توضیحات
8- 3- 1-6- حرارت و سن سیمان
حداکثر حرارت مجاز سیمان به هنگام تولید بتن 65 درجه سانتی‌گراد خواهد بود، مگر آن‌که در شرایط خاصی از طرف مهندس ناظر مجوز صادر شود. هیچ سیمانی که مدت عمر آن از زمان تولید کم‌تر از 10 روز باشد، مصرف نخواهد شد.
سیمان باید به فواصل زمانی معینی تحویل کارگاه شود به‌گونه‌ای که همواره مقدار سیمان ذخیره شده بتواند جبران تاخیرهای احتمالی در تحویل سیمان را بکند. مجموع ظرفیت انبارها باید آن قدر باشد که تکافوی میانگین مقدار سیمان ضروری برای 10 روز کارهای بتنی را بکند.
8- 3- 1-7- کنترل کیفیت
کنترل کیفیت سیمان، علاوه بر عملیات کنترل کیفیت که در کارخانه تولید سیمان انجام می‌شود، و پیمانکار باید از صحت آن اطمینان حاصل کرده و در این مورد تائید مهندس ناظر را اخذ کند، شامل آزمایش‌های پذیرش و بازرسی‌های عینی روزانه است.
آزمایش‌های پذیرش و معیارهای انطباق به ترتیب دربندهای 8 -3 -1 -1 و 8 -3 -1 -3 ذکر شده است. بازرسی‌های عینی باید روزانه توسط مسئول کنترل کیفیت پیمانکار که از قبل کتباً معرفی شده است، انجام وگزارش آن‌ها ارائه شود. این بازرسی‌ها شامل وضعیت سیمان درسیلوها، درحین حمل، درحین توزین، وضعیت سیلوها ، وضعیت وسایل حمل و هر چه که به سیمان مربوط می‌شود، خواهد بود.
در صورت ضرورت، اقدامات اصلاحی باید با سرعت انجام شود. این ضرورت به هنگام تغییر کیفیت سیمان، تغییر در نحوه حمل و انبار سیمان و همچنین عدم انطباق آن با معیارهای انطباق خواهد بود.
8- 3- 1-8- ثبت و بایگانی
تمام اطلاعات در باره سیمان ، بازرسی‌های عینی روزانه، نتایج آزمایش‌ها و غیره باید بهطور خلاصه در فرم‌ها و نمودارهای کنترل کیفی ثبت و بایگانی شده و دسترسی به آن‌ها برای بازرسی‌ها به سهولت میسر باشد.
8- 3- 1-9- سیمان پوزولانی
تمام مشخصات مربوط به سیمان‌های پوزولانی (سیمان آمیخته) منطبق بر استاندارد ملی ایران به شماره 3432 منتشره از سوی موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران (یا دت 103) خواهد بود. سیمان‌های روباره ای باید منطبق بر دت 102 باشد.
8- 3-2- سنگدانه ها
سنگ‌دانه‌های مصرفی در بتن ممکن است از مصالح طبیعی حاصل از منابع قرضه رودخانه‌ای یا یخچالی و یا مصالح حاصل از شکستن سنگ‌دانه‌های درشت دانه یا سنگ کوهی تأمین شود.
طبقه بندی سنگدانهها بر اساس اندازه دانهها به شرح زیر خواهد بود:
- ماسه: از 0 تا 76/4 میلی متر
- شن A: از 76/4 تا 5 /9 میلی متر
- شن B: از 5/9 تا 19 میلی متر
- شن C: از 19 تا 38 میلی متر
- شن D: از 38 تا 63 میلی متر
- شن E: از 63 تا 150 میلی متر
در دفترچه مشخصات فنی خصوصی و یا بنابر تشخیص مهندس ناظر، در موارد خاص، ممکن است یکی از طبقات یاد شده در بالا، خود تقسیم به دو طبقه با فاصله کم‌تر شود و یا دو طبقه پیاپی از طبقات مزبور به یک طبقه تبدیل شود. اما همواره ماسه و شن جداگان ه طبقه بندی می‌شوند.
