ب- سرعت خم کردن متناسب با نوع فولاد و دمای محیط انتخاب شده و به تائید مهندس ناظر خواهد رسید. سرعت خم کردن میلگردهای سرد اصلاح شده به‌طور تجربی در کارگاه انتخاب شده و به تائید مهندس ناظر خواهد رسید. سرعت مجاز خم کردن باکاهش دمای محیط کاسته خواهد شد.
ج- خم کردن میلگردها در دمای کمتر از 5 درجه سانتی‌گراد مجاز نیست.
د- باز و بسته کردن خم‌ها به‌منظور شکل دادن مجدد مجاز نیست.
قطر داخلی خم‌ها در شبکه‌های سیمی جوش شده صاف یا آجدار هنگامی‌که به‌عنوان میلگرد عرضی به کار گرفته شود، باید بیشتر از d4 برای سیم‌های آجدار به قطر 7 میلی متر و بیشتر از d2 برای سایر سیم‌ها باشد. خمهای با قطر داخلی کمتر از d8 نباید از نزدیک‌ترین گره جوش شده فاصله ای کمتر از d4 داشته باشد.
10-7- وصله میلگردها، جوش دادن میلگردها
10-7-1- وصله میلگردها
تعداد وصله میلگردها باید حداقل ممکن بوده و طول و محل آن‌ها، درصورتی‌که اجتناب از وصله غیرممکن باشد، باید مطابق نقشه‌ها و یا با تائید مهندس ناظر باشد. محل وصله در نقاطی در نظر گرفته خواهد شد که تنش وارده برعضو یا قطعه بتنی حداکثر نباشد. نباید وصله‌ها در یک محل متمرکز شوند. وصله کردن میلگردها طبق آیین نامه بتن ایران و زیرنظر مهندس ناظر اجرا خواهد شد. برای اجرای وصله‌ها نکات زیر الزاما باید رعایت شود:
الف- طول وصله برای میلگردهای صاف حداقل دو برابر طول وصله برای میلگردهای آجدار خواهد بود.
ب- در قطعات تحت خمش و خمش توأم با فشار بیش از نصف میلگردها دریک مقطع نباید وصله شود.
ج- هنگامی‌که کشش (یا کشش ناشی از خمش) وجود داشته باشد، نباید بیشتر از ثلث میلگردها در یک مقطع به‌وسیله پوشش وصله شود.
د- وصله میلگردهای بالای ی قطعه خمشی بر روی تکیهگاه‌ها یا نزدیک آن‌ها و همچنین وصله میلگرد پایینی قطعه خمشی در وسط دهانه یا نزدیک آن مجاز نیست.
ه - به‌عنوآن‌یک قانون کلی هر وصله باید حداقل 40 برابر قطر میلگرد با وصله مجاور فاصله داشته باشد و با آن در یک مقطع قرار نگیرد.
و- اتصالات مکانیکی با رعایت مشخصات ارائه‌شده توسط تولیدکننده آن‌ها و پس از انجام آزمایش‌های لازم و تائید مهندس ناظر مورداستفاده قرار خواهد گرفت.
10-7-2- جوش دادن میلگردها
تمام میلگردهای نرم را می‌توان جوش داد. جوشکاری با روش‌های جوش الکتریکی تماسی (جوش نوک به نوک) و جوش ذوبی با الکترود (جوش با قوس الکتریکی) مجاز می‌باشد. روش جوشکاری باید به تائید مهندس ناظر برسد و در عملیات جوشکاری تمام ضوابط مندرج در آیین نامه بتن ایران باید رعایت شود.
جوش پذیری میلگردهای نیمه سخت و سخت و روش جوش دادن آن‌ها توسط کارخانه تولیدکننده آن‌ها تعیین و توسط مهندس ناظر تائید می‌شود. قبل از جوشکاری، میلگردها باید گرم شوند. جوشکاری با شعله مجاز نیست.
به‌هرحال عملیات جوشکاری باید توسط کارگران با تجربه و کارآمد انجام شود. مهارت این کارگران، نوع جوش، مشخصات دستگاه‌ها و تجهیزات جوشکاری باید به تائید مهندس ناظر برسد.
