فصل چهارم – عملیات آماده‌سازی و تجهیز کارگاه

4-1- کلیات

تجهیز کارگاه شامل: تهیه، انتقال و برپا کردن کلیه تجهیزات و ماشین‌آلات موردنیاز جهت اجرای صحیح عملیات موضوع پیمان، مطابق مشخصات فنی و اسناد پیمان و در چارچوب برنامه زمانی منضم به اسناد پیمان می‌باشد، و از مسؤولیت‌های پیمانکار است.

تجهیز کارگاه بدون آنکه محدود به موارد زیر شود، شامل این موارد است:

الف- زیربنایی شامل: آماده‌سازی کارگاه، احداث راه‌های سرویس، تأمین، تصفیه و توزیع آب‌های صنعتی و آشامیدنی، جمع‌آوری و دفع پساب‌ها بعد از تصفیه، تأمین و توزیع برق، احداث شهرک‌های مسکونی برای کارکنان دوره ساخت، احداث و تجهیز دفاتر پیمانکار، کارفرما و مشاور، احداث و تجهیز اماکن فنی کارگاه (مثل انبارها، تعمیرگاه‌ها، نجارخانه، آهنگری، کارگاه میلگرد و مانند آن‌ها)

‌ب- آماده‌سازی منابع قرضه شامل: مشخص نمودن محدوده برداشت، تأمین آب، برق و سایر تسهیلات موردنیاز، رویه برداری، نصب تجهیزات تغلیظ یا آماده‌سازی مقدماتی مصالح ساختمانی (مانند درشت‌گیر1، سنگ‌شکن اولیه، و مانند آن برای منابع مصالح بتن یا عمل‌آوری خاک رس و سایر مصالح موردنیاز)

‌ج- تجهیزات خاص مانند: کارخانه تولید شن و ماسه بتن یا مصالح سنگی موردنیاز سد خاکی، مرکز تولید بتن، سیلوهای ذخیره سیمان، کارخانه تولید یخ یا آب سرد برای سردسازی بتن، تجهیزات تولید آب گرم و تجهیزات گرم کردن سنگ‌دانه‌ها برای گرم سازی بتن، تجهیزات حمل بتن و سایر مصالح، گرانکش، نوار نقاله، تجهیزات عمل‌آوری و کوبیدن بتن یا خاک (شامل: عملیات پخش، تسطیح، کوبیدن، و نگهداری)، تجهیزات حفاری در زمین‌های نرم یا سنگی در فضای باز یا زیر زمین، تجهیزات تحکیم زمین (مانند: ماشین‌های نصب میل مهار، کشش میل مهار، بتن پاشی و نظایر آن)، تجهیزات تولید دوغاب سیمان برای عملیات تزریق، تجهیزات زهکشی و نظایر آن

‌د- در چارچوب عملیات آماده‌سازی کارگاه باید تجهیزات ضروری برای عملیات خاص نیز مدنظر باشد. عملیات خاص ممکن است (و محدود به آن نیست) مواردی مانند: پاک‌سازی شیب‌ها، نصب توری حفاظتی، احداث راه‌ها، احداث تونل‌های سرویس یا انحراف یا انتقال آب، نصب علائم راهنمایی و خط کشی جاده‌های آسفالته یا بتنی داخل کارگاه و تأمین روشنایی محوطه را شامل شود.

برچیدن کارگاه شامل: باز نمودن و جابجا کردن تمامی تجهیزات نصب‌شده فوق‌الذکر و تمیز نمودن محیط کار و آماده کردن کارگاه برای بهره‌برداری است.

4-2- تعاریف

یادآوری: این تعاریف با آنچه در تعاریف تجهیز و برچیدن در فهرست بهای سدسازی آمده دارای مغایرت‌هایی است که در موارد مربوط به پرداخت‌ها و دعاوی مالی تعاریف فهرست بها معتبر می‌باشد.

