8- 15-12- درزهای اجرایی و آماده‌سازی پی

اگر در زمان پخش بتن غلتکی، بتن نوبت قبل هنوز به گیرش اولیه نرسیده باشد، پیمانکار باید با نظر مهندس ناظر پس از تمیز کاری سطوح و بدون انجام تمهیدات اضافی دیگر عملیات بتنریزی را با سرعت ادامه دهد. ولی زمانی که بتنریزی در نوبتهای متوالی با فواصل زمانی بیش از زمانهای جدول (8 -28) انجام شود، اجرای لایه ملات پر سیمان بین دو نوبت بتنریزی لازم می‌گردد:

 کارهای

جدول 8- 28- فاصله زمانی نوبت‌های بتن‌ریزی

زمان بین دو نوبت بتنریزی متوالی دمای متوسط محیط (سانتی‌گراد)

10 ساعت

8 ساعت

6 ساعت

5 ساعت

4 ساعت کمتر از 15 بین 15 تا 20 بین 20 تا 25 بین 25 تا 30 بیش از 30

پیمانکار در هر حال باید سطوح نوبت‌های بتن‌ریزی را تا اجرای نوبت بعدی مرطوب نگه دارد، تا چسبندگی مطلوبی میان نوبت‌های بتنریزی ایجاد شود. در صورت سخت شدن بتن، برای آن‌که بتن نوبت بعدی به‌نوبت قبلی متصل گردد، اجرای لایه نازک ملات ماسه - سیمان یا بتن نرمه با عیار 350 کیلوگرم سیمان در هر مترمکعب ملات و به ضخامت 2 الی 3 سانتی‌متر روی سطح بتن سخت شده الزامی است. در موقع پخش بتن غلتکی بر روی ملات بستر نباید بیش از 30 دقیقه از پخش ملات مذکور گذشته باشد.

کلیه درزهای افقی بین نوبتهای بتنریزی که حداقل 2 روز از عمر آن میگذرد، باید قبل از بتنریزی نوبت بعدی به‌وسیله جت - آب از مواد مضره، گل و لای و آلودگی‌های دیگر شسته شود. پیمانکار باید از شستن زیاد سطوح که باعث بیرون زدن سنگدانه می‌گردد، اجتناب نماید. بعد از آماده‌سازی درز، بتن باید در حالت مرطوب نگهداری شود، تا ملات روی بستر پخش شود.

ماسهپاشی سطوح نوبت بتنریزی برای آماده‌سازی درز افقی ممنوع است. پیمانکار باید از هوای فشرده برای بعضی تمیزکاری‌ها و برداشتن مواد سست و اضافی از سطح کار استفاده نماید.

قبل از هرگونه بتن‌ریزی پیمانکار باید سطوح پی را تا حد موردقبول مهندس ناظر تمیز و آماده نماید. مهندس ناظر موافقت خود را به‌صورت کتبی اعلام می‌نماید.

قبل از شروع اولین بتن‌ریزی پیمانکار باید بستر بتنریزی را با پخش ملات آماده نماید.

پیمانکار برای آماده‌سازی پی باید با نظر مهندس ناظر از کلیه روش‌های بهسازی پی‌ها شامل تزریق تحکیمی، پرده تزریق و جایگزینی قسمت‌های ضعیف یا عدم پیوستگی‌ها با بتن معمولی (بتن دندانه ای) استفاده نماید تا سطحی صاف برای اجرای اولین نوبت بتنریزی فراهم شود.

8- 15-13- عمل‌آوری و محافظت

به جز آن چه در این بخش از مشخصات فنی عمومی بدان اشاره می‌شود، روش‌های عمل‌آوری و محافظت از بتن غلتکی مطابق بند 8-11-2-7 می‌باشد.

سطوح کلیه نوبتهای بتن که قرار است بتنریزی نوبت بعدی روی آن انجام شود، باید همواره مرطوب نگه داشته شود. سطوح تمام شده کار باید به‌طور مداوم تا 30 روز پس از بتنریزی مرطوب باقی بماند. مصرف مواد شیمیایی عملآوری ممنوع می‌باشد.

در زمانبارندگی، اگر پیمانکار از کامیون برای بتنریزی استفاده مینماید، باید بلافاصله بتنریزی متوقف شود. ولی در صورت استفاده از نوار نقاله ( بدون هیچ گونه وسیله حمل و نقل چرخ لاستیکی) بتنریزی می‌تواند در شرایط بارندگی خفیف با تائید مهندس ناظر ادامه یابد.

در مناطق یا فصول بارانی سطح هر نوبت بتنریزی باید شیب ملایمی در حدود یک درصد داشته باشد تا آب باران به‌طور ثقلی از سطح کار زهکشی شود.

پیمانکار باید به هر وسیله ممکن دمای بتن را درحین عملآوری کنترل نماید و در صورت افزایش دمای بتن، انجام یک یا چند مورد از تمهیدات زیر با نظر مهندس ناظر لازم می‌گردد (همچنین به بند 8-12-1-8- رجوع شود):

- اجرای کار در شب یا ساعات خنک شبانهروز

- استفاده از آب و مصالح خنک

- استفاده از سایبان

- آب پاشی مداوم سطح کار با پودر آب

حداکثر دمای بتن در زمان بتنریزی 23 درجه سانتی‌گراد و حداکثر اختلاف دمای سطح و درون بتن باید کمتر از 35 درجه سانتی‌گراد باشد.

پیمانکار باید به ازای هر 100 متر مکعب بتن تولیدی یک بار دمای بتن را در محل دستگاه بتن ساز و یک بار در محل بتنریزی اندازه‌گیری و به همراه دمای هوای محیط ثبت و در صورت نیاز به مهندس ناظر ارائه نماید.