سنگدانه باکیفیت مناسب حاوی دانههایی مقاوم، بادوام، تمیز و دارای شکل و بافت سطحی و دانه‌بندی مطلوب خواهد بود. کیفیت این دانهها نباید با خیس و خشک شدن تغییر کند. همچنین دانهها نباید حاوی موادی باشند که بر آبگیری1 سیمان تأثیر بگذارد و یا با محصولات آبگیری سیمان وارد واکنش شیمیایی گردد و موجب انبساط درونی در بتن شود.
8- 3- 2-1- منابع تأمین سنگدانه ها
اگرچه در مراحل اول و دوم طرح، منابعی مورد مطالعه قرار گرفته و پیشنهاد می‌شود، اما پیمانکار می‌تواند منبع تأمین مصالح سنگی را با تائید مهندس ناظر تغییر دهد. برای کسب این تأییدیه پیمانکار باید مدارک کافی ارائه و نظر مهندس ناظر را در مورد کیفیت رضایت بخش سنگدانهها تأمین کند. این مدارک که برای سنگ‌دانه‌های طبیعی و شکسته اندکی متفاوت است، شامل موارد زیر خواهد بود:
- تعیین مشخصات پترولـوژی سنگدانهها بـر اسـاس اسـتانداردهای شـماره دت2 205 ایـران یـاASTM C295 بـرایسنگدانه‌های طبیعی و شکسته
- تأییدیه مهندس ناظر در مورد روش پیمانکار برای آتشکاری ، حمل، شکستن، دانه بندی و شسـتن سـنگ‌های کـوهی وسنگدانه‌های حاصل از آن‌ها که شامل نمودار خط تولید سنگدانهها و کمیت و کیفیت محصول هر یک از سنگ‌شکن‌ها، سرند ها، ماسه شوها و ... و همچنین کمیت و کیفیت محصولات نهایی این خط تولید خواهد بود.
- تأییدیه مهندس ناظر در مورد روش پیمانکار برای برداشت، حمل، (احتمالا) شکستن، دانه بندی و شسـتن سـنگدانه هـایرودخانه‌ای و سنگ‌دانه‌های حاصل از آن‌ها که شامل نمودار خط تولید سنگدانهها و کمیت و کیفیـت محصـول هـر یـک ازسنگ‌شکن‌ها، سرند ها، ماسه شوها و ... و همچنین کمیت و کیفیت محصولات نهایی این خط تولید خواهد بود.
- مقاومت سنگدانهها بر اساس استاندارد شماره 617 ایران یا B.S.812 برای سنگ‌دانه‌های طبیعی و شکسته
1- Hydration
2- دت (دفتر تحقیقات)
- وزن مخصوص و جذب آب سنگ‌دانه‌های طبیعی و شکسته بر اساس دت210 و دت211 یـاASTM C127 و ASTM C128
- سلامت (درصد متلاشی شدن در سولفات ها) سنگ‌دانه‌های طبیعی و شکسته بر اساس دت 212 یا ASTM C88
- مقاومت سنگ‌دانه‌های طبیعی و شکسته در تناوب‌های یخ بندان بر اساس دت 213 یـاASTM C682 ،ASTM C666 و AASHTO T103
- وجود رس و ذرات ریز تر از الک شماره 200 بر اساس دت 218 یا ASTM C117درسنگدانه‌های طبیعی و شکسته
- واکنش پـذیری سنگ‌دانه‌های طبیعـی و شکسـته بـر اسـاس دت 205، دت 226 یـاASTM C586 ،ASTM C227 ،
ASTM C1260 و ASTM C1293
- مقاومت فشاری مغزه‌های ماخوذ از معادن سنگ بر اساس استاندارد شماره 617 ایران یا ASTM D2938
- وجود ناخالصی‌های آلی بر اساس دت 216 یا ASTM C40 و ASTM C87
- درصد سنگ‌دانه‌های پولکی و سوزنی موجود در سنگ‌دانه‌های طبیعی بر اسـاس دت 220 یـاCRD-C-119 و CRD-C-
120
- کلوخه‌های رسی و دانه‌های شکننده در سنگ‌دانه‌های طبیعی بر اساس دت 221 یا ASTM C142
- دانه بندی بر اساس دت 206 یا ASTM C136
- درصد دانه‌های سبک در سنگ‌دانه‌های طبیعی بر اساس دت 219 یا ASTM C123
- چگالی خشک کوبیده بر اساس ASTM C29
- مقاومت سنگ‌دانه‌های طبیعی و شکسته در مقابل سایش بر اساس دت 215 یا ASTM C131 ،ASTM C535
- تأمین معیارهای اقتصادی نمونه برداری از سنگدانهها بر اساس دت 204 یا ASTM D75 انجام خواهد شد.