1-Greezly

تجهیز کارگاه: عبارت از اقدامات و تدارکاتی است که پیمانکار باید قبل از آغاز عملیات موضوع پیمان، مطابق مشخصات فنی و برنامه زمان‌بندی منضم به اسناد پیمان انجام دهد. ساختمان‌ها، تأسیسات و راه‌هایی که در برآورد هزینه‌های تجهیز و برچیدن کارگاه منظور می‌گردد، به‌صورت موقت و برای دوره اجرا در نظر گرفته می‌شود. به‌منظور تقلیل هزینه‌های تجهیز کارگاه، با اولویت دادن به اجرای تأسیسات جنبی یا زیر بنایی که در طرح برای دوره بهره‌برداری پیش‌بینی شده است و در دوره اجرا نیاز خواهد بود، از تأسیسات یاد شده به‌عنوان تجهیز کارگاه استفاده می‌گردد. پیمانکار موظف است قبل از اجرای ساختمان‌ها و تأسیسات تجهیز کارگاه نقشه جانمایی کل محوطه را به مقیاس مناسب و نقشه کلیه ساختمان‌های موردنیاز را با مقیاس‌های مورد تائید مهندس ناظر و بر اساس مشخصات فنی عمومی کارهای ساختمانی (نشریه شماره 55 سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی) و با رعایت مقررات بهداشت محیط‌زیست و محیط کار، برابر ماده 23 شرایط عمومی پیمان و رعایت آیین نامه 2800 زلزله ایران تهیه و به تائید مهندس ناظر برساند. بدیهی است اجرای عملیات منوط به تصویب مهندس ناظر خواهد بود.

4-3- راه‌ها

4- 3-1- انواع راه‌ها

 انواع راه‌هایی که ممکن است در کارگاه‌های سدسازی احداث شود، عبارت است از:

الف- راه‌های دسترسی، که کارگاه را به شبکه جاده‌های عمومی متصل می‌نماید.

 راه‌های جدید جهت دسترسی به ساختگاه سد و تأسیسات وابسته غالباً اختصاصی هستند. مهندس مشاور طرح مسؤولیت طراحی راه دسترسی را به عهده دارد و طی اسناد مناقصه، نقشه‌ها و مشخصات فنی اجرایی آن را به پیمانکاران ارائه خواهد نمود.

ب- راه‌های سرویس یا ارتباطی، برای تردد به نقاط مختلف کارگاه یا امکانات کارگاهی مانند شهرک‌ها و معادن، راه‌های سرویس یا ارتباطی باهدف ایجاد امکان و تسهیل اجرای سازه‌های دائمی و موقت پروژه طراحی و ساخته می‌شود. در حالت کلی این راه‌ها شامل: دسترسی به محل تجهیزات کارگاه، ورودی و خروجی تونل انحراف، تاج سد، نیروگاه، سوییچ یارد، اطاق کنترل، اطاق شیرها و شهرک‌های کارگاهی و مسکونی و منابع قرضه و معادن و غیره می‌باشد.

راه‌های سرویس (راه‌های موقت) به‌وسیله پیمانکار و به‌منظور دسترسی به کارگاه‌های مختلف برای احداث ساختمان‌های دائم طراحی و ساخته می‌شود.

پیمانکار موظف به طراحی، احداث و نگهداری راه‌های موقت است. نقشه‌های اجرایی و مشخصات هندسی و فنی راه‌های سرویس بر اساس مشخصات ماشین‌آلات ساختمانی که پیمانکار برای اجرای طرح در نظر گرفته و همچنین تجهیزات دائمی طرح که باید از روی این راه‌ها عبور داده شود از سوی پیمانکار تعیین و جهت تائید به مهندس ناظر ارسال می‌شود.

راه انحرافی، برای تردد وسایل نقلیه عمومی که قبلاً از مسیر موجود استفاده می‌کردند اما به علت انجام عملیات موضوع پیمان قطع شده است، احداث می‌شود.

نوع و مشخصات راه مذکور تابع مدت‌زمان بهره‌برداری، طول راه و وضعیت تردد وسایل نقلیه عمومی می‌باشد و به‌هرحال باید رضایت دستگاه بهره بردار راه قطع شده را تأمین نماید.

راه‌های سرویس و انحرافی شامل: کلیه ابنیه لازم نظیر پل‌ها، آبروها و تونل‌های دسترسی می‌باشد که پیمانکار در چارچوب قیمت‌های مقطوع قرارداد آن‌ها را طراحی و اجرا می‌نماید.

 پیمانکار مسئول تأمین امنیت راه‌ها، پل‌ها و سایر ابنیه فنی راه‌های داخل کارگاه در دوره ساختمان است.