پیمانکار باید در فصولی از سال که احتمال یخزدگی بتن وجود دارد، تمهیدات لازم برای جلوگیری از وارد آمدن صدمه به بتن غلتکی را به عمل آورد. درصورتی‌که دمای متوسط روزانه زیر صفر باشد، مهندس ناظر مجاز خواهد بود از ادامه بتنریزی جلوگیری نماید. در این صورت پیمانکار باید سطوح آخرین نوبت بتنریزی را با لایه‌ای از پتو یا پارچه ضخیم بپوشاند.

8- 15-14- کنترل کیفی ساخت

پیمانکار باید قبل از اجرای بدنه اصلی سد و پس از اجرای مقطع آزمایشی، برنامهای بر اساس نتایج قبلی جهت کنترل کیفی عملیات اجرایی تهیه و به مهندس ناظر ارائه دهد. همچنین باید فردی با حداقل تحصیلات مهندسی عمران و تجربه کافی کارگاهی جهت هدایت آزمایش‌ها و تهیه گزارشهای کنترل کیفی به کار گمارده و به مهندس ناظر معرفی نماید.

گزارش فوق باید شامل تولید سنگدانه و دانه‌بندی، تشریح دستگاه بتن ساز و مواد متشکله بتن، چگونگی حمل بتن، بتنریزی، تراکم، پاک‌سازی درزهای ساختمانی، عملآوری، کنترل دما و کلیه آزمایش‌های کارگاهی و آزمایشگاهی لازم باشد.

دانه‌بندی سنگ‌دانه‌های بتن باید پس از هر 2000 متر مکعب بتنریزی مورد آزمایش مجدد قرار گرفته و با محدوده مشخص‌شده در مشخصات فنی خصوصی مطابقت داده شود. درصورت عدم تطبیق، نمونه دوم تهیه خواهد شد و درصورتی‌که نمونه دوم نیز در محدوده الزامات این مشخصات واقع نشود، پیمانکار باید اقدام به اصلاح دانه‌بندی نماید. نمونهبرداری باید بر اساس ASTM D75 انجام شود.

پیمانکار باید هفته‌ای یک بار حدود اتربرگ ریزدانه عبوری از الک 40 را به دست آورد و با الزامات این مشخصات، به‌طور مکرر درصد مجاز عبوری از الک 200 را کنترل نماید.

آزمایش تعیین رطوبت مصالح باید به‌صورت روزانه انجام و از نتایج آن در طرح اختلاط استفاده شود.

درصورتی‌که دمای محیط بالای 30 درجه سانتی‌گراد باشد، پیمانکار باید دمای بتن در محل ساخت و بتن‌ریزی را هر 2 ساعت یک بار اندازه‌گیری و به همراه دمای محیط ثبت نماید.

 کارهای

چگالی هر نوبت بتنریزی بعد از تراکم باید با دستگاه چگالی سنج اتمی با میله مضاعف مطابق استاندارد ASTM C1040 روش B در حداقل شش نقطه اتفاقی کنترل شود. قرائت‌ها باید در پایین، وسط و 75 میلی متر زیر سطح نوبت بتنریزی شده صورت گیرد. دستگاه باید قبلاً در آزمایش‌های آزمایشگاهی و بستر آزمایشی واسنجی و تنظیم گردد. درصد رطوبت بتن نیز باید با این دستگاه اندازه‌گیری شود.

میانگین تراکم به دست آمده در هر لایه باید بیش از 98 درصد چگالی حداکثر به دست آمده از آزمایش تراکم اصلاح شده ASTM D1557 یا آزمایش تعیین چگالی بتن غلتکی با استفاده از میزلرزان1 طبق ASTM C1170 (هرکدام بیش‌تر بود) باشد و هیچکدام از نتایج نباید کمتر از 95 درصد چگالی حداکثر باشد.

درصورتی‌که میانگین چگالی نوبت بتنریزی معیارهای پذیرش طرح را برآورده نسازد، پیمانکار باید با عبورهای اضافی غلتک الزامات مشخصات فنی را برآورده نماید. ولی درصورتی‌که رطوبت مخلوط یا دیگر خواص آن‌طوری باشد که با هر میزان عبور اضافی غلتک نیز تراکم کافی حاصل نشود، پیمانکار باید با نظر مهندس ناظر فورا اقدام به برداشتن لایه مزبور نماید. پیمانکار مسئول هرگونه عقب افتادگی از برنامه زمان‌بندی طرح، ضرر و زیان ناشی از برآورده نشدن مشخصات فنی و دوبارهکاری‌های احتمالی است.

پیمانکار برای تنظیم مدارک و اسناد کنترل کیفی بتن سخت شده باید قبل از اقدام به آبگیری مخزن سد، از بدنه سد اصلی مغزهگیری به قطر حداقل 150 میلیمتر نماید. نتایج حاصل از آزمون فشاری و دیگر مشخصه‌های به دست آمده از نمونه‌های مغزهگیری شده باید با مقاومت فشاری مشخصه طرح مقایسه گردد.

پیمانکار باید به دستور مهندس ناظر آمادگی تهیه 6 نمونه استوانه ای از هر 2000 متر مکعب بتن غلتکی را داشته باشد. این نمونه‌ها طبق ASTM C1176 تهیه می‌شود.

نمونه‌های استوانه ای پس از 7، 28 و 90 روز باید تحت آزمایش مقاومت فشاری (طبق ASTM C39) قرار گیرد. میانگین مقاومت هر 2 نمونه به‌عنوان مقاومت فشاری در سن مقرر تلقی می‌شود.

1- Vebe