8- 3- 2-2- مرکز تولید سنگدانه
پیمانکار باید قبل از سفارش یا خرید دستگاه‌هایی که در مرکز تولید سنگدانه به کار خواهد گرفت، موارد زیر را برای بررسی و تائید مهندس ناظر ارائه کند:
- نمودار خط تولید، شامل موقعیت دستگاه‌ها (سرند ها، سنگ‌شکن‌ها، نقاله‌ها، ماسه شوها و غیـره ) و محل‌های تولیـد. ارائـهمشخصات دستگاه‌های مختلف درخط تولید (مانند نوع، اندازه، ظرفیت، قدرت و غیره) نیز، به همراه این نمودار الزامی است.
- روش حمل مصالح به مرکز تولید سنگدانه و محصولات آن تا محل انباشت ها
- مقدار تولید هر یک از طبقات مختلف سنگدانهها که در ابتدای بند 8-3-2 ذکر شد.
- نحوه کنترل و دفع غبار
- نحوه کنترل و دفع پسآب مرکز تولید سنگدانه
به‌هرحال تأییدیه مهندس ناظر رافع مسؤولیت پیمانکار برای تولید سنگدانه با کیفیات مندرج در این دفترچه مشخصات نخواهد بود.
8- 3- 2-3- حمل و انبار کردن سنگدانهها
روش حمل و انبار کردن سنگدانهها باید به ترتیبی اتخاذ شود که موارد زیر تأمین گردد:
- جدا نشدن دانهها و حفظ یکنواختی دانه بندی
- عدم آلودگی دانهها به مواد مضر
- حمل نشدن ذرات ریز خشک به‌وسیله باد
- مخلوط نشدن طبقات مختلف سنگدانه با انباشت یا انبار کردن در سیلوهای متفاوت
- گرم نشدن بیش از حد دانه ها
- یخ نزدن سنگدانه ها
در انبار کردن سنگدانهها تمهیدات زیر باید در نظر گرفته شوند:
- 3 محل مختلف انباشت باید برای ماسه مرطوب، ماسه درحال زهکشی و ماسه با رطوبت پایدار در نظر گرفته شود. ماسـهدرحالت با رطوبت پایدار، آماده مصرف دربتن است. مرحله زهکشی حداقل 24 ساعت خواهد بود.
- دیوارهای جداکننده انباشت سنگ‌دانه‌های طبقات متفاوت از یکدیگر.
- در صورت انبار کردن سنگدانهها در سیلو، این سیلوها باید مدور یا چهارگوش باشند. شـیب قسـمت پـایینی آن‌ها در هـرطرف، نسبت به مرکز خروجی، باید بیش‌تر از 50 درجه نسبت به افق باشد. دانهها بایـد به‌صورت قـائم و روی قسـمتخروجی سیلوها ریخته شوند.
- نصب نردبان سنگدانه برای سنگ‌دانه‌های بزرگ تر از 38 میلی متر که از تسمه نقاله ریختـه می‌شود، بـرای جلـوگیری ازشکستن دانه ها.
- نصب سایبان برای تمام محل‌های انباشت و سیلوها که مصالح برای بیش‌تر از 3 ساعت در آن‌ها انبار می‌شود، به‌ویژه درهوای گرم، ضروری است.
اگر چه روش‌های حمل و انبار کردن سنگدانهها به تائید مهندس ناظر خواهد رسید، اما این تأییدیه از مسؤولیت پیمانکار برای حفظ کیفیت مناسب سنگدانهها بر اساس این مشخصات نمی‌کاهد.