4- 3-2- مشخصات فنی راه‌ها

مشخصات فنی مورداستفاده جهت ساخت راه‌های دسترسی و سرویس، مشخصات فنی عمومی راه نشریه شماره 101 سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی می‌باشد.

4-4- شهرک

پیمانکار موظف است شهرک مورد لزوم و طراحی‌شده را ساخته، تجهیز و نگهداری نماید. این شهرک شامل تأسیسات زیر خواهد بود، مگر آن‌که کارفرما اعلام کند که به وجود برخی از این تأسیسات نیازی نیست.

- منازل

- خوابگاه‌ها

- مهمانسرا

- سالن غذاخوری

- تفریح گاه عمومی

- درمانگاه

- مسجد

- فروشگاه

- ساختمان‌های اداری

- ساختمان حراست و نگهبانی

- ساختمان آموزشی در صورت ضرورت

- فضاهای ورزشی

پیمانکار باید شهرک را برای استفاده کلیه کارکنان پیمانکار، کارفرما و مهندس ناظر کاملاً تجهیز کند.

 احداث سرویس‌های بهداشتی عمومی که باید همواره تمیز و بهداشتی نگهداری شوند از وظایف پیمانکار است. (به بند 3-7-2 این مشخصات فنی عمومی مراجعه شود).

ساختمان‌های شهرک موقت (که در شرایط عمومی پیمان تعریف‌شده است) باید مبتنی بر استانداردهای ساختمانی ملی لازم الرعایه، مناسب و دارای ظاهری زیبا باشد و به نحوی طراحی و اجرا شود که با شرایط اقلیمی منطقه قابل تطبیق بوده و شرایط جوی نتواند تأثیری بر این ساختمان‌ها بگذارد. این ساختمان‌ها را می‌توان با استفاده از اسکلت فلزی، مصالح بنایی، اسکلت بتنی و یا از ساختمان‌های پیش ساخته احداث نمود. این ساختمان‌ها باید مجهز به سامانه روشنایی، آب آشامیدنی، سامانه دفع فاضلاب، تهویه هوا و سامانه‌های سرمایش و گرمایش باشد.

در هر اتاق خواب حداکثر 4 نفر کارگر در نظر گرفته می‌شود (به بند 3-7-6 این مشخصات فنی عمومی مراجعه شود).

سالن غذا خوری باید دارای آشپزخانه مجهز به وسایل پخت و پز، یخچال و سایر وسایل لازم بوده و قفسه بندی شده باشد.

پیمانکار باید در حد کافی، تأسیسات رفاهی و عمومی از قبیل مسجد، گردشگاه‌های عمومی و محل‌های ورزش و غیره را برای استفاده کارکنان خود، پیمانکاران دست‌دوم، مهندس ناظر و کارفرما فراهم نماید.

مهندس ناظر و کارفرما بدون هیچ گونه پرداخت وجهی از تمامی تسهیلات فوق استفاده خواهند کرد.

4- 4-1- تأمین سکونت از طریق اجاره منازل

درصورتی‌که به‌جای احداث ساختمان‌های مسکونی مبادرت به اجاره ساختمان شود، منازل مورد اجاره باید به‌گونه‌ای باشد که موارد اشاره شده دربندهای کلیات را در بر گیرد و در محل آبرومند اجاره شود و به لحاظ تعمیرات لازم در طول دوره ساخت تمهیدات مربوط را فراهم نماید.

4- 4-2- تأمین سکونت موقت به‌وسیله کاروان و کانکس

در شرایطی که سرعت تجهیز کارگاه موردنظر باشد و احداث ساختمان‌های مسکونی و دفاتر از طریق احداث کاروان مورد تائید کارفرما قرار گیرد، این کاروان‌ها باید حداقل مشخصات استاندارد استفاده از آن را دارا بوده، و بتوان در آن‌ها از سامانه‌های گرمایش و سرمایش، آب، برق، مخابرات، آبدارخانه و سرویس‌های بهداشتی بهره‌برداری کرد.

4- 4-3- تأمین سکونت از طریق خرید ساختمان‌های موجود در حوزه محل احداث سد

چنانچه به‌صرفه و صلاح پیمانکار باشد که ساختمان‌های موردنیاز مربوط به تجهیز کارگاه را خریداری نموده و کلیه موارد بندهای کلیات سکونت کارکنان را فراهم آورد، می‌تواند از طریق خرید اقدام به تأمین آن نماید. لازم به ذکر است که با توجه به بند آخر ماده 39 شرایط عمومی پیمان کلیه این ساختمان‌ها مربوط به پیمانکار می‌باشد، چنانچه کارفرما نیاز به این ساختمان‌ها داشته باشد می‌تواند این ساختمان‌ها را از پیمانکار خریداری نماید.

4- 4-4- تأمین سکونت از طریق ساخت‌وساز

احداث کلیه ساختمان‌های مسکونی باید با روش‌های منطبق بر مفاد نشریه شماره 55 سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی (مشخصات فنی عمومی کارهای ساختمانی) انجام شود. در این بند از مشخصات فنی عمومی حداقل الزامات این ساختمان‌ها ارائه‌شده است.

مصالح عمده ساختمان‌ها برای واحدهای مسکونی با دیوارهای باربر، آجر به همراه شناژهای افقی و قائم و برای ساختمان‌های اداری اسکلت بتنی با سقف تیرچه بلوک می‌باشد.

 در محل‌های مورد لزوم، باید سقف کاذب با رابیتس و اندود گچ و خاک پیش‌بینی شود.

درهای داخلی باید از جنس چوب با چهار چوب فلزی و درهای خارجی از نوع فلزی در نظر گرفته شوند.

پروفیل‌های پنجره‌ها باید فلزی (فولادی یا آلومینیومی) و شیشه‌ها، در صورت ضرورت، به‌صورت دو جداره باشند.

نازک کاری دیوارهای کلیه فضاها بارنگ روغنی مات با زیر کاری و آستر بوده و فقط دیوارهای سرویس‌های بهداشتی و آشپزخانه‌ها از کاشی درجه یک ایرانی 20×10 سانتی‌متر پیش‌بینی خواهد شد. نازک کاری سقف‌ها بارنگ پلاستیکی با زیرسازی و آستر اجرا می‌شود.

قرنیزهای داخلی باید از سنگ پلاک چینی به ارتفاع 10 سانتی‌متر و ضخامت 1 سانتی‌متر باشد. پوشش کف اتاق‌های خواب و نشیمن از موکت درجه یک ایرانی، پوشش کف اتاق‌های کار از سنگ پلاک چینی به ابعاد 20 ×40 سانتی‌متر، پوشش کف سرویس‌های بهداشتی و آشپزخانه از سرامیک درجه یک ایرانی به ابعاد 20 ×10 سانتی‌متر خواهد بود.

 نمای ساختمان‌ها باید از آجر و سنگ بادبر (ترجیحاً از نوع مرغوب) پیش‌بینی شود، آجر مصرفی و نمای ساختمان‌ها هم‌زمان با آجر مصرفی در دیوارهای خارجی چیده شود.

پیاده روها باید با زیرسازی شن و ماسه متراکم و بتن در جا به عیار 250 کیلوگرم سیمان در متر مکعب بتن پیش‌بینی شود.

جزییات لازم نازک کاری ساختمان‌ها در مشخصات فنی خصوصی تعیین‌شده‌اند.

محوطه‌های مسکونی باید به طرز مناسبی در برابر تردد افراد متفرقه و حیوانات حصارکشی شود.

4- 4- 4-1- کوی مسکونی کارمندان

کوی مسکونی کارمندان باید در محدوده‌ای خارج از محوطه کارگاه، دور از محیط کاری و در محیطی آرام با در نظر گرفتن کلیه مشخصات فنی اجرایی که دربند 4-4-4 بدان اشاره گردید احداث گردد.

4- 4- 4-2- کوی مسکونی کارگران

کوی مسکونی کارگران باید در محدودهای خارج از محوطه کارگاه و مجزا از قسمت‌های اداری و کارمندی با در نظر گرفتن کلیه مشخصات فنی اجرایی که دربند 4-4-4 بدان اشاره شد احداث شود.

پیمانکار کلیه لوازم و مبلمان شهرک‌های کارکنان و کارگران را مطابق مشخصات فنی خصوصی تأمین خواهد نمود.